Evlerde Enerji Tasarrufu ve Verimliliği

Harcanan Enerji = güç x zaman

Enerjide yüzdelik verim genel olarak;

%Verim= (Yapılan iş / Harcanan enerji) x 100

Soruda verilen değerleri aşağıdaki eşitlikte ilgili yerlere koyduğumuzda,

%Verim= (Yapılan iş / Harcanan enerji) x 100

%60= (Yapılan iş / 200) x 100

%0,6= Yapılan iş / 200 

Yapılan iş = 120 J

yapılan iş 120 joule olarak bulunur. 

Örneğin, enerji tüketimi çok oluyor diye bir yemeği az pişirmek, çok elektrik sarfiyatı oluyor diye karanlıkta veya çok az ışık altında yürümek, yaşam standartlarını, insan ruh ve beden sağlığını olumsuz yönde etkileyeceğinden enerji yönetiminde kabul gören davranışlar arasında değildir.

Su buharı (H2O), karbondioksit (CO2), diazot monoksit (N2O), metan (CH4), ozon (O3) başlıca sera gazlarına örnek olarak verilebilir.

İhtiyaca göre cihaz alımı uygun olacaktır. Örneğin 3 kişiden oluşan bir ailenin buzdolabı ihtiyacı ile 6 kişiden oluşan bir ailenin buzdolabı ihtiyacı kapasite anlamında aynı olmayacaktır. Yüksek hacimli buzdolaplarında enerji tüketimi daha geniş bir alanın belirli sıcaklık değerlerinde tutulması gerektiğinden daha fazla olacaktır. Satın alma aşamasından önce bir piyasa araştırması yapılmalı ve ihtiyaca uygun tercihlerde bulunulmalıdır. Alınacak alet, güvenli ve dayanıklı olmalı, garanti belgesi olmalı ve CE işareti taşımalıdır. CE işareti alınacak ürünün bu husustaki yönetmeliklerle ilgili gereksinimleri karşıladığı anlamını taşımaktadır. Ayrıca enerji tüketim durumları daha düşük olan A kategorisindeki cihazların tercihiyle hem tüketime hem de çevreye olumlu katkılar sağlanacaktır.

Elektrik İşleri Etüt İdaresine göre %30’ luk bir payla buzdolaplarıdır. Dolayısıyla buzdolaplarında doğru tercih ve doğru kullanım oldukça önemlidir. Enerji verimi yüksek A sınıfında yer alan buzdolapları tercih edilmelidir. Ev halkının ihtiyacı göz önüne alınarak uygun kapasiteli seçimler yapılmalıdır. Buzdolapları doğrudan güneş ışığı, kalorifer ya da fırın gibi ısı kaynaklarına maruz bırakılmayacak şekilde konumlandırılmalıdır. Aksi takdirde enerji kaybı fazla olacaktır.

Elektrikli fırınlar ev içi elektrik sarfiyatında yaklaşık olarak %10’ luk bir dilime sahiptirler. Standart özelliklere sahip bir elektrik fırınla enerji verimliliği yüksek bir elektrikli fırın arasında aylık tüketim bazında yaklaşık olarak 10 kWh’ lık bir fark vardır. Dolayısıyla enerji verimliliği yüksek bir fırın için yıllık tasarruf edilen enerji miktarı oldukça yüksek olacaktır. Elektrikli fırınlarda pişirme esnasında ısı kaybına neden olacağı için fırının kapağı gerekmedikçe açılmamalıdır. Elektrikli bir fırın her ne kadar ısıl izolasyonları tam olsa da çalıştırıldığında ısı yayacağından buzdolabı gibi soğutma işlevi gören aletlerin yanında konumlandırılmamalıdır.

Evlerde en çok elektrik tüketimini buzdolaplarından sonra yaklaşık %28’ lik bir oranla aydınlatma ihtiyaçları takip etmektedir. Doğal ve yapay olmak üzere genel olarak iki başlık altında incelenebilir. Doğal aydınlatmada gün ışığından en etkin şekilde yararlanma söz konusuyken, yapay aydınlatmada farklı türden aydınlatma elemanları söz konusudur. Doğru şekilde aydınlatılmış bir ortam ekonomik açıdan verimliliği arttıracağı gibi insan sağlığı üzerine de başta gözlerimiz olmak üzere olumlu tesirleri olacaktır.

• Siyah; 0,05

• Koyu kırmızı; 0,10

• Gök mavi; 0,40

• Pembe ve açık yeşil; 0,45

• Beyaz; 0,80

Enerji tasarrufuna dair tüm eylemlerin merkezinde bireyler vardır. Toplumun enerji kullanımı hususunda bilinçlendirilmesi oldukça önemlidir. Pozitif bilimlerde olası hata faktörlerinden bir tanesi de kullanıcı kaynaklı hatalardır. Dolayısıyla bireylerin enerji kullanımı hususunda bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi her şeyden daha önemlidir. Çok yerinde ve çok doğru koşullara sahip olmak bu koşulların uygun şekilde idaresi ile taçlandırılmalıdır. Örneğin odanın çok sıcak olduğunu düşünen bir kişi ısıtıcının veya ısı kaynağı olarak kullanılan cihazın bir kademe düşük konuma alınması yerine kapı ve pencereleri açıyorsa, bu onca birikim ve olanağın enerji bağlamında heba edilmesi anlamına gelecektir. Özellikle hemen hemen her evde karşılaşılan bir durumu da burada ifade etmek yerinde olacaktır. Maalesef birçok evde buzdolapları adeta bir kiler gibi doldurulmakta gerekli gereksiz birçok ürün hatta araç gereç ve bazen de boş tencere, tava gibi ev gereçleri buz- dolaplarında gereksiz yere tutulmaktadır. Bu durum dolaylı bir biçimde enerji giderlerine olumsuz yansıyacak unsurlar arasındadır. Kullanıcılar bu gibi basit konularda daha dikkatli davranmalıdırlar.

Çamaşır ve bulaşık makinaları evlerdeki elektrik tüketiminde %7’ lik dilimlere sahiptirler. Her iki alet için de enerji verimliliği yüksek olanlar tercih edilmelidir. Bu aletler tam doldurulmadan kullanılmamalıdırlar. Üzerleri ve özellikle tuş takımlarının olduğu bölgeler bir örtü ile kapatılmalı ve bu bölgelere yağ ve kir gibi unsurlarının yerleşmesi engellenmelidir. Özellikle çamaşır makinelerinde gerekmedikçe yıkama sıcaklığı yüksek tutulmama- lıdır. Yeni nesil çamaşır makinelerinde kurutma sis- temleri de mevcuttur fakat kurutma enerji maliye- tini oldukça arttıracağından mümkünse geleneksel yöntemlerle kurutma tercih edilmelidir.

Enerjinin etkin kullanımı yaşam kalitesinin düşürülmesi, ortam şartlarının ve ürün standartlarının kötüleştirilmesi anlamını taşımaz. Bununla birlikte istenen sonuca giden yolda ihtiyaçtan fazlasının tüketilmemesi anlamını taşımaktadır. Bu bağlamda yaşam alanımız olan ve gelişen teknolojik unsurlar göz önüne alındığında aynı zamanda bir kültürel faaliyet alanı özelliği kazanan evlerimizde bilinçli bir yaklaşımla enerjinin kontrollü tüketimi mümkündür. Örneğin bir ev içerisinde bir odanın ya da antrenin aydınlatılmasında ihtiyaç nispetinde bir aydınlatma veya ışık kaynağı seçilmesi, yine evlerde muhtelif bölümlerde uygun sıcaklık değerlerinde ısıtma ya da soğutma kullanılması enerjinin doğru bir biçimde kullanılması anlamını taşıyacaktır.

Enerji tüketim durumlarına bağlı olarak A, B, C, D, E, F ve G harflerle temsil edilecek şekilde sınıflandırılmıştır. Bunlardan A harfi ile temsil dilen grup en düşük enerji tüketimini ifade eder.

Enerji verimliliği yüksek olan ütü ve ısıtıcılar tercih edilmelidir. Ütülerde yüksek buhar kapasiteli, termostatlı ve kurulu gücü daha az olan aletleri tercih etmenin enerji tüketimine olumlu yansımaları olacaktır. Özellikle ütü yaparken giysiler önceden ütülemeye hazır halde bulundurulmalıdırlar. Bu şekilde ütü için ayrılan zaman kısalacaktır. Ayrıca ütü yapılacak son bir veya birkaç parça ütü fişten çekilerek mevcut ısısıyla da yapılabilmektedir. Özellikle su ısıtıcılar su kaynadıktan sonra kapatılmalı veya uygun enerji tüketim kademesine çekilmelidirler. Saç kurutma makinelerinde saçımızın nemi ve suyu bir havlu yardımıyla iyice alındıktan sonra saç kurutma işlemine geçilmelidir. Bu şekilde saçımız daha kısa sürede kurutulabilecek ve enerji sarfiyatı en aza inmiş olacaktır.

Enerji verimi yüksek olanlardan seçilmelidirler. Toz filtreleri belirli aralıklarla temizlenmeli ve çöp hazneleri boşaltılmalıdır. Bu şekilde özellikle cihazın motor bölümü daha az kirlenecek ve dolaysıyla daha az zorlanacak ve daha verimli bir şekilde işlevini yerine getirmenin yanı sıra cihaz daha uzun ömürlü olacaktır. Bunun yanı sıra elektrikli süpürgeler kullanım kılavuzlarında belirtiği şekilde kullanılmalıdır. Örneğin reçine ve benzeri yapışkan maddelerin temizliği için elektrik süpürgelerinin kullanımı genellikle tavsiye edilmemektedir.

Doğru aydınlatma ışığın, mekanın gerektirdiği ve bireylerin fizyolojik ve psikolojik ihtiyacı ölçüsünde kullanılması demek olup ortamı olabildiğince karartmak anlamını taşımaz. 

Su bir bakıma hayat kaynağımızdır. Doğrudan enerji kullanımını çağrıştırmasa da evimizde kullandığımız sudan yapacağımız tasarruf bir anlamda enerji tasarrufudur. Çok basit bir yaklaşımla düşünülecek olursa bile kolaylıkla anlaşılması mümkündür ki, ilgili içme su kaynaklarından suyun evlere taşınma süreci enerji gereksinimi olan bir süreçtir. Barajlarda su kullanılarak elektrik enerjisi eldesi ise bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla su bir anlamda enerji kaynağı demektir. 

Her cihazın etkin olarak çalışma ve kullanım koşulları mevcuttur. Elektrikli ev aletlerini amacına yönelik kullanmak hem insan sağlığını tehdit eden unsurların önüne geçecek hem de kullanılan alet uzun ömürlü olacaktır. Örneğin saç kurutma makinesiyle elbise kurutmaya ya da elektrikli süpürgeyle bahçe temizliği yapmaya kalkmak akıllıca bir yaklaşım olmayacaktır. Buzdolabında özellikle insan sağlığına olumsuz etkileri ve uçucu özelliği olan kimyasalları yiyecek ve içeceklerle bir arada tutmak yanlış bir davranış olacaktır. Çamaşır ve bulaşık makinelerinde amaç dışı ürünlerin yıkanması da uygun olmayacaktır. Ayrıca amaç dışı kullanımlar esnasında oluşabilecek sorunlar genellikle cihazın garanti kapsamı dışında olup bu tür kullanımlar cihazın verimini düşüren ve elektrik tüketimini arttıran unsurlar arasında sayılmaktadır.

Enerjide %100 verim mümkün değildir. Daima kayıplar söz konusudur.