ENGELLİ BAKIMI VE REHABİLİTASYONUNU PLANLAMA - Deneme Sınavı - 6

Özel Eğitim Uzmanı: Engelli bireyin gereksinimlerine uygun eğitsel hizmetlerin sunulmasında özel eğitim uzmanı görev almaktadır. Özel eğitim uzmanı, özel gereksinimli bireylere yönelik tarama çalışmalarına katılır ve özel eğitim gerektiren bireylerin belirlenmesinde rol alır. Bakıma gereksinimi olan engelli bireylere sunulacak evde eğitim hizmetlerini planlama ve yürütme, özel eğitim uzmanlarının görevleri arasındadır.

Özel Eğitim Uzmanı: Engelli bireyin gereksinimlerine uygun eğitsel hizmetlerin sunulmasında özel eğitim uzmanı görev almaktadır. Özel eğitim uzmanı, özel gereksinimli bireylere yönelik tarama çalışmalarına katılır ve özel eğitim gerektiren bireylerin belirlenmesinde rol alır. Bakıma gereksinimi olan engelli bireylere sunulacak evde eğitim hizmetlerini planlama ve yürütme, özel eğitim uzmanlarının görevleri arasındadır. Bunların yanı sıra, farklı kaynaklardan topladığı bilgilerle bireylerin eğitim gereksinimlerini belirler ve topladığı bilgilerle bireysel eğitim planlarının hazırlanmasını sağlayarak uygun eğitsel düzenlemeler yapar, hazırlamış olduğu planı uygular ve öğretimsel sürece yönelik karar verebilmek için değerlendirme yapar. Engelli bireylerin gereksinimlerine yönelik aileleri bilgilendirme çalışmaları yapar, ailelerle, ilgili birim ve kurumlarla işbirliği yapar ve özel gereksinimli bireylerin iş ve meslek hayatına veya yükseköğretim kurumuna geçişiyle ilgili çalışmalar yapar.

Konuşmacıdan kaynaklı iletişim engelleri;
• Amacı bilinmeyen ve iyi hazırlanmamış konuşma,
• Eksik bilgi, yanlış anlam ve eksik mesaj,
• Alıcıya uygun olmayan konuşma (dil, hız),
• Bozuk ses, monoton sunuş, anlam ve duygu eksikliği,
• Önyargılar, dinleyiciyi küçümseme,
• İnandırıcılığı olmayan gönderici,
• Eksik beden dili ve uygun olmayan giyim,

Psikolojik engellerin başında korku, stres ve ön kabul gelir.

Zihin engeli olan bireylerle iletişim kurarken dikkat edilmesi gerekenler:
• Zihin engeli olan bireylerle iletişim kurarken, mümkün olduğu kadar yüz yüze iletişim kurulmaya çalışılmalıdır.
• Zihin engeli olan bireylerin yerine getirmesi istenen beklentiler kolay anlaşılır, açık, net, vurgulu ve kısa cümlelerle ifade edilmelidir. Tane tane konuşmalı ve iletişim kurarken sözlü iletişiminin yanı sıra jest, mimik ve işaretler de kullanılabilir.
• İletişim esnasında, zihin engeli olan bireyin dil ve bilişsel gelişim düzeyine uygun cümle kalıpları tercih edilmelidir.
• Zihin engeli olan bireyler, hafif dereceden ağır dereceye kadar yetersizlikten etkilenmiş olabilirler. Bireyler yetersizlikten etkilenme durumuna göre söylenilenleri tek seferde anlayamayabilir ya da yanlış anlayabilirler. Bu nedenle aynı anda birden fazla yönerge vermemeli ve söylenenler birkaç defa ve çeşitli örneklerle açıklanmaya çalışılmalıdır.
• Zihin engeli olan bireyler zaman zaman da olsa fazlasıyla inatçı olabilirler. Bu durumda verilen yönergeleri yerine getirmek istemeyebilirler. Böyle zamanlarda onlara karşı sabırlı olup tepki verene kadar beklemek gerekebilir.
• Zihin engeli olan bireyler, yetersizlikten etkilenme durumuna göre hemen karar veremeyebilirler ya da iletişim girişimlerinize
hemen karşılık veremeyebilirler. Bu nedenle bu bireylerle iletişim kurarken söylenilenleri anlamlandırıp tepki verebilmesi için beklemek gerekmektedir.

Ailelerle sözlü iletişim kurmanın çeşitli yolları vardır. Bunlar;
• Telefon görüşmeleri,
• Planlanmamış görüşmeler,
• Planlanmış bire-bir aile görüşmeleri,
• Aile grup toplantıları şeklindedir.

Engelli bireye bakım hizmeti verecek bakım elemanlarının genel ve özel sorumluluklarını yerine getirebilmesi için sahip olması gereken bir takım yeterlilikler bulunmaktadır. Bunlar; iletişim yeterliği, temel sağlık ile ilgili yeterlilikler, engelli bireylerin özellikleri ve bakım hizmetleri ile ilgili yeterlilikler, bilim ve teknolojiden yararlanma ve sahip oldukları sorumluluğun bilincinde olmadır.

Ergoterapist: Ergoterapist bakıma gereksinimi olan engelli bireylerin gün içerisinde yerine getirdikleri bazı etkinlik ve aktivitelerde bireylerin kendilerinden beklenen becerilerin arttırılmasına ve daha iyi düzeye gelmesine yardımcı olan meslek elemanıdır. Aynı zamanda engelli bireylerin günlük yaşamında yerine getirmesi gereken etkinlikleri ve çevreyi bireyin gereksinimlerine göre düzenleyerek bireylerin performanslarının artmasını hedefler.

Kaynağın verdiği mesaj, alıcı tarafından alınmak istenmediğinde iletişim engellenir, buna “tıkanık iletişim” denir. Tıkanık iletişimde mesajlar genellikle alıcısız kalır.

Bir şeyin nasıl olduğu ve nasıl olması gerektiği hakkındaki inançlarımız, değerlerimiz ve tutumlarımızın toplamına “ön kabul” denir.

Çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı, bakıma gereksinimi olan 0-18 yaş arasındaki çocukların tüm gelişim alanlarındaki performansının değerlendirilmesinde, takip edilmesinde ve desteklenmesinde yer alan uzmandır.

Ergoterapist bakıma gereksinimi olan engelli bireylerin gün içerisinde yerine getirdikleri bazı etkinlik ve aktivitelerde bireylerin kendilerinden beklenen becerilerin arttırılmasına ve daha iyi düzeye gelmesine yardımcı olan meslek elemanıdır. Aynı zamanda engelli bireylerin günlük yaşamında yerine getirmesi gereken etkinlikleri ve çevreyi bireyin gereksinimlerine göre düzenleyerek bireylerin performanslarının artmasını hedefler.

Yapıcı Engeller: Daha etkin ve yapıcı bir iletişim kurmak için karşımızdaki kişiyi anladığımızı ve dinlediğimizi göstermek, ona inanıp güvendiğimizi hissettirip sağlıklı bir iletişime teşvik etmek, alay içermeyen şekilde yaklaşmak, anlamak ve anlaşılmak için çaba göstermek gerekmektedir.

Etkili iletişim engelleyen psikolojik engeller; Korku, stres ve ön kabullerdir.

Engelli bireye bakım hizmeti sunan bireylerin işiyle ilgili yeterli donanıma sahip, empati kurabilen, işbirlikçi ve iletişime açık bireyler olması oldukça önemlidir.

Engelli bir bireyle iletişim kurarken ses tonuna ve beden diline dikkat edilmelidir.