ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

Görüş, deneyim, sorgulama ve uzmanlık tabanlı tahmin yöntemlerine kalitatif yöntem adı verilir

İstatistiksel yöntemlerle geçmiş verilerin kullanılmasına dayanan tahmin yöntemlerine kantitatif yöntem adı verilir.

Delphi tekniği kantitatif yöntemler arasında yer alır.

Pazar araştırması kalitatif yöntemler arasında yer alır.

Çok belirgin bir trend yoksa kullanılması önerilen, kolaylıkla anlaşılan, hesaplanan ve stabil tahminler üreten tahmin yöntemi hareketli ortalamadır.

Zaman ve gözlem sonuçları arasında fonksiyonel bir ilişki kuran, en küçük kareler tekniğini kullanan tahmin yöntemi trend analizidir.

Biri bağımlı diğeri bağımsız olmak üzere iki değişken arasındaki nedensellik ilişkisi arayan analiz yöntemi basit regresyon analizi yöntemidir.

Bir bağımlı değişkenle birden fazla bağımsız değişkenin ilişkisi arandığında kullanılan analiz yöntemi çoklu regresyon analizidir.

Çok aşırı istikrarlı ortamlarda kullanılması önerilen, direkt olarak ortalamayı almakla gerçekleştirilen tahmin yöntemi basit yaklaşımlardır.

Herhangi bir değişkeni tahmin etmek için 6 aşama şu sırayla takip edilmelidir:

Türkiye, OECD ülkeleri içerisinde son on yılda enerji talep artışı en hızlı büyüyen ülkelerden biridir. Benzer şekilde ülkemiz, 2002 yılından bu yana elektrik ve doğalgazda yaşanan talep artışı ile Çin den sonra 2. sırada yer almaktadır. Bu veriler ışığında ülkemizde gerçekleşen büyümeye paralel olarak, artan enerji talebininde doğru tahmin edilmesi bizim için son derece önem arz etmektedir. Bu bağlamda ülkemizde 20 Şubat 2001 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak Elektrik Enerjisi Talep Tahminleri Hakkında Yönetmelik hazırlanarak, 4 Nisan 2006 tarihli ve 26129 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Herhangi bir değişkeni tahmin etmek için 6 aşama vardır. Bunlar sırasıyla aşağıda verilmektedir.
• Nelerin tahmin edileceğinin tespiti
• Zaman periyodunun tespiti
• Verilerin toplanması
• Tahminleme yönteminin tespiti
• Tahminin yapılması
• Tahminin gözden geçirilmesi
Buna göre doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Kalitatif Yöntemler; görüş, deneyim, sorgulama ve uzmanlık tabanlıdır. Kantitatif Yöntemler ise bir takım istatistikisel yöntemlerle geçmiş verilerin kullanılmasına dayanır. Buna göre doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Delphi Yöntemi, RAND Corporation tarafından geliştirilmiş olup, ele alınan problem hakkında bilgi sahibi olduğu düşünülen uzmanlardan oluşan bir grup kullanılır. Uzmanların birbirlerinden etkilenmelerini önlemek için uzmanlara, bir dizi soru içeren anketler (satış tahminleri, vs.) ayrı ayrı gönderilir ve uzmanlar cevaplarını koordinatöre geri gönderir. Değerlendirme sonrası hangi üyenin ne tahminde bulunduğu bilgisini içermeyecek şekilde, özet bilgi uzmanlara geri gönderilir. Uzmanlar tahminlerinde ısrarcı olabilir veya değiştirebilirler. Bu şekilde bir uzlaşmaya varılıncaya kadar turlara devam edilir. Genellikle 3-4 turdan sonra uzlaşma ortaya çıkabilir. Buna göre doğru cevap D seçeneğinde verilmiştir.

Pazar araştırması kalitatif tahminleme yöntemlerinden biridir. Diğer şıklarda verilen yöntemlerin tümü kantitatif tahminleme yöntemlerindendir.

Niteliksel (Kalitatif) tahminleme, doğası gereği sübjektif olup, tahmin yapılacak alanda görev yapan uzmanların yargısına dayanır. Özellikle geçmiş verilerin olmadığı durumlarda, kurumsal planlama için orta ve uzun dönemli tahminlerin ayarlanmasında, niceliksel olarak üretilen tahminlerin ayarlanmasında ve zaman serileri gibi niceliksel teknikler tarafından üretilen paternlerin (eğilim) ayarlanmasında kullanılır. Kalitatif tahminleme, geçmişi açıklamaktan çok geleceği kestirme üzerinde durur. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

RAND Corporation tarafından geliştirilen Delphi yönteminde ele alınan problem hakkında bilgi sahibi olduğu düşünülen uzmanlardan oluşan bir grup kullanılır. Değerlendirme sonrası hangi üyenin ne tahminde bulunduğu bilgisini içermeyecek şekilde, özet bilgi uzmanlara geri gönderilir. Uzmanlar tahminlerinde ısrarcı olabilir veya değiştirebilirler. Bu şekilde bir uzlaşmaya varılıncaya kadar turlara devam edilir.

Geçmiş verilere azalan ağırlıkların uygulandığı bir tür hareketli ortalama yöntemidir. Ağırlık 0 < α < 1 aralığındadır ve genelde tahminin stabil olması için küçük bir değer seçilir (0.1 - 0.2 arası). Buna göre doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.

En basit ve en temel yöntemlerden biri olan basit yaklaşımda, direkt olarak ortalama alınır. Bu yaklaşımın çok aşırı istikrarlı ortamlarda kullanılması önerilir, aşağı veya yukarı yönlü trendlerde hatalı sonuçlar alabilirsiniz.

Basit Regresyon Analizi, biri bağımlı diğeri bağımsız olmak üzere iki değişken arasında nedensellik ilişkisi arayan bir analizdir. Bağımsız değişkenler, ortalama hava sıcaklığı gibi dış müdahale olmaksızın kendiliğinden oluşan değişkenlerdir. Bir olayın sebebi olarak görülürler. Bağımlı değişkenler ise sonuç olarak gördüğümüz olaylardır. Ortalama hava sıcaklığı bir sebepse, doğalgaz tüketimi sonuç yani bağımlı değişkendir. Bu bilgilere göre doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.