ENERJİ VE ÇEVRE

Küresel ortalama yüzey sıcaklığı son yüzyılda 0.74°C artmıştır. Sıcaklıklardaki artışa bağlı olarak hidroelektrik çevrim değişmesi, kara ve deniz buzullarının erimesi, kar ve buz örtüsünün yüzey olarak daralması, deniz seviyesinin yükselmesi, şiddetli hava olaylarının sıklığının ve şiddetinin artması, kuraklık, çölleşme, salgın hastalıkların ve zararlarının artması gibi, küresel ölçekte sosyo-ekonomik sektörleri, ekolojik sistemleri ve insan hayatını doğrudan ya da dolaylı etkileyen birçok etkileşim zincirleri gündemdedir. Doğru cevap E'dir.

Küresel ısınmadan etkilenen milyonlarca ekolojik yaşam alanı bulunmaktadır. Bazı göçmen kuşların göçlerinin gecikmesi, hayvanların yaşam alanlarının değişim göstermesi, bitkisel planktonlarla beslenen larvaların yumurtalarından daha erken çıkması ve bulaşıcı hastalık taşıyan canlıların bazılarının etki alanının genişlemesi bu olumsuz etkilerden bazılarıdır.  Suların yüzeyindeki sıcaklık artışının yanı sıra, balıkçılık ve deniz altında avlanma sırasındaki yem artıkları ile kirlilik, çeşitli insan faaliyetleri, El Nino, Kuzey Atlantik salımı gibi doğal olaylar ve bunların benzeri süreçler de türlerin nüfusundaki önemli değişikliklere yol açmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Küresel iklim değişiminin yakın gelecekte yapacağı etki, birçok açıdan olumsuz sonuçları küresel ölçekte beraberinde getirecektir. Birçok ekosistemin direnme kapasitesi aşılacaktır. Orman alanları ve okyanusların yutak özellikleri ortadan kalkarak iklimsel değişiklikleri hızlanacaktır. Ortalama sıcaklık artışının Sanayi öncesine göre 2°C’yi aşması halinde, bitki ve hayvan türlerinin %30’u yok olabilecektir. Buzulların yok olması ve kar örtülerinin erimesi nedeni ile dünya nüfusunun 1/6’sının tatlı su kaynakları önemli derecede azalacaktır. Nüfusun daha yoğun olduğu alçak enlemlerde, kurak ve tropik bölgelerde tarım üretiminin önemli ölçüde azalarak açlık tehlikesinin artabileceği öngörülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Dünya çapında kabul gören yaklaşık 40 senaryo üretilmiştir. Bu modeller, nüfus değişimi, sera etkisine neden olan gaz salımı ve enerji tüketimi gibi değişkenleri algoritmalara katıyor olmalarına rağmen, dünya çapında felaketler ve olası çatışmalar, iklim üzerindeki insan etkisinin azalması konusunda küresel politika uygulanması gibi değişkenleri şimdilik gözardı etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Sıcaklığın yeterince azalması ile oluşan buz, temas eden havanın soğuk kalması için gerekli miktarda ışık yansıtır. Tersine, buz erimeye başladığında toprağın önemli bir yüzeyi açığa çıkar. Bu toprak daha fazla ışık emer, daha da ısınır ve atmosferi ısıtarak erimenin hızlanmasına neden olur. Böylece erime süreci daha da hızlanır. Doğru cevap C'dir.

Dünya çapında kabul gören yaklaşık 40 senaryo üretilmiştir. Bu modeller, nüfus değişimi, sera etkisine neden olan gaz salımı ve enerji tüketimi gibi değişkenleri algoritmalara katmaktadırlar. Günümüzden 2100 yılına kadar sera gazı yoğunluk artışı için çeşitli senaryolar belirlenmiştir. 

• A1 tipi senaryoda; yüzyılın ortasında 8,7 milyar ve 2100 yılında 7 milyar nüfus ile hızlı bir ekonomik büyüme gerçekleşecek.
• A2 tipi senaryoda; Dünya son derece heterojen bir yapıda olacak ve nüfusu artmaya devam ederek 2100’de 15 milyara ulaşacak.
• B1 tipi senaryoda, yüzyıl içerisinde en yüksek noktasına ulaşan nüfus gelişimi ile  hızlı bir ekonomik büyüme gerçekleşecektir. Maddi ekonominin azalması ve enerji bakımından temiz ve tasarruflu teknolojilerin girişi ile, hizmet ve bilgi ekonomisine doğru hızla gelişecektir.
• B2 tipi senaryolar yerel çözümler arayan bir Dünya üzerine kurulmuştur. 2001’de 10 milyar civarına ulaşan nüfus artışı kesilmemekle birlikte A2 senaryosuna göre daha yavaş bir artış söz konusudur. Ekonomik gelişmeler ve teknolojik ilerlemeler daha yavaş olacaktır.
Bu senaryoların hiçbiri, uluslararası bir anlaşma gereğince salımlarda bir azalma olma
ihtimalini göz önünde bulundurmamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Dünya’daki CO2 salımlarının %41’i enerji dönüşümünden, %20’si ulaşımdan, %18’i endüstriden, %13’ü inşaattan kaynaklanmaktadır. Her bir yüzdelik dilimin etkisinin azaltılması için farklı yöntemler uygulanmakta ve böylece enerji tasarrufu etkinliklerine katkıda bulunularak, ülkemizin enerji bağımsızlığına katkı sağlanabilmektedir. Yaşam alanlarının yalıtımı, hibrit motorlar, cihazların kullanılmadıkları sürece açık bırakılmaması, toplu taşım araçlarının kullanılması veya bisiklet gibi araçların kullanımı gibi bireysel çabalar çok önemlidir. Doğru cevap A'dır.

Atmosferde sera etkisine neden olan gaz salımını yok edemeyiz, ancak önemli ölçüde azaltmamız gerekmektedir. Bu aşamada doğal denge ürünlerinden dolaylı olarak elde edilen enerjileri gündemde tutmamız gerekir. Doğal denge ürünlerinden dolaylı olarak elde edilen enerjiler; Hidrojen enerjisi, Güneş enerjisi, rüzgar, su, biyokütle, magmadan elde edilen jeotermal enerji, yerçekimi kaynaklı gel-git etkisi, deniz kabarması, deniz akıntıları ve denizlerdeki ısı değişimi kaynaklı enerjiler şeklinde sıralanabilir. Doğru cevap C'dir.

2100 yılına kadar iklim doğası tamamen değişecek ve atmosferde sera etkisine neden olan gaz yoğunluğu geri dönülemez tehlike sınırlarının çok ötesine ulaşacak. Bu bağlamda her birimize büyük sorumlulukların hakkını vermek adına küçük görevler düşmektedir. Bu aşamada bireysel çabalar arasında aşağıdaki maddeler örnek olarak verilebilir:
• Yaydığımız karbon gazını azaltmalıyız.
• Enerji tasarrufu yapan gereçler ve ampuller kullanmalıyız.
• Evimizde izolasyonu arttırmalıyız.
• Geri dönüşüme özen göstermeliyiz.
• Mümkün olduğunda ulaşım amacı ile yürümeyi ya da bisiklete binmeyi tercih etmeliyiz.
• Metro ve toplu taşıma araçlarını kullanmalıyız.
• Atmosferin, yaşamın ve doğal dengenin sürekliliği için ağaç dikmeli ve teşvik etmeliyiz.
• Yabancı petrole bağımlılığımızı azaltmalıyız.
• Yakıt tasarrufu standartlarını arttırmalıyız.
• Otomobillerin emisyonlarının düşürülmesini sağlamalıyız. Doğru cevap D'dir.

Kuraklık, yağışların önemli ölçüde normal seviyelerinin altına düşmesi sonucunda, arazi ve su kaynaklarının olumsuz etkilenmesine ve hidrolojik dengenin bozulmalara sebep olan doğal etkileşimdir. Tarımsal kuraklı, toprakta bitkinin ihtiyacını karşılayacak miktarda su bulunmamasıdır. Tarımsal kuraklık, meteorolojik kuraklığın çeşitli özellikleri ile ilişkilidir ve nem kaybı ve su kaynaklarında kıtlık oluştuğu zaman meydana gelir. Ürün miktarında azalmaya, büyümelerinde değişime ve hayvanlar için tehlikeye sebep olur.  Su yetersizliği insanları ve onların hayatını etkilediğinde sosyo-ekonomik kuraklık belirginleşir. Sosyo-ekonomik kuraklık ise Meteorolojik, hidrolojik ve tarımsal kuraklık değişkenlerinin bazı ekonomik ürünlerin arzı ve talebine olan etkilerini karakterize eder. Doğru cevap E'dir.

İklim değişikliği, yerküre tarihinin en büyük problemi olarak nitelendirilmektedir.

Küresel ortalama yüzey sıcaklığı son yüzyılda 0.74°C artmıştır.

Yerküre, küresel ısınma etkilerine karşı belirgin tepkiler göstermektedir. Bunlardan en önemlisi sıcaklıktaki değişikliktir.

Isınan Büyük Su Kütleleri; Geçen yüzyıldan bu yana deniz seviyesi ve sıcaklığındaki artış sürekli bir hâl aldı ve 1993 yılında net olarak hızlandı.

Buzulbilimcilere göre, Kuzey ve Güney yarımkürede yıl boyunca erimeyen buzulların var olduğu zaman aralıklarına “buz devri” denmektedir.

Buzulbilimcilere göre, Kuzey ve Güney yarımkürede yıl boyunca erimeyen buzulların var olduğu zaman aralıklarına “buz devri” denmektedir. Yerküre halen dördüncü buz devrinin içindedir.

Yüzey sıcaklığı 0,1°C arttığında, deniz seviyesi 1cm yükselmektedir.

Fransa kıyılarında daha önce görülmemiş Gündüz Balığı, ilk kez 1988 yılında Korsika’da ve dört yıl sonra PortCros milli parkında ve hemen ardından da bütün Lion körfezinde görülmüştür.

Dünya çapında kabul gören yaklaşık 40 senaryo üretilmiştir

Gulf Stream, küresel okyanus dolaşımının bir parçasıdır.