ENGELLİ BAKIMI VE REHABİLİTASYONUNU PLANLAMA - Deneme Sınavı - 2

Farklı kültürden birey­lerle iletişim kurmada dikkat edilecek çeşitli noktalar bulunmaktadır. Bu birey, aile üyelerinden biri ya da bakım gereksinimi olan yetersizliğe sahip birey ola­bilir. Burada unutulmaması gereken farklı kültürle­rin farklı özellikleri olduğu ve bunun bireylerin hem kişilik özelliklerine hem de sosyal yaşamlarındaki sözlü ve sözsüz davranışlarına etki edebileceğidir.

Görüşmeye başlarken dikkat edilmesi önerilen noktalar

İletişimi kimin başlatacağı mevcut şartlara göre değişebilir.

Süreçte kişisel tercihlerin rolünü unutmayın.

Bireyle görüşmeyi başlatmak üzere bir açılış hazırlayın.

Uygun bir ortam hazırlayın.

Uygun destek hizmetlerini düzenleyin.

Kültürel özelliklerin farkında olun.

Bakım planlamasının yapılacağı kişi ve süreçteki seçenekler hakkında bilgi sahibi olun.

İyi bir yaşama ilişkin değerleri ve inançları keşfedin

Kişinin iyi bir yaşama ilişkin değerlerini ve inançlarını anlamak bakım planlamasının öğelerinden biridir. Bu noktada bireye şu şekilde sorular sorulabilir:

“Kendimize sormamız gereken önemli sorular vardır. Hayatımızı yaşamaya değer kılan şeyler nelerdir? Bizim için önemli olan şeyler neler? Neden?”

“Daha önce bu konuları ailenizdeki diğer insanlarla konuştunuz mu? Bu koşullar altında neler hissettiğinizi anladılar mı?”

Çocuk gelişimi temelinde aile yaşam döngüsü Galinsky (1987) tarafından a) imgeleme, b) bakım, c) otorite, d) rehberlik, e) bağlılık ve f) ayrılış olarak sınıflanmaktadır. Şema ise, Jean Piaget'in Bilişsel Gelişim Kuramı'nda öne sürdüğü bir kavramdır. Doğru cevap B'dir.

Çocuk gelişimi temelinde aile yaşam döngüsü Galinsky (1987) tarafından a) imgeleme, b) bakım, c) otorite, d) rehberlik, e) bağlılık ve f) ayrılış olarak sınıflanmaktadır. İmgeleme, ailenin doğacak olan çocukları ile ilgili kurduğu hayaller, çocuklarının
geleceği ile ilgili planları ve düşünceleridir. Bu aşama hamilelikten çocuğun doğumunu kadar olan süreci kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Ailelerin yetersizliğe karşı gösterdiği tepkileri açıklayan modeller arasında en bilineni aşama modelidir. Aşama modeli; a) şok, inanmama ve yadsıma, b) öfke ve içerleme, c) pazarlık, d) depresyon ve umutsuzluk ve e) kabul olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Ailelerin yetersizliğe karşı gösterdiği tepkileri açıklayan modeller arasında en bilineni aşama modelidir. Aşama modeli; a) şok, inanmama ve yadsıma, b) öfke ve içerleme,  c) pazarlık, d) depresyon ve umutsuzluk ve e) kabul olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Sosyal çevre modeli (ekolojik model), çevreyi birbirinden farklı sistemler olarak ele alır. Bu sistemlerin her biri birbiriyle karşılıklı etkileşim halindedir ve bireyin gelişimini doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Merkezde bireyin bulunduğu sistemler yakından uzağa doğru bireyi çevrelemektedir. Bu modele göre bireyi çevreleyen dört sistem bulunmaktadır. Bunlar; mikrosistem, mezosistem, ekzosistem ve makrosistem olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Şema kavramı, Piaget'in Bilişsel Gelişim Kuramı'nda yer verilen bir konu olup, ailelerin yetersizliği olan çocuklarının bakım sürecinde olumsuz yönde etkilenebilecekleri konular arasında yer almamaktadır.

Ailelerin bakım sürecinde yaşadığı mevcut durum düşünüldüğünde, aile gereksinimleri; bilgi-eğitim gereksinimi, duygusal destek gereksinimi, bakım gereksinimi, maddi gereksinimler ve aile işlevlerine ilişkin gereksinimler olarak sıralanabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Farklı kültürden bireylerle iletişimde dikkat edilecek noktalar şu şekilde sıralanabilmektedir:
• Görüşmeler sırasında farklı kültürlerin olduğunu aklınızda tutun.
• Statülerin farklı algılanabildiği, yorumlanabildiğini ve bunların sergilenmesinde farklılıklar olabileceğini unutmayın.
• Farklı karar alma yöntemlerinin ve yaklaşımlarının olabileceğinin farkında olun.
• Zaman algılarının farklılaşabileceğini hatırlayın. Bazı kültürlerde kişiler belirlenen zamana sıkı sıkıya bağlı kalabilirken, bir diğer kültürde daha esnek davranabilmektedir.
• Bazı kültürlerde daha yakın ilişkiler ve iletişim tercih edilirken, bir diğer kültürde kişiler bireylerarası mesafeyi tercih ediyor olabilmektedir. Bu nedenle, farklı bireysel mesafe ve mekan algıları olabileceğini hatırlayın.
• Sözlü ve sözsüz iletişim biçimlerinde farklılıklar olabileceğini unutmayın.
• Bir kültürde yer alan beden dili, başka bir kültürde bambaşka anlamlara gelebilir. Bu
nedenle farklı beden dillerinin olduğunun farkında olun.
• Farklı davranış kurallarının olabileceğini unutmayın.
• Farklı hukuki ve etik davranışların olduğunu, bunların etkileşim ve iletişim süreçlerinde farklılaşabileceğini unutmayın.
• Farklı dil engellerinin olduğunu unutmayın.

Doğru cevap A'dır.

Görüşmeye başlarken dikkat edilmesi önerilen noktalar şunlardır: 
İletişimi kimin başlatacağı mevcut şartlara göre değişebilir.
Süreçte kişisel tercihlerin rolünü unutmayın.
Bireyle görüşmeyi başlatmak üzere bir açılış hazırlayın.
Uygun bir ortam hazırlayın.
Uygun destek hizmetlerini düzenleyin.
Kültürel özelliklerin farkında olun.
Kişiye kimleri sürece dahil etmek istediğini sorun.
Görüşmeye başladığınızda bireye tepki verebilmesi için zaman tanıyın.
Bakım planlamasının yapılacağı kişi ve süreçteki seçenekler hakkında bilgi sahibi olun.

Doğru cevap E'dir.

Ailelerin yetersizliğe karşı gösterdiği tepkileri açıklayan modeller arasında en bilineni aşama modelidir. Aşama modeli; a) şok, inanmama ve yadsıma, b) öfke ve içerleme, c) pazarlık, d) depresyon ve umutsuzluk ve e) kabul olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır.

Şok, inanmama ve yadsıma aşaması: Bu aşama ailelerin yetersizliği olan çocuğa sahip olduğunu öğrendiği dönemdir. Yetersizliği olan çocuğa sahip olmak aileler için beklenmedik bir durumdur. Aile kurduğu hayallerin tersi bir durumla karşılaşır. Bu nedenle aile yetersizliği öğrendiğinde şok yaşar. Aile bu durum karşısında aşırı üzüntü duyar ve kendini çaresiz hisseder. Aileler genellikle bu duygularla birlikte utanç ve
suçluluk duyguları yaşar. Aile çocuğunun yetersizliğe sahip olmasından dolayı kendini suçlar. Yaşadığı bu duygulardan kaçmak için yetersizliğe inanmaz. Yetersizliği yok sayar yani yetersizliği yadsır. Doğru cevap B'dir.

Aileler bakım sürecinden birçok konuda etkilenmektedir. Aileler sıralanan durumlardan sahip oldukları özelliklere göre farklı düzeyde etkilenebilmektedir.

Duygusal destek gereksinimi: Aileler bu süreçte yalnız olmadıklarını bilmek ve hissetmek istemektedir. Bu durumda aileler yaşadığı duyuları, düşünceleri, sorunları paylaşabileceği kişilere gereksinim duymaktadır .