ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI - Deneme Sınavı - 3

Şirket giderleri yatırımın oluşturulması aşamasında başlangıç harcaması olarak kabul edilemez ?

Yatırımların hangi üretim miktarında, ne kadarlık bir gider ile ne kadarlık bir gelir elde edeceklerini ortaya koyan kavram başabaş analizidir.

Bir yatırımda elde gelirin ne kadarının kar olduğunu hesaplamamıza yardımcı olan yöntem Başabaş analizidir.

Kira başabaş analizinde hesaplamada kullanılan değişken değerlerden biri değildir.

Paranın satın alma gücü enflasyon oranına bağlı olarak değişmektedir.

Nakit akım şeması üzerinde yer alan Fn yıl sonunda paranın değerini ifade etmektedir.

Ekonomik ömür, bu yatırıma ait yıllık eşdeğer masraf (YEM)’ın minimum olduğu yıl olarak tanımlanmaktadır. Ekonomik ömür, yatırımın ya da varlığın, bu yatırıma ait yıllık eşdeğer net hasıla (YENH)’nın maksimum olduğu yıl olarak tanımlanmaktadır. Ekonomik ömür aslında yatırımın ekonomik olarak işletilebildiği bir süredir.

Seri içerisindeki tüm nakit akımları eşit olan para akış serisi Uniform para akış serileridir.

Para işlemelerinin zaman içerisindeki değeri dikkate alınırken güncel faiz ile enflasyon değeri ilişkilendirilmelidir.

Gelirler, yapılan herhangi bir yatırım için, yatırımın ekonomik ömrü boyunca belirli süreler esas alınarak beklenen gelir değerleridir. Nakit akım çizelgesinde gelir değerleri pozitif(+) olarak gösterilmektedir. Gelir yatırımın ekonomik ömrü boyunca yıllık olarak düzgün artan bir eğri boyunca gidebileceği gibi düzgün azalan şekilde ya da eşdeğer bir doğru üzerinde de gidebilir. Örneğin; yatırım amacıyla alınan bir daire için enflasyon oranında artacak şekilde bir kira belirlenmişse bu örnek için gelir düzgün artan bir şekilde devam edecektir.

Bileşik faiz, bir faiz döneminde faiz hesaplanırken anaparaya o döneme kadar tahakkuk eden faiz de eklenerek yapılıyorsa bu tür faiz hesaplamasına bileşik faiz hesaplanmasıdır.

Oluşum maliyeti, cihaz ya da donanımın servise verilebilir hale getirilebilmesi için yapılması gereken yatırımların tamamıdır. Oluşum maliyetlerine makine giderleri, personel ve eğitim giderleri, ulaşım ve montaj giderleri ile alet maliyetleri ve destek teçhizat maliyetleri de dahil edilmektedir.

Gelecekteki değer, projenin çeşitli tarihlerdeki nakit akımlarının, faiz oranlarını da dikkate alarak gelecekteki herhangi bir noktaya götürülmesidir.

Değişken giderler, projenin ekonomik ömrü boyunca faaliyet hacmindeki değişikliklere göre farklılık gösterebilen giderleri ifade etmektedir.
Üretimin mevsimsel ya da dönemsel olarak artışına bağlı olarak, işçilik, hammadde, yardımcı madde, işletme malzemesi, enerji gideri gibi değişken maliyetlerdir.

Karlılık Oranı (KO), yatırım projelerinin değerlendirilmesinde kullanılan bir yöntem olup yatırım sonucunda ne düzeyde bir kar elde edilebileceğini ortaya koymaktadır. Bu yöntemin avantajlı tarafı çok basit olup karlılık oranını hızlıca görmemizi sağlamaktadır.

Geri Ödeme Süresi (GÖS), ilk yatırım tutarının ne kadarlık bir süre içerisinde geri ödenebileceğinin görüldüğü bir yöntemdir. Geri Ödeme Süresi, ilk yatırım bedelinin yıllık ortalama net kara oranıdır. İlk yatırım bedeli yazılırken hurda değeri çıkarılarak yazılmalıdır. Yıllık ortalama net kar bedeline de yıllık amortisman payları eklenmelidir. Bu yöntemde yıl olarak bulunan geri ödeme süresi ne kadar az ise yatırım o kadar uygun ve cazip olarak değerlendirilmektedir. Bu yöntemin avantajlı tarafı basit ve kolayca değerlendirilebilir olmasıdır. Bu yöntem nakit akışlarını göz önüne almadığından karlılığın bir ölçüsü olmayabilmektedir. Geri Ödeme Süresi aşağıdaki ifade ile bulunabilir:
GÖS = İlk Yatırım Tutarı/Yıllık Ortalama Net Kar

Net Bugünkü Değer (NBD), bir yatırım projesinin ömrü boyunca tüm yıllık sermaye giderlerinin ve tasarruflarının bugünkü değerini hesaplamaya dayanan bir yöntemdir. Bu yöntemle yapılan hesaplamada belirli bir iskonto oranı kullanılır. Hesaplama sonucunda bulunan NBD değerinin sıfır(0)’dan dan büyük olması gerekir. NBD değeri negatif (-) çıktığında proje reddedilir. Uygun projenin seçimi söz konusu
olduğunda, birden fazla proje için net bugünkü değer hesaplamaları yapılır. Hesaplama sonucunda NBD değeri büyük olan proje seçilecektir.

İç Karlılık Oranı (İKO), net bugünkü değeri sıfır(0) yapan iskonto oranıdır. Bu eşitlikte r, iskonto oranı deneme yanılma yöntemi ile bulunur. Diğer bir ifadeyle İç Karlılık Oranı (İKO), Net Bugünkü Değeri sıfır(0) yapan iskonto değeri bulunmaya çalışılmaktadır. Bu amaçla başlangıçta tahmin edilen bir r, iskonto değeri eşitlikte yerine koyularak sonuca bakılır. Daha sonra deneme yanılma metoduyla NBD’i sıfır (0) yapan r değeri bulunur.

Hurda değeri, cihazın ekonomik ömrü sonunda tanımlandığı değeridir. Diğer bir deyimle hurda değeri; makine, bina, cihaz gibi bir varlığın ekonomik ömrü boyunca kullanıldıktan sonra piyasada satılabilecek satış fiyatıdır. Hurda değeri belirlenirken, ekonomik ömrü sona ermiş benzer makine, bina, cihaz gibi varlığın değerinden yararlanılır.

Bileşik faiz, bir faiz döneminde faiz hesaplanırken anaparaya o döneme kadar tahakkuk eden faiz de eklenerek yapılıyorsa bu tür faiz hesaplamasına bileşik faiz hesaplanmasıdır.