ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI

Enerji yoğunluğu eğilimi; ekonomi ve sanayideki yapısal değişiklikler, enerji tüketim yapısındaki değişimler ve nihai kullanıcıların kullandıkları ekipman ve bina sektöründeki verimliliklerden etkilenmektedir.

Türkiye, tamamıyla elektrik kullanımına geçmiş bulunmakta ve gerek konutta gerekse sanayide genellikle kullanılmakta olan elektrik, petrol ve doğalgazdan sonra üçüncü en fazla kullanılan enerji kaynağı durumundadır.

Türkiye’de 2013 sonu itibariyle kurulu güç kapasitesi yaklaşık 64.044 MW olmakla birlikte bunun %35’i hidrolik, %31,3’ü doğal gaz, %20 ’si kömür, %4,3’ü rüzgar ve %9,4’ü ise diğer kaynaklardan oluşmaktadır.

Kişi başına elektrik tüketimi 1995 yılından günümüze yıllık ortalama %5 artmaktadır. 2012 yılı itibariyle kişi başına elektrik tüketimi 2801 kWh olan Türkiye, Avrupa Birliği ortalamasının 6850 kWh olduğu dikkate alındığında, gelişmiş ülkeler ortalamasının çok altında kalmaktadır.

2023 yılında birincil enerji talebimizin %90 oranında artarak 218 milyon TEP’e ulaşacağı tahmini çerçevesinde, en az 122 milyar $ enerji üretim tesisi için yatırım yapılmasına ihtiyaç olacağı öngörülmektedir.

Avrupa ülkelerinin enerji yoğunluklarını 1990 yılından bu yana her yıl ortalama % 1-2 oranında indirdikleri bilinmektedir.

Ülkemizde yapılan çalışmalar, sanayide en az %20, binalarda en az %35 ve ulaşımda en az %15 tasarruf potansiyeline sahip olduğumuzu göstermektedir.

5627 sayılı Kanun ile enerji verimliliği çalışmalarının ülke genelinde tüm ilgili kuruluşlar nezdinde etkin olarak yürütülmesi, sonuçlarının izlenmesi ve koordinasyonu amacıyla Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu kurulmuştur. Söz konusu Kurul, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilgili müsteşar yardımcısı başkanlığında aşağıdaki sayılanların birer üst düzey temsilcisinden oluşmaktadır: 1. İçişleri Bakanlığı 2. Maliye Bakanlığı 3. Milli Eğitim Bakanlığı 4. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 5. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı 6. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 7. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 8. Orman ve Su İşleri Bakanlığı 9. Kalkınma Bakanlığı 10. Hazine Müsteşarlığı 11. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 12. Türk Standartları Enstitüsü 13. Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu 14. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 15. Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği 16. Türkiye Belediyeler Birliği.

Enerji verimliliği alanındaki eğitim, etüt, danışmanlık ve proje hizmetlerinin ülke genelinde yaygınlaştırılması için: belirli niteliklere sahip üniversiteler, Elektrik mühendisleri odası, Makina mühendisleri odası ve Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) şirketlerine yetki belgesi verilmektedir.

Her ne kadar ülkelerdeki piyasa koşulları farklı olsa da, ESCO sektörünün gelişmesinde tüm dünyaca kabul edilen genel engeller arasındaki piyasa riskleri engelinin içeriği: "Müşteri ve bankaların ön yargıları, teknik ve işletme riskleri, risk ve işletme yönetimi planlarının eksikliği" şeklinde tanımlanmaktadır.

Enerji yoğunluğu eğilimi; ekonomi ve sanayideki yapısal değişiklikler, enerji tüketim yapısındaki değişimler ve nihai kullanıcıların kullandıkları ekipman ve bina sektöründeki verimliliklerden etkilenmektedir.

İsrafı engellemek, kayıp ve kaçakları azaltmak, atıkları değerlendirilmek, mevcut en iyi teknolojileri yaygınlaştırılmak suretiyle enerjinin üretiminden nihai tüketimine her safhasında verimliliğin artırılmasıyla; enerji maliyetlerinin ekonomi üzerindeki baskısı azaltılacak, sanayimizin dış dünyadaki rekabet gücü artacak, bir birim Gayri Safi Yurt İçi Hasıla elde etmek için tüketilen enerji miktarı düşürüldüğünde daha az enerjiyle daha fazla üretimin yolu açılacak, enerjideki talep artısının bir kısmı tasarruflarla karşılanarak enerji tesis yatırımı ve petrol ve doğal gaz ithalat ihtiyaçları azaltılacak, enerji ithalatındaki azalmadan dolayı ülkenin dış ticaret dengesine ve cari açığın azaltılmasına önemli katkılar sağlanacak, yeni iş ve istihdam alanları yaratılacak ve aynı zamanda enerji kullanımından kaynaklanan emisyonlar azaltılacaktır. Doğru cevap D’dir.

Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının ilgili müsteşar yardımcısı başkanlığında aşağıdaki sayılanların birer üst düzey temsilcisinden oluşmaktadır:

Doğru cevap E’dir.

ESCO’ların faaliyet alanlarına giren enerji hizmetlerinin başlıcaları şunlardır:

Fakat yetki belgesi ve enerji yöneticisi sertifikası bedellerinin belirlenmesi, Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu’nun görevlerinden biridir. Doğru cevap A’dır.

Aşağıdaki niteliklere sahip endüstriyel işletmeler, VAP desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilir:

Doğru cevap D’dir.

Enerji verimliliğini arttırmak adına, binaların mimari tasarımında, imar ve ada/parsel durumu dikkate alınarak ısıtma, soğutma, doğal havalandırma, aydınlatma ihtiyacı asgari seviyede tutulur, güneş, nem ve rüzgâr etkisi de dikkate alınarak, doğal ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma imkânlarından azami derecede yararlanılması esastır. Doğru cevap B’dir.

Yeni projelendirilen binalar için 01 Ocak 2011 tarihinden bu yana, mevcut binalar için ise 02 Mayıs 2017 tarihine kadar Enerji Kimlik Belgesi (EKB) düzenlenmesi zorunludur. Ancak aşağıda sayılanlar için EKB düzenlenmesi isteğe bağlıdır:

Doğru seçenek A’dır.

Diğer seçenekler ısı enerjisi kullanımında alınacak tedbirler ile ilgili iken güç kompanzasyonu yapılması elektrik verimliliğini arttıracak bir uygulamadır. Doğru Cevap B’dir.

Şu kurum ya da kuruluşların yönetimleri, son üç yıla at yıllık toplam enerji tüketim değerlerini, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına her beş yılda bir göndermekle yükümlülüğü vardır:

Doğru cevap D’dir.

Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında aşağıda belirtilen yerlerde enerji yöneticisi görevlendirilmesi gerekmektedir:

Doğru cevap C’dir.