ENERJİ VE ÇEVRE - Deneme Sınavı - 7

Mantarın oldukça fazla bulunduğu İspanya ve Afrika’da mantar yine konutların yalıtımı için kullanılmıştır.

Antik Yunan ve Romalılar ise çabuk tutuşma özelliği olmayan fakat ısı yalıtımı iyi olan asbesti kullanmışlardır. Başlangıçta yumuşak ve hava akışını sağlamak amacıyla ayak tabanı olarak kullanılan mantarın ise iyi bir yalıtım malzemesi olabileceği Romalılar tarafından öngörülmüştür.

Galler’de 1840 yılından başlayarak, kışın soğuktan donma yazın buharlaşmasını engellemek için boruların dışının kaplanmasında doğal sentetik mineraller veya metal oksit içerikli maden yünü kullanılmıştır.

Eski çağlarda cam veya iç mimaride süsleme olarak kullanılan fiberglas ise teknolojinin kullanılmaya başlamasıyla 1931 yılında eritilmiş uzun cam içinden yüksek basınçlı buhar püskürtülmesi ile elde edilmiştir.

Üre formaldehit köpük yalıtım malzemesi ise bina endüstrisine 1960’lı yıllarda girmiştir. İnsan ve çevre sağlığı için risk oluşturmasına rağmen 1980’li yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. Formaldehitin su ile çözülebilmesinden dolayı kolaylıkla insan sağlığı açısından uzun vadeli sağlık sorunları oluşturacağı rapor edilmesine rağmen hâlihazırda kullanılmaktadır

Cam yünü en çok yalıtım malzemesi olarak kullanımının yanında otomobil gövdelerinin ya da küçük deniz taşıtlarının yapımında kullanılır. Cam yünü ısı yalıtım malzemesi olarak üretilirken şilte veya levha olarak şekillendirilir.

Yalıtım malzemelerin Avrupa içindeki kullanımındaki dağılım ise Şekil 3.1’de verilmiştir. Şekilden de görüldüğü gibi cam yünü ve taş yünü pazarın büyük bir çoğunluğunu elinde tutmaktadır. Buradaki en büyük neden üretim maliyetlerinin düşük olmasıdır.

Organik malzemeler ise kendi içinde köpük, genişleyen köpük ve lif tipi olarak üçe ayrılır.

YDA temelde dört aşamalı bir süreçtir:

Amaç ve Kapsam,

Envanter Analizi,

Etki Analizi,

• Yorumlama.

Selüloz kullanım ömrü en uzun olan yalıtım malzemesidir.

Madencilikte açık ve kapalı (yer altı) olmak üzere iki çeşit işletme metodu vardır.

Suudi Arabistan, İran, Rusya, Kanada, Nijer ve Meksika gibi ülkeler dünyada en fazla petrol üreten ülkelerdir.

1969 yılında Santa Barbara’daki Federal platformundaki kuyulardan birisinde olan patlamayla yaklaşık 11000 ton petrol okyanusa dökülmüştür.

Doğal gaz adından da anlaşılacağı üzere gaz fazındadır. Eğer sıfırın altında 162°C ye kadar soğutulursa sıvılaşır (LNG).Sıvılaşan doğal gazın hacmi gazın doğal halinden yaklaşık 600 kat daha azdır. Bu yolla doğal gazın tankerler vasıtasıyla okyanus aşırı ülkelere transferi kolaylaşır.

Bazı ülkeler topraklarında nükleer santral kurulmasına karşı iken ABD, Japonya ve Fransa’nın da aralarında bulunduğu bir grup ülke ise nükleer santrallerin kurulmasına tara ardır. Bunun dışında aralarında Avusturya, İtalya, İsveç, İsviçre, İspanya ve Almanya’nın bulunduğu bazı ülkeler, sahip oldukları kurulu nükleer santrallerin aşamalı olarak kapatılması veya yenilerinin yapılmaması kararı almışlardır.

İzlanda jeotermal enerjinin en çok yararlanıldığı ülkedir. İzlanda’nın ürettiği elektrik enerjisinin yüzde otuzu jeotermal enerji kaynaklıdır.

Birçok hidroelektrik santralin kurulumu bölgesel kültürlerinin ve tarihi yerlerin yok edilmesi ile başlar. Santralin inşası sırasında oluşan hafriyat atıkları, endüstriyel nitelikli atıklar, kazı ve taşıma sırasında çıkan tozlarla ve ormanların katledilmesiyle de devam eder. Akarsuya atılan inorganik kirleticilerin zamanla akarsu yatağında birikmesi ve akarsuya bırakılan atık suların yer altı suyuna karışması da sıkıntıları artırır. Santralin inşaatı ve çalıştırılması sırasında akarsuya çeşitli atıkları dökenlerin denetlenmemesi ve hukuki yolların işletilmemesi şirkete ve çalışanlarına caydırıcı etki yapmamaktadır.

Hidroelektrik santrallerin yapılacağı akarsuyun kendine ait bir biyolojik çeşitliliği vardır. Bu doğal sistem, bir insan ömrü ile kıyaslanamayacak kadar uzun bir doğal süreç sonunda oluşmuştur. Akarsuyun civarında yaşayan canlıların yaşamlarını sürdürebilmesi için topraktan suya, sıcaklıktan rüzgâra kadar uygun bir doğal ortam sağlayan ekosistem, bir hidroelektrik santrali ile bozulur.

Doğal akışında akan bir akarsuyun önüne yapılan bir setle akışını denetim altına almak doğal olanı bozmaktır ve zincirleme reaksiyon ile bölge canlıları ve onlar ile beslenen diğer canlıları ya göç etmeye zorlar ya da ölümlerine sebep olur. Akıp giden akarsuyun ritmine müdahale edilmesiyle akarsuların aşındırma gücü ve taşınan besin maddeleri değiştirilmiş olur. Akarsuların akış hızı akarsuda yaşayan canlı türü ve sayısı üzerinde ekilidir. Örneğin akarsu yatağındaki eğimin ortalama olduğu yerlerde balık türleri, eğimin az olduğu yerlerde ise planktonlar daha fazladır. Ayrıca suyun bir bölgede toplanması, su ile taşınan toprak ve besin maddelerini bitirir ve verimli tarım alanlarının beslenmesini engelleyerek kaybedilmesine yol açar. Hidroelektrik santrallerin neden olduğu bir diğer problem ise suyun eskiden doğal olarak aktığı bölgelerdeki yer altı sularının azalmasıdır.

Hidrojen yaklaşık olarak -250 oC derecede sıvılaşır

Etanol üretiminin en çok olduğu iki ülke ABD ve Brezilya, biyodizel üretiminde ise Almanya ve Brezilya’dır.

Uluslararası Enerji Birliğinin 2010 yılında çıkarmış olduğu rapora göre 2020 ve 2030 yıllarında dünyanın net elektrik üretimi tahmini yer almaktadır. Tablodan görülebileceği gibi kömür ve doğal gazın elektrik üretimindeki baş rolleri devam edecektir. Rüzgâr kaynaklı elektrik üretimin, yenilenebilir enerji kaynakları içinde en büyük artışa sahip olacağı öngörülmektedir. Nükleer ve petrolün elektik üretimi içindeki kullanım oranlarının ise azalacağı tahmin edilmektedir.