ENERJİ VE ÇEVRE

Atmosferde bulunan gazların dağılımı şu şekildedir: %78 azot, %21 oksijen ve %1 karbondioksit, su buharı, argon, neon, helyum, metan, kripton, hidrojen, azot monoksit, ksenon, ozon, amonyak ve azot dioksit. Bu durumda doğru yanıt B seçeneğidir.

Ozon tabası stratosferde yer alır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Termal tersinme yere en yakın hava katmanının soğuk, onun üstünde ise önce sıcak sonra soğuk hava katmanlarının olması durumunda oluşur. Soğuk havanın yoğunluğu sıcak havaya göre fazladır. Sonuç olarak kirli hava yükselip atmosfere dağılmaz ve yer seviyesinde yoğunlaşarak bölge canlıları için daha zararlı olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Hidrokarbonlar, azot oksitlerle güneş ışığında birleştiğinde ozon gazı oluşur.

Uçaklar yüksek miktarlarda karbondioksit salınımı gerçekleştirirler. Bu sebeple uçak kullanımının azaltılması çevre kirliliğinin azaltılmasında önemli bir işleve sahiptir. Bununla birlikte toplu taşımanın tercih edilmesi yine çevre kirliğinin azaltılmasında etkili olacaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çevre kirliliği azaltacak olan baca filtreleri işletmelerin maliyetlerini arttırdığı için kimi durumlarda kullanılmamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çevre kirliliğine neden olan kurşunun büyük bölümü motorlu araçlarda kullanılan benzinin yanması sonucu ortaya çıkar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tarım ilaçları, sanayi atıkları ve kimyasal gübreler toprak kirliğinin başlıca sorumlularıdır. Sintine suları ise deniz kirliliğine yol açar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Karbondioksit gazı, bir karbon ve iki oksijen atomundan oluşup, kimyasal formülü CO2’dir. Renksiz, kokusuz ve havadan ağır bir gazdır. Kükürt dioksit, azot dioksit ile birlikte asit yağmurlarının oluşmasına neden olur. Bitkiler fotosentez yapmak için gündüz karbondioksit gazını kullanırlar. Soba, şofben, baca zehirlenmelerine ise karbon monoksit gazı neden olmaktadır. Bu durumda doğru cevap E seçeneğidir.

Isı adacıkları yoğun yapılaşma ve nüfusun görüldüğü şehirlerde oluşmaktadır. Asfalt yollar ve binalar ısıyı tutarken motorlu araçlar, üretim ve tüketim faaliyetleri şehirler üzerinde ısı adacıklarının oluşmasına neden olmaktadır. Isı adacıkları yeşil alanların genişletilmesi ile azaltılabilir. Bir yerde toprak yolların bulunması ısı adacığının oluşmasına neden olmaz. Doğru cevap A seçeneğidir.

Termik santrallerin çevresindeki akarsuya sıcak su dökerek su sıcaklığını yerel olarak artırması fiziksel kirlenmeye bir örnektir. Doğru cevap A’dır.

Uzun vadeli sınır değerler (UVS), aşılmaması gereken ve tüm ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması olan değerlerdir. Doğru cevap B’dir.

Elektrikli ısıtıcıların kullanılması dolaylı olarak hava kirliliğine yol açar. Çünkü tüketilen elektriğin üretilmesi sırasında termik santraller hava kirliliğine yol açar. Doğru cevap B’dir.

Dünya atmosferinin hacimsel olarak %78’i azot, %21’i oksijen ve %1’i de diğer gazlardır. (Diğer gazlar karbondioksit, su buharı, argon, neon, helyum, metan, kripton, hidrojen, azot monoksit, ksenon, ozon, amonyak ve azot dioksit gibi gazlardır.) Doğru cevap E’dir.

Hava kalitesi değerlendirme ve yönetimi yönetmeliğine göre SO2 için 24 saatlik sınır değer 400 µg/m3dir. Doğru cevap C’dir.

Dünya atmosferinin hacimsel olarak %78’ini oluşturan azot bir hava kirleticisi değildir. Doğru cevap C’dir.

Azot oksitler ve kükürt oksitler asit yağmuruna sebep olan hava kirleticileridir. Doğru cevap C’dir.

Sera gazları küresel ısınmaya, küresel ısınmada deniz ve okyanus sularının sıcaklığının artmasına sebep olur. Su sıcaklığındaki artışın en büyük nedeni akarsu veya denizin yakınında bulunan bir termik veya nükleer enerji santralidir. Doğru cevap D’dir.

Su kirliliğinde olduğu gibi enerji üretimi ve tüketimi toprak kirliliğinin baş sorumlusu değildir. Doğru cevap E’dir.

Dolaylı toprak kirlenmesine örnek olarak asit yağmurları verilebilir. Motorlu taşıtların enerjiyi tüketmesi ile oluşan kirli gazlar asit yağmurlarına yol açar. Bu ise toprağın pH değerini değiştirerek doğal dengeyi bozar. Doğru cevap A’dır.