ENERJİ VE ÇEVRE

Madencilikte açık ve kapalı (yer altı) olmak üzere iki çeşit işletme metodu vardır.

Suudi Arabistan, İran, Rusya, Kanada, Nijer ve Meksika gibi ülkeler dünyada en fazla petrol üreten ülkelerdir.

1969 yılında Santa Barbara’daki Federal platformundaki kuyulardan birisinde olan patlamayla yaklaşık 11000 ton petrol okyanusa dökülmüştür.

Doğal gaz adından da anlaşılacağı üzere gaz fazındadır. Eğer sıfırın altında 162°C ye kadar soğutulursa sıvılaşır (LNG).Sıvılaşan doğal gazın hacmi gazın doğal halinden yaklaşık 600 kat daha azdır. Bu yolla doğal gazın tankerler vasıtasıyla okyanus aşırı ülkelere transferi kolaylaşır.

Bazı ülkeler topraklarında nükleer santral kurulmasına karşı iken ABD, Japonya ve Fransa’nın da aralarında bulunduğu bir grup ülke ise nükleer santrallerin kurulmasına tara ardır. Bunun dışında aralarında Avusturya, İtalya, İsveç, İsviçre, İspanya ve Almanya’nın bulunduğu bazı ülkeler, sahip oldukları kurulu nükleer santrallerin aşamalı olarak kapatılması veya yenilerinin yapılmaması kararı almışlardır.

İzlanda jeotermal enerjinin en çok yararlanıldığı ülkedir. İzlanda’nın ürettiği elektrik enerjisinin yüzde otuzu jeotermal enerji kaynaklıdır.

Birçok hidroelektrik santralin kurulumu bölgesel kültürlerinin ve tarihi yerlerin yok edilmesi ile başlar. Santralin inşası sırasında oluşan hafriyat atıkları, endüstriyel nitelikli atıklar, kazı ve taşıma sırasında çıkan tozlarla ve ormanların katledilmesiyle de devam eder. Akarsuya atılan inorganik kirleticilerin zamanla akarsu yatağında birikmesi ve akarsuya bırakılan atık suların yer altı suyuna karışması da sıkıntıları artırır. Santralin inşaatı ve çalıştırılması sırasında akarsuya çeşitli atıkları dökenlerin denetlenmemesi ve hukuki yolların işletilmemesi şirkete ve çalışanlarına caydırıcı etki yapmamaktadır.

Hidroelektrik santrallerin yapılacağı akarsuyun kendine ait bir biyolojik çeşitliliği vardır. Bu doğal sistem, bir insan ömrü ile kıyaslanamayacak kadar uzun bir doğal süreç sonunda oluşmuştur. Akarsuyun civarında yaşayan canlıların yaşamlarını sürdürebilmesi için topraktan suya, sıcaklıktan rüzgâra kadar uygun bir doğal ortam sağlayan ekosistem, bir hidroelektrik santrali ile bozulur.

Doğal akışında akan bir akarsuyun önüne yapılan bir setle akışını denetim altına almak doğal olanı bozmaktır ve zincirleme reaksiyon ile bölge canlıları ve onlar ile beslenen diğer canlıları ya göç etmeye zorlar ya da ölümlerine sebep olur. Akıp giden akarsuyun ritmine müdahale edilmesiyle akarsuların aşındırma gücü ve taşınan besin maddeleri değiştirilmiş olur. Akarsuların akış hızı akarsuda yaşayan canlı türü ve sayısı üzerinde ekilidir. Örneğin akarsu yatağındaki eğimin ortalama olduğu yerlerde balık türleri, eğimin az olduğu yerlerde ise planktonlar daha fazladır. Ayrıca suyun bir bölgede toplanması, su ile taşınan toprak ve besin maddelerini bitirir ve verimli tarım alanlarının beslenmesini engelleyerek kaybedilmesine yol açar. Hidroelektrik santrallerin neden olduğu bir diğer problem ise suyun eskiden doğal olarak aktığı bölgelerdeki yer altı sularının azalmasıdır.

Hidrojen yaklaşık olarak -250 oC derecede sıvılaşır

Etanol üretiminin en çok olduğu iki ülke ABD ve Brezilya, biyodizel üretiminde ise Almanya ve Brezilya’dır.

Uluslararası Enerji Birliğinin 2010 yılında çıkarmış olduğu rapora göre 2020 ve 2030 yıllarında dünyanın net elektrik üretimi tahmini yer almaktadır. Tablodan görülebileceği gibi kömür ve doğal gazın elektrik üretimindeki baş rolleri devam edecektir. Rüzgâr kaynaklı elektrik üretimin, yenilenebilir enerji kaynakları içinde en büyük artışa sahip olacağı öngörülmektedir. Nükleer ve petrolün elektik üretimi içindeki kullanım oranlarının ise azalacağı tahmin edilmektedir.

İşlenmiş doğal gazın tüketiciye ulaştırılmadan önce depolanması gerekir. Doğal gaz ihtiyacının kışın tavan yapması yazın ise azalması onun toprak altında depolama sistemlerinde depolanması ihtiyacını doğurmuştur. Depolama sırasında çevresel tehdit sızıntılardan gelir. Doğal gazın depolara getirilmesinde ve birikmiş doğal gazın tüketiciye ulaştırılması da çevre için bir tehdit oluşturmaktadır. Boru hatlarıyla taşımacılık en verimli ve en ucuz yöntemdir. Bununla birlikte dünya genelinde boru hatlarında her yıl onlarca kaza yaşanmaktadır. Doğal gazın taşınması düşük yoğunluğundan dolayı problemli bir durumdur. Doğal gaz taşımacılığında en bilinen iki yöntem sıkılaştırılmış doğal gaz (CNG) ve sıvılaştırışmış doğal gaz (LNG) kullanılmasıdır. LNG okyanus aşırı ülkelere doğal gazın taşınmasında, CNG ise ekonomik nedenlerden dolayı kısa mesafe taşımacılığında kullanılır. Taşımacılıkta kaza ihtimali çevre için bir tehdittir.

Madde atomlar tarafından oluşur. Oksijen, demir ve altın gibi bir çok atomun çekirdeği kararlı yapıdadır. Periyodik cetvelde bulunan uranyum ve plütonyum gibi bazı atomların çekirdekleri ise kararsız yapıdadır. Bu tip atomlar çevrelerine radyasyon yayarak zamanla parçalanırlar. Radyoaktif atomların çekirdeklerinin kontrollü olarak parçalanmasıyla ortaya çıkan enerji nükleer enerjidir. Bu enerjinin kullanımı insanoğlunun dikkatini çekmiş ve nükleer santraller kurarak nükleer enerjinin üretilmesi başarılmıştır. Nükleer santraller, nükleer enerjinin elektrik enerjisine çevrildiği tesislerdir. Tüm dünyada yüzlerce kurulu nükleer santral vardır. Nükleer santral kurulumu çevre bilincinin gelişmesiyle popülerliğini yitirmiş ve kamuoyunda tartışılır hale gelmiştir. Bazı ülkeler topraklarında nükleer santral kurulmasına karşı iken ABD, Japonya ve Fransa’nın da aralarında bulunduğu bir grup ülke ise nükleer santrallerin kurulmasına taraftardır. Bunun dışında aralarında Avusturya, İtalya, İsveç, İsviçre, İspanya ve Almanya’nın bulunduğu bazı ülkeler, sahip oldukları kurulu nükleer santrallerin aşamalı olarak kapatılması veya yenilerinin yapılmaması kararı almışlardır.