ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

Ülkemiz kurulu gücünün 2017 yılı Ocak ayı itibari ile coğrafik bölgelere göre dağılımına göre İç Anadolu bölgesinde yıllık üretim tahmini olarak 22.026 GWh'dir.

3996 sayılı Kanun, köprü, tünel, baraj, sulama, içme ve kullanma suyu, arıtma tesisi, kanalizasyon, haberleşme, elektrik üretim, iletim, dağıtım ve ticareti maden ve işletmeleri, fabrika ve benzeri tesisler, çevre kirliliğini önleyici yatırımlar, otoyol, trafiği yoğun karayolu, demiryolu, gar kompleksi, lojistik merkezi, yeraltı ve yerüstü otoparkı ve sivil kullanıma yönelik deniz ve hava alanları ve limanları, yük ve/veya yolcu ve yat limanları ile kompleksleri, sınır kapıları, milli park (özel kanunu olan hariç), tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarında planlarda öngörülen yapı ve tesisleri, toptancı halleri ve benzeri yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde sermaye şirketlerinin veya yabancı şirketlerin görevlendirilmesine ilişkin usul ve esasları kapsamaktadır.

Yap-İşlet-Devret modelinde birden fazla taraf bulunur. YİD modelinde ev sahibi ülke, proje sahibi hükümet kuruluşu, borç veren kuruluşlar, sigorta kuruluşları, sponsorlar, teknik finansal ve hukuki danışmanlar, ortak girişim şirketleri gibi bu kapsamda sayılabilir.

Kanunun tanımların yapıldığı Madde 3’de üç farklı tip kredi türü tanımlanmıştır. Hazine sadece köprü kredisine garanti vermektedir. Ana kredi ve Destek kredisi hazine garantisine haiz değildir.

ETKB verilerine göre kaynak türü; linyit, jeotermel ve hidrolik olan İşletme Hakkı Devredilen (İHD) santrallerin kurulu gücü 946 MW dır. Linyit kaynaklı santrallerin kurulu gücü ise 620 MW'dir.

2012 yılında Otoprodüktör Santrallerin Dağılımı 7120 (MW) dir.

1963 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 1970 yılında 1312 sayılı yasa ile Türkiye Elektrik Kurumu kurulmuş, 1982 yılında yürürlüğe giren 2705 sayılı kanunla ise belediye ve birliklerin elektrik tesisleri TEK’e devredilmiş
ve bütünleşik bir diğer deyişle tekelci bir yapı oluşturulmuştur.

EPDK kararıyla 274 termik üretim tesisinden 260’ına ait otoprodüktör lisanslarının, 1 Mayıs 2014 tarihi itibariyle sona erdirilmesine ve eş zamanlı yürürlüğe girmek üzere ilgili tüzel kişilere üretim lisansı verilmesine karar verilmiştir.

Destek kredisi (Stand By Loan): Uygulama sözleşmesi çerçevesinde belirtilen koşullarda, görevli şirket hatası nedeniyle ortaya çıkan nakit sıkıntısının finansmanını karşılamaya yönelik olarak, görevli şirketçe temin edilen ve Hazine garantisini haiz olmayan tali krediyi, ifade eder.

Elektrik üretiminde özel sektörün oranı % 55’lere ulaşmıştır.

Ülkemizde elektrik üretimi ile ilgili pazar ilk olarak 1935 yılında yürürlüğe giren 2805 sayılı Kanun ile başlamıştır.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 1963  yılında kurulmuştur.

2017 Ocak ayı itibariyle Türkiye’de 594 Hidroelektrik santrali vardır. Hidroelektrik;  santral sayısı en fazla olan kaynaktır.

2017 Ocak ayı itibariyle Türkiye’de yıllık 146. 071 GWh ile elektrik üretiminde doğalgaz ana kaynak olarak görülmektedir.

2017 yılı Ocak ayı verileri incelendiğinde, ülkemizde elektrik üretimi için   kurulu gücün en az olduğu coğrafi bölgenin  Doğu Anadolu bölgesi olduğu görülmektedir.

Kimi çevrelerce bir tür kapitülas­yon gibi görülmesinden dolayı oluşan tepkinin siyasi argüman olarak kullanılması, Yap İşlet Devret modelinin dezavantajlarından birisidir.

Uygulama söz­leşmesi çerçevesinde belirtilen koşullarda, görevli şirket hatası nedeniyle ortaya çıkan nakit sıkıntı­sının finansmanını karşılamaya yönelik olarak, görevli şirketçe temin edilen ve Hazine garantisine haiz olmayan tali krediye, destek kredisi (Stand By Loan)  denir.

Yap-İşlet modeli ile gerçekleştirilmesi öngö­rülen üretim tesisi için sözleşme süresi; söz­leşmenin yürürlüğe girme tarihinden itiba­ren üretim tesisi için alınacak tüm izinler için gerekli süre ile tesis süresi de dahil olmak üzere en fazla yirmi yıldır.

1982 yılında yürürlüğe giren 2705 sayılı kanun ile belediye ve birliklerin elektrik üretim tesislerinin TEK (Türkiye Elektrik Kurumu) tarafından devralınması, Ülkemizde enerji çapında tekelci bir yapının oluşmasına sebep olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Aktif elektrik enerjisi arz ve talebinin dengelenmesi ve uzlaştırmasına ilişkin usul ve esaslar, Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği'ne göre belirlenmiştir. Doğru cevap B'dir.