ENERJİ TASARRUFU

Türkiye’de yük taşımacılığında %88,30 oranla karayolu tercih edilir. Ardından denizyolu (%5,80), demiryolu (%5,30) ve havayolu (%0,60) gelmektedir.

Türkiye’de karayolu taşımacılığında kullanılan motorlu araçlardan en çok tercih edilen tür %53,21 oranla otomobildir.

Türkiye’de karayolu taşımacılığında kullanılan yakıtlardan en çok tercih edilen tür %47,9 oranla mazottur. Ardından %29,9 oranla benzin ve %21,8 oranla LPG gelmektedir.

Ulaşımda verimliliği arttırmak için şunlar gereklidir;
Araçların aerodinamik yapıları ve motorlarının teknik kapasiteleri geliştirilmeli
Ulaşım ağlarındaki organizasyon güçlendirilmeli
Daha verimli ve daha etkin enerji kaynaklarına yönelmeli
Araç sürüş tekniğini geliştirmelidir.

Ulaşımda enerji verimliliği yük ya da yolcunun faydalı seyahatinin, araçların çekişi için harcanan enerjiye oranıdır.

Verimli bir sürüş için yakıt tasarrufunun sağlanacağı en uygun seyir hızı 35 – 95 km/h’dir. 130 – 135 km/h seyir hızı yakıt sarfiyatını arttıracaktır.

Blok Tren, trenin tam olarak yüklendikten sonra son istasyona kadar durmayacağı (ara yükleme boşaltma istasyonlarının olmadığı) modeldir.

Toplu taşıma verimliliğini arttırmak için yapılması gerekenler;
Toplu taşımada birim yolcu başına enerji tüketimini azaltabilmenin en birincil koşulu, doğru kapasite kullanımı ve dolayısıyla doğru işletme koşullarıdır.
Sefer sayıları talebe bağlı olarak organize edilmeli ve araçların boş seyretmelerinin önüne geçilmelidir.
Toplu taşıma araçlarına ayrılmış şerit ve yol uygulaması yaygınlaştırılmalıdır.
Verimi daha yüksek motorlar tercih edilerek enerji tasarrufuna destek olunmalıdır.
Çevre dostu enerji kaynakları kullanan motorlar tercih edilmelidir.
Toplu taşımacılıkta raylı sistemlerin kullanımı yaygınlaştırılmalı ve teşvik edilmelidir.

Enerji standartlarının belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar;
Yakıt verimli lastikler
Yakıt verimlilik standartları
Eko-sürüş teknikleri

Demiryolu araçlarında enerji verimliliği üzerinde yapılan çalışmalar kabaca beş ana grupta toplanmaktadır, bunlar enerji tüketiminin en aza indirilmesi, demiryolu araçlarının hızlarının optimizasyonu, işletmenin optimizasyonu, enerji geri kazanımları ve enerji depolama olarak sıralanabilir.

Enerji tasarrufu olarak tanımlanan bu kavram

ulaşım araçlarında tahriği sağlayan motorların daha

yüksek verime sahip olmasından başlayan ve araçları

kullanan kişilerin daha etkin ve dikkatli sürüş

tekniği kullanmalarına kadar devam eden süreçtir.

Mevcut sistemlerin daha

dikkatli kullanımı ile kast edilen bir iş elde etmek

için tüketilen enerjiden tasarruf sağlayabilmek ya

da başka bir bakış açısıyla enerjiyi mevcut sistemlerde

daha etkin biçimde kullanabilmektir.

bu talebi karşılayacak

alternatif çözümler üzerinde durulmakta ve araştırmalar

sürdürülmektedir. Tüm seçenekler doğru olduğu için Cevap D  seçeneğidir.

Karayolu taşımacılığı kısa mesafelerde hem maliyet hem de ulaşım anlamında çok daha avantajlıdır. Denizyolu, güvenilir, ucuz, yüksek taşıma kapasitesi ve kayıpların az olması ile yük taşımacılığında önemli olması tercih nedenidir.

Havayolu ulaşımı, daha çok yolcu taşımacılığında özellikle uzun mesafeli seyahatlerde, hızlı olması nedeniyle tercih edilmektedir.

Demiryolu,çevreye duyarlı teknolojileri, daha ucuz ve güvenilir seyahat olanağı sunması önemli tercih nedenidir. Yatırım maliyeti yüksek   kullanım ömrünün uzun olmasıdır. Doğru cevap C Seçeneğidir.

Karayolu taşımacılığı en birincil ulaşım yöntemidir. Ülkemizde gerek yük gerekse yolcu taşımacılığında en çok tercih edilen ulaşım yöntemi karayolu ulaşımıdır. Doğru cevap B'dir.

Yolcu taşımacılığında deniz yolu en az tercih edilen ulaşım türü durumunda iken, yük taşımacılığında en az tercih edilen ulaşım biçimi de havayoludur.

Ulaşım pastasında en büyük pay sahibi olan karayolunda bunun hangi araçlarla nasıl gerçekleştirildiğine dair verilere göre  toplam araç sayısı 2015 yıl itibarı ile 19 994 472’dir ve bu araçlarda en büyük pay otomobile (%53,21) ve en düşük pay ise otobüse (%1,09) aittir.

Karayolu araçlarının ani olarak hızlanması ya da yavaşlaması (ivmelenmesi) yakıt tüketimini %5-10 arasında değiştirmektedir. Bu nedenle ani frenleme ve hızlanmadan kaçınmakta fayda vardır.

Seyahat esnasında araçların yüksek devirlerde kullanılması seyir esnasında fazla yakıt kullanımına neden olacaktır, bu nedenle düşük devirlerde araç kullanımı önemlidir. Bu amaçla uygun vites tercih edilmeli ve benzinli araçlarda 2500 rpm devir ve dizel araçlarda 2000 rpm devir vites değişimi için sınır olarak görülmelidir. Doğru cevap A'dır.

Demiryollarında enerji verimliliği adına, geri kazanım ve depolama da yaygın olarak kullanılmaktadır. Ulaşım araçlarında, özellikle frenleme anlarındaki enerjiden yararlanılarak enerji depolanır ve bu enerjiden depolama kapasitesine bağlı olarak araçların farklı fonksiyonlarını yerine getirirken yararlanılır. Yaygın olarak kullanılan form geri kazanımlı frenleme sistemidir. Bu sistemde araç fren yaptığı zaman ortaya çıkan kinetik enerji, elektrik enerjisine dönüştürülür ve bu enerji ya depolanır ya da kataner hattına iletilir.

Yük taşımacılığında istasyon sayısındaki artış ile

• Her bir istasyondaki yükleme ve boşaltma

işlemi nedeniyle seyahat süresinin uzadığı

• Yükleme boşaltma işlemi için ilave manevra

lokomotiflerine ihtiyaç duyulduğu

• Gene aynı işlemler için ilave manevralara

ihtiyaç duyulduğu

tespit edilmiştir. Bunların ise gerek zaman gerekse

enerji tüketimini çok fazla arttırdığı ve bunların sonucunda

da birim yük başına taşıma maliyetlerinin

yükseldiği belirlenmiştir.

Bu handikaplardan kurtulabilmek adına blok

tren adı verilen ve trenin tam olarak yüklendikten

sonra son istasyona kadar durmayacağı (ara yükleme

boşaltma istasyonlarının olmadığı) bir taşıma

modeli önerilmiştir. Bu yeni modele Blok Tren uygulaması

adı verilir.

Sinyalizasyon yardımıyla gerçekleştirilen bir diğer enerji dostu uygulamada yeşil dalga uygulamasıdır. Bu uygulamada birbirini takip eden kavşaklarda, belirli bir hızla (genel itibari ile mevcut yolun hız limiti) seyreden aracın trafik ışıklarının  koordinasyonu sağlanarak kırmızı ışıklarda durmadan gidebilmesi sağlanmaktadır. Bu sayede hem sabit hızın sağladığı düşük yakıt tüketiminden yararlanılmakta hem de aracın durmasından kaynaklı kayıplar önlenmektedir. Doğru cevap A'dır.