ENERJİ VE ÇEVRE - Deneme Sınavı - 6

İşlenmiş doğal gazın tüketiciye ulaştırılmadan önce depolanması gerekir. Doğal gaz ihtiyacının kışın tavan yapması yazın ise azalması onun toprak altında depolama sistemlerinde depolanması ihtiyacını doğurmuştur. Depolama sırasında çevresel tehdit sızıntılardan gelir. Doğal gazın depolara getirilmesinde ve birikmiş doğal gazın tüketiciye ulaştırılması da çevre için bir tehdit oluşturmaktadır. Boru hatlarıyla taşımacılık en verimli ve en ucuz yöntemdir. Bununla birlikte dünya genelinde boru hatlarında her yıl onlarca kaza yaşanmaktadır. Doğal gazın taşınması düşük yoğunluğundan dolayı problemli bir durumdur. Doğal gaz taşımacılığında en bilinen iki yöntem sıkılaştırılmış doğal gaz (CNG) ve sıvılaştırışmış doğal gaz (LNG) kullanılmasıdır. LNG okyanus aşırı ülkelere doğal gazın taşınmasında, CNG ise ekonomik nedenlerden dolayı kısa mesafe taşımacılığında kullanılır. Taşımacılıkta kaza ihtimali çevre için bir tehdittir.

Madde atomlar tarafından oluşur. Oksijen, demir ve altın gibi bir çok atomun çekirdeği kararlı yapıdadır. Periyodik cetvelde bulunan uranyum ve plütonyum gibi bazı atomların çekirdekleri ise kararsız yapıdadır. Bu tip atomlar çevrelerine radyasyon yayarak zamanla parçalanırlar. Radyoaktif atomların çekirdeklerinin kontrollü olarak parçalanmasıyla ortaya çıkan enerji nükleer enerjidir. Bu enerjinin kullanımı insanoğlunun dikkatini çekmiş ve nükleer santraller kurarak nükleer enerjinin üretilmesi başarılmıştır. Nükleer santraller, nükleer enerjinin elektrik enerjisine çevrildiği tesislerdir. Tüm dünyada yüzlerce kurulu nükleer santral vardır. Nükleer santral kurulumu çevre bilincinin gelişmesiyle popülerliğini yitirmiş ve kamuoyunda tartışılır hale gelmiştir. Bazı ülkeler topraklarında nükleer santral kurulmasına karşı iken ABD, Japonya ve Fransa’nın da aralarında bulunduğu bir grup ülke ise nükleer santrallerin kurulmasına taraftardır. Bunun dışında aralarında Avusturya, İtalya, İsveç, İsviçre, İspanya ve Almanya’nın bulunduğu bazı ülkeler, sahip oldukları kurulu nükleer santrallerin aşamalı olarak kapatılması veya yenilerinin yapılmaması kararı almışlardır.

Gezegenimizin iklimini tanımlayabilmemiz için, fiziksel, geometrik, konumsal, jeolojik oluşum süreçlerini birlikte değerlendirmemiz gerekir.

1850’li yıllarda etkisini hissedilir seviyede arttıran sanayileşme, fosil yakıt kullanımındaki artış, bilinçsiz arazi kullanımı değişimi, ormanların tahribatı, çıplak sanayileşme gibi insan etkileri nedeni ile sera gazları atmosferde birikerek atmosferin kimyasal özelliklerini bozmakta ve küresel ölçekteki sera etkisi nedeni ile iklimlerde ani fark edilir negatif değişiklik görülmektedir.

En yakın yıldız olan Güneş, değişken ışıma gücü ile, her an tükenmez bir enerji kaynağıdır. Evrimi halen devam eden genç bir yıldız olması nedeni ile, her bir milyar yılda bir ışıma gücü %10 kadar arttı.

Güneş Sistemindeki diğer gezegenlerin ve Ay’ın varlığı, Dünya’nın yörünge düzlemine sürekli etki ettiği için, çembersel yörüngenin eğiklik açısı yavaş bir şekilde değişir. Bu açı, 41000 yıl önce 22°02’ iken şu anda 24°30’ olmuştur.

Yerküremizin iklim dengesinin doğasını yapılandıran süreç, gezegenin oluşum aşamasındaki jeolojik etkileşimlerle başlamıştır. İklimbilimcilerin üzerinde çalıştıkları en eski veriler, yaklaşık 3 milyar yıl öncesindeki kayalara aittir. Elde edilen sonuçlara göre; CO2 nedeni ile, yaklaşık 650 milyon yıl önce Dünya buzdan bir küre şeklindeydi.

Yaklaşık 250 milyon yıl öncesinde, dünya sıcak ve nemli bir küreydi. Kutuplarda sıcaklık hiçbir zaman 10°C derecenin altına düşmüyordu. Dünya’daki ortalama sıcaklık bu günkünden 6°C derece daha fazla, denizlerin seviyesi ise 200-300m daha yüksekti.

12000 yıl önce 5 milyonun altında olduğu sanılan insan nüfusu, 7000 yıl içinde 30 kat artmıştır.

İklim farkları: Nemli  Ekvator İklimi bölgelerinde mevsimler oluşmaz. Düzenli ve güçlü bir sıcaklık ve nemlilik hüküm sürer. Tropikal İklim bölgelerinde, nemli ve kuru mevsimler keskin olarak art arda gelir. Çok kuru atmosfer etkileşimleri ani olarak gözlenir. Kurak İklim bölgelerinde ise su eksikliği sekiz ay yaşanır ve kalan dört ay bu eksikliğin olumsuz etkileri hüküm sürer. Ilıman       İklim alanlarında yaz ile kış mevsimleri arasında 25 dereceyi geçmeyen ortalama sıcaklık farkı ile ne çok soğuk ya da sıcak, ne de çok yağışlı karakterde ılık bir iklim ile dört mevsim yaşanır. Kuzey İklimi bölgesinde ise çok sert bir kışın ardından gelen aşırı yağış gösteren ilkbaharın ardından sıcak bir yaz yaşanır.  Kutup  İklimi yaşayan bölgeler çok az yağış alır ve kısa süren hafif bir yazın ardından keskin ve çok sert, yoğun bir kış hüküm sürer.

Su; Dünya’daki su kütlesinin %97,4’ünü okyanuslar oluşturur. %2’sini buzullar, %0,6’sını akarsular, %0,001’ini buharlaşma oluşturur. Kalan miktar (%0,0001) ise canlı hücre bünyesinde yaşamı ayakta tutar. Toplam suyun sadece %2,4’ü tatlı sudur.

Günümüzde okyanusların Karbon emme kapasitesi, yılda yaklaşık 2 milyar tondur.