ENERJİ TASARRUFU

3 maddede de verilen bilgilerin hepsi doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Isıl konfor insan boyutları, yaşı, cinsiyeti gibi parametrelere bağlı olmakla birlikte ısıl konforu etkileyen parametreleri çevresel ve kişisel parametreler başlıkları altında toplayabiliriz. Ortam sıcaklığı, ortam bağıl nemi, ortam hava hızı ve ortalama ışınım sıcaklığı çevresel parametreler olarak adlandırılırken, kişinin aktivite düzeyi ve giysi türü kişisel parametreleri oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

İnsanların çoğunun rahat olarak çalışabildiği ortam sıcaklığı 20-26 °C’dir. Doğru cevap B'dir.

Bağıl nem, belli bir sıcaklık ve hacimdeki havada bulunan su buharı miktarının aynı sıcaklık ve hacimde doymuş havada bulunan su buharı miktarına oranıdır. Doğru cevap D'dir.

Ortam hava hızı anemometre ile ölçülür. Doğru cevap A'dır.

Giysilerin ısı yalıtım katsayısı için “clo” birimi kullanılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Külot: 0,02,

Bot: 0,05,

Pardesü : 0,15,

Çorap : 0,02,

Ceket : 0,35 clo katsayısına sahiptir.

Buna göre doğru cevap E'dir.

Aktivite düzeyi insan vücudunun aldığı yiyecekleri yakarak birim zamanda ürettiği ve metabolizma düzeyi olarak adlandırılan enerji miktarını etkileyen bir niceliktir. Doğru cevap B'dir.

Laboratuvar-mutfak gibi yerlerde ayakta durmak: 1,6
5 km/h hızla yürümek: 3,4
Ev işi yapmak veya makinede çalışmak: 2
Bahçeyle uğraşmak: 4
15 km/h hızla koşmak: 9,5 met katsayısına sahiptir.

Buna göre doğru cevap A'dır.

3 maddede de verilen bilgiler işverenlerin ısıl konforun sağlanmasında kullanabilecekleri metodlar arasındadır. Doğru cevap E'dir.

İnsan vücudu bulunduğu ortamda, çevre ile devamlı ısı alışverişi yapan termodinamik bir sistem gibi düşünülebilir. Vücudun iç bölgesinden deri yüzeyine ısı transferi kan yoluyla taşınım, iletim ve iç bölgeden deriye doğru nem transferi mekanizmaları ile gerçekleşir. Çevre ile vücut iç bölgesi arasında nefes alıp verme sayesinde sürekli bir ısı transferi vardır. Bununla birlikte vücut ile çevre arasında alınan besinler ve atıklar yoluyla enerji transferi söz konusudur. Deri yüzeyi ile çevre arasında ise kütle transferi (buharlaşma ve nem difüzyonu) yoluyla, iletim, taşınım ve ışınım mekanizmaları ile ısı transferi meydana gelir. Vücutta üretilen enerjinin vücuttan atılan enerjiye eşit olması halinde bulunulan ortam konforlu olarak hissedilir. Organlarımızın yaşamsal fonksiyonlarını yerine getirmeleri için gerekli olan vücut iç bölme sıcaklığı 36,8 °C’dir. Bu sıcaklık değerinden sapma olduğu durumlarda vücut terleme, titreme gibi fizyolojik kontrol mekanizmaları devreye girerek bu düzensizliği karşılama yoluna gider. Bulunulan çevre ile vücut arasındaki enerji dengesi ne kadar kısa sürede kurulabiliyorsa ortam o kadar konforludur. Ancak bu enerji dengesinin kurulduğu her ortam ısıl konfor bölgesi olmayabilir. Isıl konfor insanların içinde bulundukları ortamdan ısıl olarak hoşnut olma duygusu olduğundan kişiden kişiye değişebilmektedir. Yani ısıl konfor hem bulunulan ortama hem de kişiye bağlı olan bir kavramdır.

Doğru cevap D‘dir.

İnsanların çoğunun rahat olarak çalışabildiği ortam sıcaklığı 20-26 °C’dir. İç ortam sıcaklığı ayarlanırken dış ortam sıcaklığı dikkate alınmalıdır. Örneğin dış ortam sıcaklığı 38°C iken 22 °C’ye ayarlanan iç ortam sıcaklığı bu ortama giren kişiye soğuk gelebilir. Ancak kışın 22 °C olan iç ortam sıcaklığı ise kişiye sıcak gelebilir. İnsanların bir ortamda hissettikleri sıcaklık kuru termometre ile ölçülen sıcaklık değil fizyolojik olarak hissettikleri sıcaklıktır. Bu sıcaklık ise ortamın kuru termometre ile ölçülen sıcaklığına, ortamdaki hava akım hızına ve havanın bağıl nemine bağlıdır. Bu üç faktörün etkisi ile duyulan sıcaklık ise etkin sıcaklık olarak adlandırılır.

Doğru cevap B‘dır.

Bir ortam için en uygun nem oranı % 40 ile % 70 aralığındadır. Ancak havalandırma sisteminin bulunmadığı ortamlarda nemli ve sıcak günlerde bağıl nem oranı % 70’i aşabilir. Bağıl nem oranının çok yüksek olması kişide aşırı ter, havasızlık ve yorgunluk hissine sebep olmaktadır. Bağıl nem oranının %80’in üzerine çıkması terin buharlaşmasını zorlaştırır ve sıcaklığa bağlı hastalıklar meydana gelebilir. Ayrıca yüzeylerde, cihazların ve bina yapılarının içlerinde yoğuşma nedeniyle küf ve mantar oluşabilir. Bağıl nem oranının % 40’dan düşük olması ise göz kuruluğu, sinüzit ve kronik öksürük gibi solunum yolları rahatsızlıklarına sebep olabilir.

Doğru cevap C‘dir.

Aktivite düzeyi insan vücudunun aldığı yiyecekleri yakarak birim zamanda ürettiği ve metabolizma düzeyi olarak adlandırılan enerji miktarını etkileyen bir niceliktir. Metabolizma düzeyi insanın yaptığı eylem türü ile doğrudan ilişkili olan enerji düzeyidir. Normalde tüm kas aktiviteleri vücutta ısıya dönüşür ancak fiziksel aktiviteler sırasında bu oran % 75’e düşer.

Doğru cevap A‘dır.

Aktivite düzeyi insan vücudunun aldığı yiyecekleri yakarak birim zamanda ürettiği ve metabolizma düzeyi olarak adlandırılan enerji miktarını etkileyen bir niceliktir. Metabolizma düzeyi insanın yaptığı eylem türü ile doğrudan ilişkili olan enerji düzeyidir. Normalde tüm kas aktiviteleri vücutta ısıya dönüşür ancak fiziksel aktiviteler sırasında bu oran % 75’e düşer. Örneğin yüksek bir dağa tırmanırken kullanılan enerjinin bir kısmı vücutta potansiyel enerji olarak depolanır. Bu nedenle belirli eylem türlerine göre aktivite düzeylerinin aldığı değerler değişkenlik gösterir. Bu değişkenlik metabolik ısı katsayısı ile verilir ve uygulamada “met” olarak ifade edilir.

Doğru cevap E‘dir.

İşyerindeki ısıl konfor ile ilgili bilgi sahibi olmak amacı ile düzenlenen ankette ‘’Bağıl nem’’ için sorulacak sorular:

Buhar üreten herhangi bir teçhizat var mı?

Çalışma ortamı dış hava koşullarından etkileniyor mu?

Çalışanlar özel giysi giyiyor mu?

Çalışanların ortamdaki havanın kuru olmasına dair bir şikâyetleri var mı?

Çalışanların ortamdaki havanın çok nemli olmasına dair şikâyetleri var mı?

Doğru cevap C‘dir.

Gagge’nin iki bölmeli anlık enerji dengesi modeli insan vücudunu iç içe silindirlerden oluşan iki bölüme ayırır. İçteki silindiri iç organlar, iskelet ve kaslar oluştururken, dıştaki silindiri ise deri tabakası oluşturur. Deri ve kor bölmeleri için yazılan enerji denge denklemleri yardımıyla ısıl olarak verilen tepkiyi hesaplar.

Doğru cevap D‘dir.

PMV, bir ortamı paylaşan insanların ortamı ısıl olarak nasıl algıladıkları ile ilgili bir parametredir. PPD ise PMV değeri kullanılarak ortamdaki insanların yüzde kaçının ısıl ortamdan memnuniyetsiz olduğunu belirleyen indekstir.

Doğru cevap B‘dir.

P.O. Fanger’in yaptığı teorik, deneysel ve istatistiksel araştırmalar sonucunda hissedilen ısıl konfor bir skala ile tanımlanmıştır. PMV değeri -3 ile +3 arasında değişmektedir. Bu değer ısıl konforu etkileyen çevresel parametrelerin ölçülmesi, kişisel parametre katsayılarının da girilerek hesaplanması ile bulunur. Şekil 2.3’te gösterildiği gibi PMV değerinin “0” a yaklaştığı, PPD değerinin ise % 5’lerde olduğu durum en ideal ortam koşulunu meydana getirir.

Doğru cevap C‘dir.

konfor kişisel parametrelere de bağlı olan bir kavramdır. Yani sizin için problem olan herhangi bir parametre o ortamda bulunan diğer insanlar tarafından konforsuzluk olarak hissedilmeyebilir. Özellikle de bu gibi durumlarda bireysel olarak aşağıda ifade edilen önlemleri yerine getirebilirsiniz:

Doğru cevap D‘dir.