ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

Kaynağından çıktığı gibi tüketilen kömür, doğal gaz, petrol gibi kaynaklar birincil (primer) enerji kaynağı olarak tanımlanırlar.

2014 yılında enerji tüketiminde kaynak paylarına baktığımızda doğalgazın yaklaşık %
33 ile en büyük paya sahip olduğunu görürüz. Buna karşılık ülkemizdeki doğal gaz tüketiminin sadece yaklaşık % 2.4’ lük kısmını, kendi kaynaklarımızla karşılayabilmekteyiz.

Ülkemizde kullanılan enerjinin sektörel dağılımına bakarsak, sanayi sektörünün yaklaşık %40, konut sektörünün %30, ulaştırma sektörünün ise %21, tarım sektörünün ise %5 ’lik paya sahip olduğunu görürüz.

Enerji maliyetinin en fazla olduğu imalat dalının taş-toprağa dayalı sanayi dalı olan çimento üretiminde (% 55) olduğu, bunu kimya ve petrol ürünleri sanayinin (% 50) izlediği görülmektedir. Tekstil, gıda ve rafineri sanayinde ise enerji maliyetinin, toplam maliyete oranı diğerlerine göre daha az olmaktadır.

Ülkemizde ısı yalıtımı konusunda yeterli bilinç henüz oluşturulamamıştır diyebiliriz. Bu nedenle yasama faaliyetleri hızla yürütülerek 5627 sayılı “Enerji Verimliliği Kanunu” (EVK) çıkartılmıştır. 5627 sayılı EVK, enerji verimliliği çalışmalarının etkin olarak
yürütülmesi izlenmesi ve koordinasyonu konusunda idari yapının oluşumunu, enerji verimliliği hizmetlerinin yürütülmesi konusunda yapılacak yetkilendirmeleri, görev ve sorumlulukları toplumun eğitim ve bilinçlendirilmesi ile yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaştırılmasına yönelik ve sektörel uygulamalara ilişkin çeşitli destekleme
mekanizmalarını, teşviklerle ilgili konuları ve yasal gerekleri yerine getirmeyenlere uygulanacak para cezalarını kapsamaktadır.

Binalarda enerji kullanımını azaltan yöntemlerden biride 1975’li yıllarda uygulanmaya başlayan çift cam uygulamasıdır. Çift cam uygulaması ile iki cam arasına hapsedilen kuru ve durgun hava sayesinde binanın içindeki ısının pencerelerden dışarı kaçması yarı yarıya önlenmiştir.

Kömür, petrol, doğal gaz gibi fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan, karbondioksit (CO2) ve kükürt dioksit (SO2), azot oksitler (NOx) gibi büyük miktarlarda atık gaz hava kirliliğine neden olmaktadır.

Türkiye’deki ulaştırma sisteminin mevcut durumuna baktığımızda karayolu ağırlıklı bir tablo ile karşılaşırız. Karayolu ile yolcu taşımacılığı ve yük taşımacılığında tüketilen enerji miktarlarına bakarsak; otobüs ile yolcu taşımacılığında 155 kCal/kişi-km enerji tüketimi olduğunu, kamyonla yük taşımada ise 921 kCal/ton-km enerji harcandığını görürüz. Ulaştırma sektöründe karayolu ile yolcu ve yük taşımacılığında ihtiyaç duyulan birim kilometredeki gücün, demiryolu ve denizyolu ile mukayese edilmesi halinde çok büyük kaldığı görülecektir.

Karbon Ayak İzi: Dünyada yaşayan her bir bireyin ulaşım, ısınma ve elektrik kullanımıyla veya satın aldığımız ürünleri üretirken atmosfere deşarj edilen karbondioksit miktarına karşılık gelmektedir.

Enerji yoğunluğu; bir birim gayri safi yurt içi hasıla oluşturabilmek için tüketilen
birincil enerji miktarıdır ve tüm dünyada enerji verimliliğinin takip ve karşılaştırılmasında kullanılan gösterge Enerji Yoğunluğu kavramıdır.

Kaynağından çıktığı gibi tüketilen kömür, doğal gaz, petrol gibi kaynaklar birincil (primer) enerji kaynağı olarak tanımlanırlar.Doğru cevap E'dir.

Birincil enerji kaynaklarının dönüşümünden elde edilen elektrik, kok, havagazı vb enerji kaynaklarına ise ikincil (sekonder) enerji kaynağı adı verilir. Doğru cevap C'dir.

1 TEP= 1 ton eşdeğer petrol'dür. Doğru cevap C'dir.

Bir Terawatt 10¹² watt'tır. Doğru cevap A'dır.

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre 2014 yılında ülkemizde birincil enerji tüketiminin %86.3’u fosil kökenli yakıtlardan karşılanmıştır. Buna göre, birincil enerji tüketiminde ki fosil kaynakların payı ise; % 26,2 petrol, % 32,5 doğal gaz, % 31,5 kömür şeklinde gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.

ülkemizde yerli enerji kaynaklarının enerji talebini karşılama oranı 2014 yılında yaklaşık % 25'tir. Doğru cevap C'dir.

Ülkemizdeki doğal gaz tüketiminin sadece yaklaşık % 2.4’ lük kısmını, kendi kaynaklarımızla karşılayabilmekteyiz. Doğru cevap A'dır.

Ülkemizde sanayi sektörü, gelişmiş ülkeler ortalamasının üç katı enerji tüketen bir yapıya sahiptir.  Enerji yoğunluğu değeri; ülkemizde, OECD ortalamasının iki katı kadardır. Doğru cevap D'dir.

Seçeneklerde sıralanan alanların enerji maliyet oranları sıralaması şu şekildedir:

Çimento>cam>kağıt>seramik>tekstil Doğru cevap C'dir.

Seçeneklerde sıralanan alanların enerji maliyet oranları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

Çimento>cam>gübre>tekstil>rafineri doğru cevap A'dır.