ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

1994 yılında 3996 sayılı yasa çıkarılmış, bu yasa ile bazı hizmetlerin Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ile yaptırılması hedeflenmiştir. 1996 yılında ise, 8269 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile YİD modelinin “devret” kısmı atılarak Yap-İşlet (Yİ) Modeline yönelinmiştir. Buna göre doğru cevap E seçeneğinde bulunmaktadır.

3996 sayılı Kanun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu, arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler,  çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol, trafiği yoğun karayolu, demiryolu, gar kompleksi, lojistik merkezi, yeraltı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava alanları ve limanları, yük ve/veya yolcu ve yat limanları ile kompleksleri, sınır kapıları, milli park (özel kanunu olan hariç), tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında planlarda öngörülen yapı ve tesisleri, toptancı halleri ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve
devredilmesi konularında, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsamaktadır. Bu bilgilere göre doğru cevap C seçeneğidir.

A, B, C ve D seçeneklerinde verilenler Yap-İşlet-Devret yönteminin dezavantajlarından sayılamaz. Bu yöntemin dezavantajları arasında:

Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Yap-İşlet-Devret modelinde birden fazla taraf bulunur. YİD modelinde ev sahibi ülke, proje sahibi hükümet kuruluşu, borç veren kuruluşlar, sigorta kuruluşları, sponsorlar, teknik finansal ve hukuki danışmanlar, ortak girişim şirketleri gibi bu kapsamda sayılabilir. Buna göre sendikalar bu taraflar içinde doğal olarak yer almaz. Doğru yanıt D seçeneğidir.

94/5907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre; YİD modeli çerçevesinde yatırım ve hizmet ücretlerinin belirlenmesinde aşağıdaki iki yöntemin uygulanması esastır (Madde 34).
1. Uluslararası sektörel iç kârlılık oranları göz önünde bulundurularak, maliyet artı kâr yöntemi,
2. Tavan ücret (fiyat) yöntemi. Buna göre doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.

Kanunun tanımların yapıldığı Madde 3’de üç farklı tip kredi türü tanımlanmıştır. Hazinenin yukarıda açıklanan kriterlere uyulduğunda sadece Köprü kredisine garanti verdiğine dikkat edilmelidir. Ana kredi ve Destek kredisi hazine garantisine
haiz değildir. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.

Türkiye’nin artan enerji ihtiyacından dolayı kamu üzerindeki yatırım yükünü azaltmak üzere geliştirilen yöntemlerden biride İşletme Hakkının Devrimdir. 4046 nolu kanun madde 18- c’ye göre; “İşletme hakkının verilmesi; Kuruluşların bir bütün olarak veya aktiflerindeki mal ve hizmet üretim birimlerinin mülkiyet hakkı saklı kalmak kaydıyla bedel karşılığında belli süre ve şartlarla işletilmesi hakkının verilmesidir.” Buna göre doğru yanıt E seçeneğinde verilmiştir.