ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

Enerji Yönetim Sistemi yardımıyla, kamu ve özel sektördeki işletmelerin; enerji politikalarını belirlemesi, oluşturulan amaç ve hedefler doğrultusunda kurulacak enerji yönetim programları yardımıyla enerji tüketiminin yönetilmesi, enerji verimliliğinin sağlanması ve enerji yönetim sisteminin performansının test edilerek gerekli iyileştirmelerin yapılması, amaçlanır. Buna göre D seçeneği bunlardan biri değildir.

Sağlıklı bir Enerji Yönetim Sistemininin (EYS) kurulmasıyla; işletmenin enerji politikasının resmiyet kazanması, enerji tüketiminin sistematik bir yaklaşımla yönetilmesi sayesinde enerji masrafında düşüşün sağlanması, çevrenin korunması, kaynakların etkin kullanımının sağlanması, sera gazı emisyonunun azaltılması, mevzuata uyumun sağlanması, Çevre Yönetim Sistemi (ÇYS) başta olmak üzere diğer yönetim sistemlerine kolayca entegre olabilmesi gibi sonuçlara ulaşırsınız. Buna göre doğru yanıt E seçeneğinde verilmiştir.

Yerel yönetimler enerji  geleceklerini öngörebilmek için yerel yaşamın tüm alanlarına uyum sağlayabilecek bir enerji politikası oluşturmak, enerji yönetimi kurmak, bu yolda donanımlarını arttırmak, kaydedilen ilerlemeleri ölçmek, enerji yönetim sertifikasyonu sağlamak, enerji verimliliği konusunda danışman ekipler oluşturmak ve halkı bilinçlendirme çalışmaları yapmak durumundadırlar. Buna göre C seçeneğinde verilen "Enerji verimliliği ile ilgili kanun çıkarmak" ifadesi doğru değildir, çünkü yasama gücü yerel yönetimlerin elinde değildir.

Enerji Yönetimi Programı aşağıda verilen 3 safhadan oluşur:
I.Safha: Yönetimin kesin kararı;
Yönetimce, bir enerji yönetim programına karar verilmesi,
Bununla ilgili bir enerji yönetim koordinatörü (enerji yöneticisi) atanması,
Tüm birimlerden temsilcilerle bir enerji yönetim komitesinin oluşturulması,
II. Safha: Enerji verimliliği etüdü ve analiz;
Yakıt ve enerji kullanımının son 3 yıllık gerçekleşme değerlerinin taranması,
Enerji taramasının yapılması,
Ön analizlerin yapılması, projelerin incelenmesi, veriler ile ilgili bir veri tabanının oluşturulması, tesiste kullanılan ekipmanların teknik özelliklerinin tespiti,
Enerji etüdü ile ilgili alt yapı ve planların oluşturulması,
Etüdlere bağlı olarak yıllık tüketim değerlerinin hesaplanması ve bunların geçmişe yönelik kıyaslanması,
III. Safha: Programın yürütülmesi;
Her bir birim için enerji verimliliği ile ilgili hedeflerin saptanması,
Yatırım ihtiyaçlarının ve önceliklerin belirlenmesi,
Ölçme ve değerlendirme için izleme ve kayıt cihazlarının kurulması,
Dikkati ve algıyı enerji verimliliği üzerine çekmek,
Tüm programı sürekli gözden geçirin.

Bu plana göre, yalnızca A seçeneğinde verilen ifade, 2. safhaya aittir.

Enerji
Kısa Vade
• Birincil olarak hidrolik ve rüzgâr dahil olmak üzere bütün yerli kaynaklar, daha temiz üretim teknolojileri ve mevcut gelişmiş tekniklerden azami seviyede faydalanmak suretiyle enerji güvenliği ve iklim değişikliği amaçlarına uygun şekilde ve dahili ve harici finansman fırsatları çerçevesinde kullanılacaktır.
• Yeni binalar için bir enerji kimlik belgesi uygulaması uygulamaya konulmuştur.
• Yeni binalara, başlangıç yatırım maliyeti enerji ekonomisiyle tutarlı olacak şekilde yenilenebilir enerji sistemleri kurulacak ve bu sistemlerin geri ödeme dönemi, 20.000 m2’den daha küçük olan yeni binalar için 10 yıl, 20.000 m2 ve daha büyük olanlar için ise 15 yıl olacaktır.
• Yeni otellere, hastanelere, yatakhanelere, yerleşim amaçlı olmayan ve konaklama için kullanılan diğer binalar ile kullanım alanı 1000 m2’den daha büyük olan spor merkezlerine merkezi ısıtma ve sıhhi sıcak su sağlanması için güneş kolektörleri takılacaktır.
Orta Vade
• İnşaat sektöründeki enerji verimliliği potansiyeli değerlendirilecek ve enerji verimliliğine sahip inşaat malzemeleri ve teknolojileri üzerine öncelikli projeler sanayiyle işbirliği içinde tespit edilecektir.
• Mevcut binalarda “Enerji Kimlik Belgesi” uygulamasının tanıtılması için altyapı geliştirilecek ve ısı izolasyonu ile verimliliği artırıcı diğer önlemler teşvik edilecektir.
• Standartlarla uyumlu enerji yönetimi, sanayi ve inşaat sektörlerinde sertifikalı enerji yöneticileri tarafından yürütülecektir.
• Başta yenilenebilir enerji ve temiz kömür teknolojileri olmak üzere nükleer enerji dahil düşük ve sıfır emisyon teknolojilerinin kullanımı özendirilecek, temiz teknolojiler ve enerji kaynakları alanında AR-GE çalışmaları yapılarak, bu alanda yerli sanayi desteklenecektir.
• Yeni alternatif yakıtların kullanımlarının artırılması ve buna yönelik uygulamalar desteklenecektir.
• Mevcut termik santrallerin iyileştirme çalışmalarının tamamlanması ve hidro elektrik santrallerin de daha verimli çalışmasının sağlanması.
Uzun Vade
• 2020 yılındaki enerji yoğunluğu değerinin, 2004 yılındaki enerji yoğunluğuna kıyasla düşürülmesi
• Kamudaki mevcut bina ve tesislerde enerji tüketiminde iyileştirmenin sağlanması.
• 2023 yılında toplam elektrik üretiminin %30 nun yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanması. Bu çerçevede teknik ve ekonomik hidrolik potansiyelin tamamı değerlendirilecek, rüzgârda 20000 MW ve jeotermalde 600 MW elektrik üretim kapasitesine ulaşılması hedefi konmuştur. Güneşten elektrik elde edilmesi desteklenecektir.
• Referans senaryoda öngörülene göre, 2020 yılı itibariyle elektrik enerjisi üretiminden kaynaklanan sera gazı emisyonları %7 oranında azalacaktır.

Buna göre doğru yanıt B seçeneğinde verilmiştir.

5627 sayılı EVK da ifade edilen, enerji verimliliği politikaları ve uygulamaları konusunda teknik yardım, bilgi transferi ve eğitim yoluyla diğer ülkelerdeki benzerlerine uygun bir enerji verimliliği çerçevesinin Türkiye’de oluşturulması için aşağıda sıralanan projeler yürütülmektedir:
• Gönüllü Anlaşma Uygulamalarını Geliştirme Projesi,
• Elektrikli Ev Aletleri Etiketleme (BM) Projesi,
• Binalarda Enerji Verimliliğinin Artırılması (BM) Projesi,
• Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması (BM) Projesi,
• Türkiye’de Enerji Verimliliğinin İyileştirilmesine Dair AB Eşleştirme (Twinning) Projesi.

Bu bilgilere göre A seçeneğinde verilen proje bunlardan biri değildir.

5 Aralık 2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği, mevcut ve yeni yapılacak binalarda; Mimari tasarım, mekanik tesisat, aydınlatma, elektrik tesisatı gibi binanın enerji kullanımını ilgilendiren konularda bina projelerinin ve enerji kimlik belgesinin hazırlanmasına ve uygulanmasına ilişkin hesaplama metotlarına, standartlara, yöntemlere ve asgari performans kriterlerine, Enerji kimlik belgesi düzenlenmesi, bina kontrolleri ve denetim faaliyetleri için yetkilendirmelere, Enerji ihtiyacının, kojenerasyon sistemi ve yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanmasına, Ülke genelindeki bina envanterinin oluşturulmasına ve güncel tutulmasına, toplumdaki enerji kültürü ve verimlilik bilincinin geliştirilmesine yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerine, Korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen binalarda, enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik önlemler ve uygulamalar ile ilgili, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun görüşünün alınarak bu görüş doğrultusunda yapının özelliğini ve dış görüntüsünü etkilemeyecek biçimde enerji verimliliğini arttırıcı uygulamaların yapılmasına ilişkin iş ve işlemleri kapsamaktadır. Buna göre doğru yanıt E seçeneğinde verilmiştir.

Ülkemizde bazı bankalar, işletmesinin faaliyetlerinde verimlilik artışı sağlamayı amaçlayan, üretim sürecinde harcanan enerjiyi azaltarak tasarruf etmek isteyen ve enerji verimliliği, ısı yalıtımı konularında yatırım yapmayı planlayan ve bu alanda yatırım yapmayı düşünen müşterilerine “Enerji Verimliliği Kredileri” sunmaktadır. Krediye esas aşağıdaki konularda ve benzer alanlarda yapılan harcamalar Enerji Verimliliği Kredileriyle finanse edilmektedir:
• Enerji tasarrufu sağlayan ısıtma, soğutma, sıhhi havalandırma ve klima sistemleri kurulumu
• Mevcut cihazların A sınıfı enerji tüketen cihazlar ile değişimi
• Üretim sürecinde kullanılan makine ve ekipmanın enerji verimliliği sağlayacak şekilde yenilenmesi
• Basınçlı hava sistemlerinin, buhar dağıtım sistemlerinin, güç dağıtım sistemlerinin, eski gaz kazanlarının yenilenmesi
• Isınma ve sıcak su için güneş paneli sistemi kurulması
• Aydınlatma sistemlerinin enerji tasarrufu sağlamak üzere yenilenmesi
• Pencere, çatı, dış duvar, kapı, döşeme temel yalıtımı ve mantolama uygulamaları
• Vana, havalandırma, iklimlendirme kanalları, sıhhi sıcak su üreticileri, depolama üniteleri ve mekanik tesisat ekipmanları için yalıtım yapılması
• Yenilenebilir Enerji Kaynakları ile ilgili projeler (hidroelektrik, rüzgar, güneş vb.)

Buna göre C seçeneği bunlardan biri değildir.

AB hedeflerine ulaşmak için enerji piyasasında, politik hedeflerini ve stratejisini ilk olarak 1997 yılında yayınlanan, yasal bir bağlayıcılığı olmayan, ancak politikasını somutlaştırmak amacıyla diyalog dökümanı olan Yeşil Tebliği (Green Paper) yayınlamıştır. AB nin enerji stratejisi; sürdürülebilirlik (Kyoto), daha rekabetçi bir ortam ve ekonomik kalkınma (Lizbon) ile enerji güvenliği (Rusya) üzerine inşa edilmiştir. En önemli hedef enerji tüketicisine en ucuz fiyattan, kesintisiz ve sürdürülebilir enerji arzı sağlamaktır. Buna göre doğru yanıt E seçeneğidir.

AB nin enerji verimliliği politikası, beş ana husus etrafında şekillenmiştir:
1. Genel politika çerçevesi ve Avrupa Enerji Verimliliği Eylem Planı kapsamında gerçekleştirilen eylemler
2. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planları: Üye ülkenin enerji tasarrufu hedefine ulaşması açısından gerekli ulusal stratejiyi sunmaktadır. Topluluk hukukunun ulusal mevzuata yansıtılması sürecinin yavaş olduğu, finansal teşviklerin yeterli oranda uygulanmadığı ve idari prosedürlerin fazlasıyla karmaşık olması uyum sürecini zorlaştırmaktadır.
3. En önemli tüketim sektörü olan binalar ve enerji tüketen ürünler için yasal çerçeve
4. Hedefe yönelik finansman, bilgi sunusu gibi politika araçları ve Belediye Başkanları Sözleşmesi (Covenant of Mayors)
5. Enerji verimliliğine yönelik uluslararası işbirliği

Buna göre doğru yanıt A seçeneğidir.

Enerji yönetim politikaları hedeflere ulaşmada işletmede çalışan herkesi hedef ve amaçlara odaklamakta ve faaliyetlere katalizör rolü oynamaktadır. Politikalar oluşturulurken öncelikle geniş kapsamlı enerji yönetim hedeflerini açıklayan ifadelerin ve sorumlulukların belirlenmesi gerekmektedir. Hedefler kesin, özgün, ölçülebilir, başarılabilir, gerçekçi ve zamanlı olmalıdır.

Programın yürütülmesi;
Her bir birim için enerji verimliliği ile ilgili hedeflerin saptanması,
Yatırım ihtiyaçlarının ve önceliklerin belirlenmesi,
Ölçme ve değerlendirme için izleme ve kayıt cihazlarının kurulması,
Dikkati ve algıyı enerji verimliliği üzerine çekmek,
Tüm programı sürekli gözden geçirin.

Enerji Yöneticisinin sorumluluklarından bazıları aşağıda sıralanmıştır:
Enerji alım, stok ve tüketimleriyle ilgili kayıtları tutar.
Enerji kayıp noktalarını ve mali değerlerini belirler, kayıp azaltma için önlemler tavsiye eder.
Ayrıntılı inceleme gerektiren alanları tespit eder ve kaynakları bu alanlara yönlendirir.
Bütün enerji kullanıcılarının çabalarını koordine eder ve gerçekçi hedefler tespit eder.
Enerji verimliliği çalışmalarını denetler, enerji tasarruf yatırımları yapıldıkça hedefleri yeniden düzenler ve varsa aksaklıkların sebeplerini bulur.
Enerji tasarruf techizatı ve teknikleri hakkında tavsiyelerde bulunur.
İşletme personelini enerji verimliliği ve tasarrufu hakkında eğitim verir ve kitaplar
temin eder.

Yeni binalar için bir enerji kimlik belgesi uygulaması uygulamaya konulması enerjinin kısa vadeli stratejisidir. Yeni alternatif yakıtların kullanımlarının artırılması ve buna yönelik uygulamaların desteklenmesi enerjinin orta vadeli stratejisidir. Kamudaki mevcut bina ve tesislerde enerji tüketiminde iyileştirmenin sağlanması ise enerjinin uzun vadeli stratejisidir.

5627 sayılı EVK da ifade edilen, enerji verimliliği politikaları ve uygulamaları konusunda teknik yardım, bilgi transferi ve eğitim yoluyla diğer ülkelerdeki benzerlerine uygun bir enerji verimliliği çerçevesinin Türkiye’de oluşturulması için aşağıda sıralanan projeler yürütülmektedir:
• Gönüllü Anlaşma Uygulamalarını Geliştirme Projesi,
• Elektrikli Ev Aletleri Etiketleme (BM) Projesi,
• Binalarda Enerji Verimliliğinin Artırılması (BM) Projesi,
• Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması (BM) Projesi,

• Türkiye’de Enerji Verimliliğinin İyileştirilmesine Dair AB Eşleştirme (Twinning) Projesi.

Eski adı Elektrik İşleri Etüd İdaresi olan yeni adı ise Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) olan kurum ve yetkilendirilmiş kurumlar aracılığıyla, 2002 yılından itibaren de uluslararası kurumların işbirliğiyle bölge ve komşu ülkeler için uluslararası enerji yönetici kursları düzenlenmiştir.

AB hedeflerine ulaşmak için enerji piyasasında, politik hedeflerini ve stratejisini ilk olarak 1997 yılında yayınlanan, yasal bir bağlayıcılığı olmayan, ancak politikasını somutlaştırmak amacıyla diyalog dökümanı olan Yeşil Tebliği (Green Paper) yayınlamıştır.

Almanya:
Enerji politikalarındaki sorumluluk Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığındadır. Bu bakanlık aynı zamanda Avrupa birliği direktiflerinin ulusal programlara entegrasyonunda da görevlidir. Almanya’nın ulusal enerji kuruluşu 100 personelle faaliyet gösteren The Deutsche Energie-Agentur GmbH (DENA)’dır. Bunun yanı sıra 8 yerel ve 23 bölgesel enerji kuruluşu mevcuttur.

1999 yılında uygulamaya konan binaların ahşap pelet ile ısıtılması finansal açıdan desteklenmektedir. Peletler bir kazanda yakılarak ısıtmada sıcak su elde edilmektedir. Finlandiyada Binalarda enerji verimliliği sertifikaları 2008 yılından itibaren zorunlu hale gelmiştir.

İsveç’in ulusal enerji kuruluşu STEM, 274 personele ve 337 Milyon Euro bütçeye sahip bir kuruluştur.