ENERJİ TASARRUFU

Isıl konfor hem bulunulan ortama hem de kişiye bağlı olan bir kavramdır.

Ortalama ışınım sıcaklığı: Ortamda bulunan sıcak veya soğuk yüzey ve nesnelerden kaynaklanır ve glop termometre ile ölçülür. Isı üretilmesine sebep olan ısı kaynaklarına güneş, spot ışıklandırma, bilgisayar ve televizyon gibi makineler, fırınlar, ateş, sıcaklık yayan yüzeyler ve cihazlar örnek olarak verilebilir.

Sayfa:25 tablo:2.2 incelendiğinde verilen değerde ortam sıcaklığının 4 °C arrtırılması gerekmektedir.

Sayfa 26 şekil:2.3 incelendiğinde yazlık ceket için clo katsayısının 0,25 olduğu görülmektedir.

Sayfa 28 şekil:2.4 incelendiğinde verilen aktive için met katsayısının 2 olduğu görülmektedir.

Bağıl nem
Buhar üreten herhangi bir teçhizat var mı?
Çalışma ortamı dış hava koşullarından etkileniyor mu?
Çalışanlar özel giysi giyiyor mu?
Çalışanların ortamdaki havanın kuru olmasına dair bir şikayetleri var mı?
Çalışanların ortamdaki havanın çok nemli olmasına dair şikayetleri var mı?

Gagge’nin iki bölmeli anlık enerji dengesi modeli insan vücudunu iç içe silindirlerden oluşan iki bölüme ayırır. İçteki silindiri iç organlar, iskelet ve kaslar oluştururken, dıştaki silindiri ise deri tabakası oluşturur. Deri ve kor bölmeleri için yazılan enerji denge denklemleri yardımıyla ısıl olarak verilen tepkiyi hesaplar.

Programı düzenlemek:
- Sıcak veya soğuğa maruz kalan çalışanların çalışma zamanlarını azaltmak

- Çalışanların yapması gereken işleri kontrol etmek

• Ortamın ne kadar sıcak ya da soğuk hissedildiğine göre giysi seçimi yapmak,
• Hava akışını sağlamak için küçük vantilatör kullanmak,
• Güneşin ısıtıcı etkisini azaltmak için pencereleri yansıtıcı film ile kaplamak,
• Sıcak havalarda soğuk, soğuk havalarda sıcak içecekler içmek,
• Mümkün olduğu derecede direk güneş ışığından ve ısı yayan kaynaklardan uzakta çalışmak,
• Sıcak havalarda serinlemek, soğuk havalarda ısınmak için düzenli molalar vermek.

İşyerinin farklı bölümleri farklı sıcaklıklarda olmalıdır. Örneğin duş olanağının
bulunduğu işyerlerinde duşların olduğu bölümler ofislerden daha sıcak olmalıdır.
Çalışılan ortamın sıcaklığı yapılan iş fiziksel aktivite gerektiriyorsa en az 16 °C veya
13 °C olabilir.

Isıl konfor, insanların içinde bulundukları ortamdan ısıl olarak hoşnut olma duygusudur.

Isıl konfor insan boyutları, yaşı, cinsiyeti gibi parametrelere bağlı olmakla birlikte ısıl konforu etkileyen parametreleri çevresel ve kişisel parametreler başlıkları altında toplayabiliriz. Ortam sıcaklığı, ortam bağıl nemi, ortam hava hızı ve ortalama ışınım sıcaklığı çevresel parametreler olarak adlandırılırken, kişinin aktivite düzeyi ve giysi türü kişisel parametreleri oluşturmaktadır.

İnsanların çoğunun rahat olarak çalışabildiği ortam sıcaklığı 20-26 C’dir.

Ortam bağıl nemi: Ortamın bağıl nemi ısıl konforu etkileyen diğer parametredir. Bağıl nem, belli bir sıcaklık ve hacimdeki havada bulunan su buharı miktarının aynı sıcaklık ve hacimde doymuş havada bulunan su buharı miktarına oranıdır.

İşverenlerin ısıl konforun sağlanmasında kullanabilecekleri altı adet kontrol metodu vardır. Bunlar şu
şekilde sıralanabilir:
i. Kaynağı kontrol etmek:
- Sıcaklığı arttırmak/azaltmak
- Sıcak veya soğuk yayılımına sebep olan kaynakları izole etmek veya kaplamak.
ii. Çevreyi kontrol etmek:
- Sıcak havayı soğuk havayla değiştirmek, hava hareketini havalandırma veya klima ile arttırmak
- Soğuk havayı ısıtılmış hava ile değiştirmek
iii. Soğuk veya sıcak yayılıma sebep olan kaynakları çalışandan uzaklaştırmak:
- Engel koymak veya girişi kısıtlamak.
iv. Programı düzenlemek:
- Sıcak veya soğuğa maruz kalan çalışanların çalışma zamanlarını azaltmak
- Çalışanların yapması gereken işleri kontrol etmek
v. Çalışanı korumak:
- İş için uygun özel giysi veya donanım sağlamak.
vi. Çalışanı izlemek

Aktivite düzeyi insan vücudunun aldığı yiyecekleri yakarak birim zamanda ürettiği ve metabolizma düzeyi olarak adlandırılan enerji miktarını etkileyen bir niceliktir.

Gagge’nin iki bölmeli anlık enerji dengesi modeli insan vücudunu iç içe silindirlerden oluşan iki bölüme ayırır.

Isıl Konforun Sağlanması İçin Çalışanların Yapması Gerekenler;

Çok yaygın olan bu iki model dışında sık kullanılan başka bir model ise Stolwijk modelidir. Bu modelde vücut beş silindirik (gövde, kollar, eller, bacaklar ve ayaklar) ve bir küresel (baş) parçaya bölünmüştür. Her bir parça da iç bölüm, kas, yağ ve deriden oluşan dört bölüme ayrılmıştır. Bölümler arasındaki ısı transferi iletim ve taşınım ile gerçekleşir. Her bir parça için enerji denge denklemleri yazılarak çözüme ulaşılır.

Organlarımızın yaşamsal fonksiyonlarını yerine getirmeleri için gerekli olan vücut iç bölme sıcaklığı 36,8 °C’dir.