ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

1948 yılından sonra Maden Tetkik Arama (MTA), Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) şimdi bu kurumun yeni adı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) olarak değiş- tirilmiştir (662 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü kapatılmış olmakla beraber yenilenebilir enerji ve enerji verimliğine ilişkin görevler, 3154 sayılı Kanun’un 10. maddesi uyarınca kurulan Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü çatısı altında sürdülmektedir.)

963 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 1970 yılında 1312 sayılı yasa ile Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuş, 1982 yılında yürürlüğe giren 2705 sayılı kanun ile belediye ve birliklerin elektrik üretim tesisleri TEK tarafından devralınmıştır.

Bakanlar Kurulu kararıyla 1994 yılında TEK ikiye bölünerek; Türkiye Elektrik Üretim İşletim A.Ş (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş (TEDAŞ) oluşmuştur.

Yap-İşlet-Devret Yönteminin Avantajları

Özellikle gelişmekte olan ülkelerde kıt kaynaklardan dolayı gerçekleştirilmesinde zorluk yaşananprojelerin, özel sektör tarafından gerçekleştirilmesiyle, devletin; elindeki kaynakların ihtiyaç duyulan diğer alanlarda kullanabilmesi,

Her kurulan tesisin işsizliğin azalmasına katkıda bulunması ve ayrıca kurulduğu bölgenin ekonomisi üzerinde de ciddi anlamda olumlu etkilerinin olması,

Yüksek teknoloji transferinin sağlanması,

Özel sektörün karlılık esasını amaçlamasından dolayı vergi gelirlerinde artışın sağlanması,

Yabancı sermayenin girişinin sağlanması,

Yatırımların çok kısa süre içersinde tamamlanması,

Hizmet kalitesinde artışın sağlanması,

Kamu borçları üzerinde negatif yönlü bir etkinin gözlemlenmemesi.

Yap-İşlet-Devret Yönteminin Dezavantajları

Özel sektörün proje maliyetinin fazla olması halinde, üretilen hizmet veya malın satın alınması vekar garantisi verilerek alınması durumunda tüketicinin ödeyeceği fatura bedelinin yükselebileceği,

Taraf sayısının çokluğu ve anlaşma sürecinin karmaşıklığı üst düzeyde profesyonel eleman ve paragerektirebilir,

Herhangi bir şekilde iflas, vb. gibi durumlarda hizmetin aksama ihtimali,

Yabancı sermayenin istikrarlı ve güvenli bir ekonomik ortam konusunda hassas olması.

Kimi çevrelerce bir tür kapitülasyon gibi görülmesinden dolayı oluşan tepkinin siyasi argüman olarak kullanılması,

İşletme dönemi sonunda eski vekullanışsız tesislerin devri,

Kar ve döviz transferi.

2017 yılı verilerine göre ülkemizde kurulu güç bakımından en büyük ana kaynak hidroelektrik santrallerdir.

2017 yılı verilerine göre yıllık elektrik enerjisi üretimi en fazla doğalgazdan elde edilmiştir.

TEİAŞ: Türkiye Elektrik İletim A.Ş. olup doğru cevap I ve III'tür.

Sözleşmelerin süresi 49 yıldan fazla olamaz. Dolayısıyla 58 ve 101 yıllık sözleşmeler yapılamaz.

YİD modeli çerçevesinde yatırım ve hizmet ücretlerinin belirlenmesinde, maliyet artı kar ile tavan fiyat yöntemleri kullanılmkatadır.

Yalnızca termik santraller Yİ modeli ile yapılabilmektedir.

Enerji sektörüne özel sektörün daha fazla yatırım yapması için yasama organlarınca; Yap-İşlet (Yİ), Yap-İşlet-Devret (YİD), İşletme Hakkı Devri (İHD) ve Otoprodüktör gibi yatırım modelleri hayata geçirilmiştir. Günümüzde sadece Yap-İşlet modeli ile gerçekleştirilen 5 santralde ülkemizin toplam üretimin %20’si üretilmektedir. Buna göre doğru yanıt B seçeneğidir.