ENERJİ YÖNETİMİ VE POLİTİKALARI - Deneme Sınavı - 12

Enerji tüketimi bir tek değişken olan üretime (P) bağlı olması durumunda Tip 2 standart denklem kullanılır:

E = a+bP. 

Bu doğru denkleminde a sabiti üretimle ilgili olmayan enerji miktarıdır ve bina ısıtma, aydınlatma gibi üretim kesilse bile  harcanacak enerji tüketimini gösterir. b sabiti ise spesifik değişkenin her bir birim artışına karşılık gelen enerji tüketim artışıdır ve doğrunun eğimidir. Doğru cevap B'dir.

Basit yüzde indirimi yönteminde enerji tüketini hedefi, hesaplanan standarta nazaran belirli bir indirim (örneğin %9) yapılarak belirlenebilir. Bu sistem bir önceki metotla belirlenen hedefin uygun bulunmadığı hallerde geçerlidir.

Enerji politikası asgari olarak hedefler, sorumluluklar, raporlama ve eğitim hususlarını kapsayacak şekilde  en fazla iki sayfayı aşmayacak kadar kısa ve mümkün olduğu kadar sade olmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Enerji verimliliğinin iyileştirilmesi ile enerji talebinin azaltılması ve enerji tasarrufu sağlanma­sı enerjiyi kullanmamak anlamına gelmemelidir. Enerji verimliliği, enerji arz hizmetlerinin azal­tılması veya kısıtlanması şeklinde de düşünülme­melidir. Enerji verimliliği, enerjinin gereksiz kul­lanımını engellemek ve enerji israfını minimum düzeye indirmek veya tamamen ortadan kaldırmak için alınan önlemleri içerir.  Doğru cevap E’dir.

Bir işletmede üretilen ürün ve hizmet maliyetleri, hammadde, işçilik, işletme ve enerji maliyetlerinin toplamından oluşur. Doğru cevap D’dir.

Enerji politikası asgari olarak aşağıdaki hususları kapsamalıdır:

Bir bölümün enerji tüketimini etkileyen parametreler aşağıda liste halinde verilmiştir.

Kontrol edilebilir değiş­kenler ise; işletme uygulamaları, sistem kontrolü, üretim planlaması ve bakım standardı gibi enerji tüketimini en aza indirebilmek için yönetim ta­rafından planlanan değişkenlerdir. Hava koşulları enerji gereksiniminde spesifik değişkenlerdendir. Doğru cevap E’ dir.

1) TİP 1: E=a

Enerji tüketimi sabittir ve incelenen bölüm için spesifik değişkenler yoktur. Bu durumda o bölümün enerji tüketimi üretimden bağımsız olarak başlangıçta sabittir. Örneğin üretim miktarı ne olursa olsun (Hatta hiç olmasa bile) üretim hatlarındaki cihazlar (makinalar, kompresörler, ısıtma ve soğutma sistemleri, aydınlatma gibi) sürekli olarak maksimum kapasitede üretim yapılıyormuş gibi faal durumda tutulmaktadır. Dolayısıyla üretim ne olursa olsun enerji tüketimi sabit miktarda gerçekleşmektedir. Doğru cevap A’dır.

TİP 2: E = a+bP

Enerji tüketimi bir tek spesifik değişken olan üretime (P) bağlıdır. Bu doğru denkleminde a; sabiti üretimle ilgili olmayan enerji miktarıdır. Bina ısıtma, basınçlı hava, aydınlatma gibi üretimin kesildiği zaman bile devrede olacak sistemlerin harcadığı enerji üretimle ilgili olmayan enerji tüketimidir. b; sabitesi spesifik değişkenin her bir birim artışına karşılık gelen enerji tüketim artışıdır ve doğrunun eğimidir. Doğru cevap C’dir.

Enerji tüketiminin üretime karşı grafiği belli bir alan içinde dağılan bir takım noktaları oluşturacaktır. Bu değerlerin incelenmesi ve aralarındaki ilişkinin bulunması sonucu elde edilen doğru, standart doğru olarak isimlendirilir. Doğru cevap B’dir.

Üretime bağlı olmayan enerji tüketimi yüksek ise; üretim artışı ile SET’i düşürmek mümkündür. Üretime bağlı olmayan enerji miktarı; kullanılan ekipman kapasitelerine,mevcut işletme koşullarına bağlı olduğundan ve bunlar sabit kalacağı için, üretimin artması ile birim ürün başına düşen enerji tüketimi azalacaktır. Bu ise; SET’in azalması demektir.

SET’i azaltmanın ikinci bir yolu da; enerji tasarrufu sağlayıcı tedbirlerin alınması, yalıtımların iyileştirilmesi, atık ısının değerlendirilmesi, yanma kontrolleri vb. tedbirlerin alınması sonucunda enerji kullanımındaki verimliliğin arttırılması ile mümkündür. Tüm maddelerdeki uygulamalar SET’in düşürülmesine sağlayan yollar olduğu için Doğru cevap C’dir.

Planlama enerji yönetimi programının en önemli parçalarından biridir ve iki ana işlevi vardır. Birincisi, iyi bir plan enerji kesintilerinden korur. İkincisi, olayları yıl içine programlayarak, enerji yönetimi programına sürekli vurgu yapılabilir ve bu da programın aktif tutulması açısından büyük rol oynar. Doğru cevap D’dir.

"Alternatif enerji kaynağı belirleme" eylemi güvenilirlik stratejisi ve acil durum planlama programı kapsamında değerlendirilebilir. Doğru cevap C'dir.

İyi bir enerji yönetimi planı işletmeyi enerji kesintilerinden korur ve enerji yönetimi programının yıl içinde sürekli aktif tutulmasını sağlar. Yapılan planlar detaylı etüt çalışmalarına dayanmalıdır. Planın uygulanmasında rol alan kişilerin planlama aşamasına katılması planın daha başarılı uygulanmasını sağlar. Cevap D'dir.

Başarılı enerji yönetimi programlarının gözlemlenmesi sonucunda, başarıya giden ipuçları aşağıda verilmiştir:

Görüldüğü üzere verilen maddelerin tamamı ipuçları arasında yer almaktadır. Doğru cevap E’dir.

Enerji yönetim ekipleri, bir kişiden oluşabileceği gibi birinin liderliğinde birden fazla kişiden de oluşabilir. Enerji yönetiminde kilit
kişi enerji yöneticisidir. Enerji yönetim ekibinde görevli kişiler, enerjiyi yönetmenin temel unsurlarını anlamalı ve mevcut kurumsal yapıya iyi bir çalışma programını adapte edebilmelidir. Doğru cevap C'dir.

Bir enerji yönetimi programı uygulanmaya başlanırken göz önüne alınması gereken noktalardan bazıları aşağıda verilmiştir:
• Tüketilen enerjinin parasal değeri nedir?
• Enerji maliyeti toplam maliyetin yüzde kaçıdır?
• Enerji tüketimini ve maliyetini devamlı olarak kim gözden geçirir veya kaydeder veya değerlendirir?
• İşletmenin büyüklüğü ne kadardır? (işçilerin sayısı, bölümler, fiziksel alanı nedir)
• Kaç tane değişik ürün veya hizmet üretilir?
• Kaç tane farklı enerji tüketim ekipmanı vardır?
• Şirketin organizasyon yapısı ve üretim işlemleri nasıldır, şirketin alt birimleri veya farklı sahalarındaki enerji tüketimini izlemek
için ne gibi güçlükler mevcuttur?
• Gerek duyulan cihaz ve ekipmanların maliyeti ne olabilir?
• Enerjiyi izleme ve enerji verimliliğini iyileştirmede rol oynayacak en iyi pozisyonda olan kişi kimdir?
• Enerji tasarruf miktarı ne olabilir?
• Tasarruflar şirketin mevcut kazançları ile nasıl karşılaştırılabilir?

Doğru cevap E'dir.

Enerji Yönetim programını başlatırken iki nokta çok önemlidir. Birincisi üst yönetimin kararı, ikincisi ise programı yürütecek enerji yönetim ekibinin atanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

Enerji yönetimi kapsamında, işletme yönetimi adına enerji yönetim ekibi tarafından yerine getirilecek belli başlı görevler şunlardır:
• Enerji yönetimi konusunda hedef ve öncelikleri tanımlayan, işletmenin veya tüzel kişiliğin enerji politikasının taslağını hazırlamak ve yönetimin onayına sunmak,
• Enerji yönetimi faaliyetleri ile ilgili kişileri faaliyetlerden haberdar etmek,
• Tüketim alışkanlıklarının iyileştirilmesine, gereksiz ve bilinçsiz kullanımın önlenmesine yönelik önlemleri ve prosedürleri belirlemek, tanıtımını yapmak ve çalışanların bilgi ve bilinç düzeyini artırıcı eğitim programları düzenlemek,
• Enerji tüketen sistemler, süreçler veya ekipmanlar üzerinde yapılabilecek tadilatları belirlemek ve uygulanmasını sağlamak,
• Etütlerin yapmak veya yaptırmak, verimlilik artırıcı projeler hazırlamak veya hazırlatmak ve uygulanmasını sağlamak,

• Enerji tüketen ekipmanların verimliliklerini izlemek, bakım ve kalibrasyonlarını zamanında yapmak,
• Yönetime sunulmak üzere, enerji ihtiyaçlarının ve verimlilik artırıcı uygulamaların planlarını, bütçe ihtiyaçlarını, fayda ve maliyet
analizlerini hazırlamak,
• Enerji tüketimini ve maliyetlerini izlemek, değerlendirmek ve periyodik raporlar üretmek,
• Enerji tüketimlerini izlemek için ihtiyaç duyulan sayaç ve ölçüm cihazlarını temin etmek, montaj ve kalibrasyonlarını zamanında
yapmak,
• Özgül enerji tüketimini, mal veya hizmet üretimi ile enerji tüketimi ilişkisini, enerji maliyetlerini, işletmenin enerji yoğunluğunu
izlemek ve bunları iyileştirici öneriler hazırlamak,
• Enerji kompozisyonunun değiştirilmesi ve alternatif yakıt kullanımı ile ilgili imkanları araştırmak, çevrenin korunmasına, çevreye
zararlı salımların azaltılmasına ve sınır değerlerin aşılmamasına yönelik önlemleri hazırlayarak bunları uygulamak,
• Enerji ikmal kesintisi durumunda uygulanmak üzere petrol ve doğal gaz kullanımını azaltmaya yönelik alternatif planlar hazırlamak,
• Enerji kullanımına ve enerji yönetimi konusunda yapılan çalışmalara ilişkin, yasalar gereği ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına
verilecek bilgileri hazırlamak ve yönetime sunmak,
• Toplam ve birim ürün veya fayda başına karbondioksit salımlarını ve enerji verimliliği tedbirleri ile azaltılabilecek salım miktarlarını belirlemek.
• Enerji yönetimi sistemlerinin, TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi-Kullanım Kılavuzu ve Şartlar Standardına uygun şekilde
oluşturulmasını ve işletilmesini sağlamaktır.

Doğru cevap B'dir.