ENERJİ VE ÇEVRE

İlk kez ABD’de Ulusal Çevre Politikası Yasası (UÇPY) ile 1969’da gündeme gelen ardından 1972 Stockholm Konferansı ve 1973 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu (şimdiki adıyla Avrupa Birliği) çevresel etki değerlendirmesine yönelik ilk çalışmaların başlangıcı olmuştur.

Ülkemizde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) kalkınma projelerinin çevresel etkilerini tanımlamak için yürütülen bir süreçtir. Ülkemizde ÇED süreci 7 Şubat 1993 tarihinde yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği ile yasal bir süreç olarak tanımlanmıştır.

Özel Çevre Koruma Bölgesi için aranılan esas ve şartlar şunlardır:

-Tarihi, arkeolojik ve kültür   zenginliği bulunan, -Kara ve  su ekosistemi  bir bütünlük ve devamlılık gösteren, -Kendine has biyolojik, ekolojik ve jeomorfolojik özellikleri olan, -Bitki, hayvan, kuş ve balık gibi canlılar bakımından tabi biyolojik zenginliğe sahip olan, -Yangın gibi, maden kaynakları işletilmesi  gibi değişik baskılarla ekosistemi fazla değişikliğe uğramamış veya biyolojik zenginlikleri kaybolmamış bulunan, -Tarım, madencilik ve sanayi gibi dış tesirlerin baskısından uzak kalmış ve uzun vadede bu tesirlerin etkili olamayacağı, korunması kolay olan, - Gelişmiş yerleşim bölgeleri dışında kalan   ve uzun vadede oturuma uygun olmayan, - İçerdiği   biyolojik ve    ekolojik özelliklerin bozulmadan kalmasını ve devamlılığını   sağlayacak, çevresindeki diğer tarım ve endüstriyel faaliyetlerin kirletici tesirlerinden fazla etkilenmeyecek büyüklüğe (ideal saha büyüklüğü en az 3000 ha’dır, fakat yörenin özelliğine göre 1000 ha ve hatta ada gibi özel durumlarda daha küçük alanlar düşünülebilir) sahip olan, - Nesli tehlikedeki bitki ve hayvanların korunmasında önem taşıyan, - Turizm, rekreasyon, avcılık  bakımından  korunması ve geliştirilmesi uygun alanlardır.

Karasal biyolojik bileşenler;  Karasal flora, Karasal fauna, Tatlı su florası,  Tatlı  su faunası, Karasal habitatları ve ekosistemler, Tatlı su habitatları ve ekosistemleridir.

Örtmeler Yöntemi:  Özellikle görsel algılamayı kolaylaştıran bir yapısı olduğu için elde edilen ÇED çalışması sonuçlarının uzman olmayanlar tarafından da   anlaşılmasını kolaylaştıran bir yöntemdir.

Kontrol Listeleri Yöntemi:  Bir ÇED çalışması kapsamında iyi hazırlanmış listeler kullanılmak kaydıyla, herhangi bir etkenin   gözden kaçırılma olasılığı azalmaktadır.

Gerçekleştirilmesi planlanan projeler için yapılacak ÇED çalışmaları da meydana gelebilecek etkiler: Arazi yeteneği ve üretim kaybı, Arkeolojik ve tarihi yapıların kaybı, Proje alanındaki estetik değişimler, Yüzey ve yer altı sularına ve barajlara etkiler, Hava kalitesine etkiler, Toprak üstü ve yer altı tüm doğal kaynaklar üzerindeki etkiler.

KÇED etütlerindeki kilit görevler: KÇED Çerçevesi,  Kapsam Belirleme,  Baslangıç Düzeyi Etütleri ve Etki Degerlendirmesi,  Etki Azaltma Önlemleri,  Önem Degerlendirmesi,  Izleme ve Takip’tir.

ÇED’de görev alanlar en az   üç yıl   deneyimli bir  çevre mühendisi, mühendislik eğitimi veren fakültelerin herhangi bir bölümünden mezun olan en az  üç yıl   deneyimli bir   kişi ya da üniversitelerin fizik, kimya, biyoloji, arkeoloji, kamu yönetimi, işletme, iktisat, maliye, veya    sosyoloji bölümlerinin  birinden mezun en az    üç yıl deneyimli olmalıdır.

Biyotik: Bir bölgede yaşayan canlıların kendi veya diğer türlerle karşılıklı etkileşimlerini ifade eder. Örneğin beslenme, üreme, avlanma vb.gibi.