Isıl Konfor
Isıl Konfor nedir?
Isıl konfor, insanların içinde bulundukları ortamdan ısıl olarak hoşnut olma duygusudur.
Isıl konforu etkileyen çevresel parametreler nelerdir?
1. Ortam sıcaklığı
2. Ortam bağıl nemi
3. Ortam hava hızı
4. Ortam ışınım sıcaklığı
İnsanların çoğunun rahat olarak çalışabildiği ortam sıcaklığı aralığı nedir?
İnsanların çoğunun rahat olarak çalışabildiği ortam sıcaklığı 20-26 °C’dir.
Bir ortam için en uygun nem oranı hangi aralıktadır?
Bir ortam için en uygun nem oranı % 40 ile % 70 aralığındadır.
Ayrıca, ısıtılan mekanları % 50-55 nemlendirmek daha iyi ısıl konfor sağlar.
Anemometre ne işe yarar?
Ortamın hava hızı, insanların hava hareketine karşı duyarlı olmasından dolayı ısıl konforun belirlenmesinde önemli bir etkendir. Hava akımı çeşitli sebeplerle havanın atmosferde veya ortamda yer değiştirmesidir. Anemometre ile ölçülür.
Isıl konforu etkileyen kişisel parametreler nelerdir?
- Giysi türü
- Aktivite düzeyi
İşyerindeki ısıl konfor ile ilgili bilgi sahibi olmak amacı ile düzenlenen ankette hava hızı ile ilgili hangi sorular sorulmaktadır?
Ortama doğrudan soğuk ya da ılık hava geçişi var mı?
Çalışanların ortamda cereyan olmasına dair bir şikayetleri var mı?
Gagge’nin iki bölmeli anlık enerji dengesi modelinde belirtilen kabuller nelerdir?
-
Kor ve deri bölmelerinin sıcaklıkları sabittir.
-
Kor ve deri bölmeleri arasında taşınım (kan akışı ile) ve iletim ile ısı transferi meydana gelir.
-
İki bölme arasında soluma nedeniyle gizli ve duyulur ısı kaybı, yapılan aktiviteler ve titreme sırasın- da üretilen metabolik ısı, meydana gelen kütle değişimi ölçüsünde enerji transferi meydana gelir.
-
Deri ve dış ortam arasında taşınım, ışınım ve nem buharlaşması yoluyla ısı transferi meydana gel- mektedir.
Sürekli rejim enerji dengesi olarak adlandırılan Fanger modelinde ısıl denge denklemi nasıl ifade edilir?
M − W = Qsk+Qres = (C+R+Esk) + (Cres+Eres)
P. O. Fanger’in ısıl konfor denklem setindeki PMV ve PPD ne anlama gelmektedir?
PMV = Predicted Mean Vote-Ortalama Isıl Konfor. -3 ile+3 aralığında ortam ile ilgili verilen ortalama oy miktarı.
PPD = Predicted Percentage Dissatisfied-Isıl Tatminsizlik Yüzdesi
PMV, bir ortamı paylaşan insanların ortamı ısıl olarak nasıl algıladıkları ile ilgili bir parametredir. PPD ise PMV değeri kullanılarak ortamdaki insanların yüzde kaçının ısıl ortamdan memnuniyetsiz olduğunu belirleyen indekstir.
Fanger tarafından verilen PMV eşitliği hangi niceliklere bağlı değişkenleri içerir?
Giysi ile ilgili değişkenler,
Aktivite ile ilgili değişkenler,
Çevresel değişkenler.
Isıl konforun hesaplanmasında Stolwijk modelini açıklayınız.
Bu modelde vücut beş silindirik (gövde, kollar, eller, bacaklar ve ayaklar) ve bir küresel (baş) parçaya bö- lünmüştür. Her bir parça da iç bölüm, kas, yağ ve deriden oluşan dört bölüme ayrılmıştır. Bölümler arasındaki ısı transferi iletim ve taşınım ile gerçekleşir. Her bir parça için enerji denge denklemleri yazılarak çözüme ulaşılır.
İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik'te işverenin ortam sıcaklığı bağlamında yapması gerekenler nasıl ifade edilmiştir?
19 – İşyerlerinde termal konfor şartlarının çalışanları rahatsız etmeyecek, çalışanların fiziksel ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemeyecek şekilde olması esastır. Çalışılan ortamın sıcaklığının çalışma şekline ve çalışanların harcadıkları güce uygun olması sağlanır. Dinlenme, bekleme, soyunma yerleri, duş ve tuvaletler, yemekhaneler, kantinler ve ilk yardım odaları kullanım amaçlarına göre yeterli sıcaklıkta bulundurulur. Isıtma ve soğutma amacıyla kullanılan araçlar, çalışanı rahatsız etmeyecek ve kaza riski oluşturmayacak şekilde yerleştirilir, bakım ve kontrolleri yapılır. İşyerlerinde termal konfor şartlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesinde TS EN 27243 standardından yararlanılabilir.
20 – Yapılan işin niteliğine göre, sürekli olarak çok sıcak veya çok soğuk bir ortamda çalışılması ve bu durumun değiştirilmemesi zorunlu olunan hallerde, çalışanları fazla sıcak veya soğuktan koruyucu tedbirler alınır.
21 – İşyerinin ve yapılan işin özelliğine göre pencerelerin ve çatı aydınlatmalarının, güneş ışığının olumsuz etkilerini önleyecek şekilde olması sağlanır.”
şeklinde ifade edilmiştir.
İşverenlerin ısıl konforun sağlanmasında kullanabilecekleri kontrol metodları nelerdir?
-
Kaynağı kontrol etmek
-
Çevreyi kontrol etmek
-
Soğuk veya sıcak yayılıma sebep olan kay- nakları çalışandan uzaklaştırmak
-
Programı düzenlemek
-
Çalışanı korumak
-
Çalışanı izlemek
İşverenlerin ısıl konforun sağlanmasında kullanabilecekleri kontrol metodlarından "çalışanı korumak" ifadesi neyi kastetmektedir?
İş için uygun özel giysi veya donanım sağlamak.
İşyerinde niçin makul derecede hava akımının olması sağlanmalıdır?
İşyerinde makul derecede hava akımının olması sağlanmalıdır. Çünkü hava akımı- nın ortamda temiz hava ve sıcaklığın ya- yılmasını sağlar yani soğutma etkisine sa- hiptir. Sabit sıcaklık, sabit nem ve yetersiz hava akımının olduğu yerlerde insanların kendini rahatsız hissettiği görülmüştür.
İşyeri ortamındaki hava hareketinin arttırılmasının yollarına örnek veriniz.
Kişilerin kendi- ne ait olan küçük vantilatörler havanın serinletici bir etki yaratmasını sağlar. Daha büyük vantilatörler ise dönen hava hareketi oluşturur. Tavana asılı olan büyük çaplı vantilatörler geniş bir alanda hava hareketi sağlayabilir.
İşyerinde sıcak havalarda ısıl konforun sağlanması için neler yapılmalıdır?
-
Sıcak boruların etrafını yalıtım malzemesi ile kaplamak,
-
Hava soğutma veya klima tesisatı sağlamak,
-
Tavana monte edilen veya masada olabilen vantilatörler kullanmak,
-
Pencerelerin açılmasını sağlamak,
-
Güneşin ısıtma etkisini azaltmak için pencereleri yansıtıcı filmlerle kaplamak ya da güneşlikler kullanmak,
-
Çalışanların su ve tuz kayıplarının gi- derilmesi için sıvı içecek ve tuzlu gıda- lar vermek,
-
Yüksek sıcaklıkların kötü etkilerinden korunmak için esnek çalışma ya da er- ken başlama/bitiş saatleri uygulamak,
-
Çalışanların serinlemeleri için yeterli mola süreleri vermek.
Soğuk havalarda ısıl konforun sağlanması için neler yapılmalıdır?
-
Taşınabilir ısıtıcılar ile ortamın ısınmasını sağlamak,
-
Soğuk alanları insanların bulunduğu alanlardan ayırmak,
-
Cereyanı azaltmak,
-
Çalışanların soğuk zeminde uzun süre ayakta kalması gereken durumlarda özel ayakkabılar sağlamak ve yalıtımlı zemin kaplaması yapmak,
-
Uygun koruyucu giysiler temin etmek,
-
Soğuk havaya maruz kalmayacak şekilde çalışma saatlerini düzenlemek,
-
Çalışanların daha sıcak alanlarda ısınması için yeterli mola süresi vermek.
Isıl konforun sağlanması için çalışanların yapması gerekenler nelerdir?
-
Ortamın ne kadar sıcak ya da soğuk hissedildiğine göre giysi seçimi yapmak,
-
Hava akışını sağlamak için küçük vantilatör kullanmak,
-
Güneşin ısıtıcı etkisini azaltmak için pencereleri yansıtıcı film ile kaplamak,
-
Sıcak havalarda soğuk, soğuk havalarda sıcak içecekler içmek,
-
Mümkün olduğu derecede direk güneş ışığından ve ısı yayan kaynaklardan uzakta çalışmak,
-
Sıcak havalarda serinlemek, soğuk havalarda ısınmak için düzenli molalar vermek.