ENERJİ TASARRUFU - Deneme Sınavı - 2

Aydınlatmada oda indeksinin birimi birimsizdir.

Kent içi raylı sistem araçları (kendinden tahrikli demiryolu araçları)
- Metro: Taşıma kapasitesi yüksek toplu
taşıma aracı
- Tramvay: Taşıma kapasitesi metroya göre daha düşük olan ve hafif raylı olarak adlandırılan toplu taşıma aracı
- Monoray: Taşıma kapasitesi metroya göre daha az olan ve emsallerinden farklı olarak tek bir rehber yol üzerinde seyahat eden toplu taşıma aracı
- Banliyö: Taşıma kapasitesi hafif raylı araçlardan yüksek olan toplu taşıma aracı

Taşıma kapasitesi metroya göre daha az olan ve emsallerinden
farklı olarak tek bir rehber yol üzerinde seyahat eden toplu taşıma araçlarına monoray denir.

Denizyolu ulaşımı, güvenilir, ucuz, yüksek taşıma
kapasitesi ve kayıpların az olması ile yük taşımacılığında en çok tercih edilen metottur.

Türkiye’de karayolu ulaşımında insanlar, TÜİK'in 2015 verilerine göre  %53.21 oranla otomobili tercih etmektedir.

2015 TUİK istatistiklerine göre Türkiye'de karayolu taşımacılığında %47.9 luk bir oranla en fazla kullanılan yakıt türü dizeldir.

Seyahat esnasında araçların yüksek devirlerde kullanılması seyir esnasında fazla yakıt
kullanımına neden olacaktır, bu nedenle düşük devirlerde araç kullanımı önemlidir.
Bu amaçla uygun vites tercih edilmeli ve benzinli araçlarda 2500 rpm devir ve dizel araçlarda 2000 rpm devir vites değişimi için sınır olarak görülmelidir.

Demiryolu araçlarında enerji verimliliği üzerinde yapılan çalışmalar kabaca beş ana grupta toplanmaktadır,
I. enerji tüketiminin en aza indirilmesi,

II. demiryolu araçlarının hızlarının optimizasyonu,

III. işletmenin optimizasyonu,

IV. enerji geri kazanımları,

V. enerji depolama olarak sıralanabilir.

Enerji tasarrufu ve enerji verimliliği birbirlerinden kolayca ayrılamayacak iki kavramdır. Birisi bir işin
gerçekleştirilmesi esnasında daha az enerji harcanması gerektiğini tanımlarken (tasarruf edilmesini belirtirken), diğeri arzu edilen işin yapılması esnasında enerjinin daha verimli kullanılması gerektiğini ifade etmektedir.

Bireysel araç kullanımın azaltılarak toplu taşıma nın daha fazla kullanılmasını sağlamak. Enerji tasarrufu anlamında yapılması gereken ilklerdendir.

Denizyolu birim yolcu başına en az enerji tüketen taşıma aracıdır.

Enerji depolama çeşitleri;

I.   Mekanik enerji depolama

II.  Kimyasal depolama

III. Elektriksel depolama

IV.  Isıl depolama 

V. Elektro kimyasal depolama

olarak sıralanabilir.

Isıl depolama, elektrik enerjisinin depolanmasından ziyade, ihtiyaç duyulduğu zaman, ısıtma
ya da soğutma amaçlı olarak kullanılacak enerjinin
depolanmasını tarif etmektedir.

Dünya genelinde en yaygın kullanılan batarya tiplerindedir ve mobil ya da sabit birçok sistemde
kullanılmaktadır. Temel bileşenleri elektrotlar, seperatörler ve elektrolitlerdir. Bu parçalar arasında
özellikle pozitif elektrotun korozyona karşı dayanımının yüksek olması beklenmektedir; çünkü korozyon kurşunu, kurşun okside dönüştüreceğinden mekanik dayanım ve elektrik iletkenliğini azaltır, bu da bataryanın verimini düşürür. Anot ve katot uçlar korozyona karşı direnci arttırabilmek için genellikle kalsiyum, kadmiyum ve selenyum gibi elementlerin alaşımlarından imal edilir.

Konvansiyonel tip bataryalarda şarj ve deşarj işlemi elektrotlar üzerinden gerçekleşir, akış tipi olanlarda ise enerji elektrolitlerde saklanır.

Pompa ile Su Depolama ve  Volanlar mekanik olarak enerji depolama çeşitlerindendir.  Hidrojen depolama ise kimyasal depolama yöntemi sınıfına girer.

Lityum İyon bataryalar, diğer batarya tiplerinde olduğu gibi bataryada kullanılan elektrokimyasal
çifti değil, şarj ve deşarj anında elektrotlar arasında gerçekleşen iyon transferini göstermektedir bu
nedenle herhangi bir kimyasal ortamı tanımlaya bilmektedir. Günümüzde taşınabilir elektronik
cihazlarda en çok tercih edilen enerji depolayıcısı olan Li-ion bataryalar, metalik Li ihtiva etmek yerine, lityum katılan metal oksitlerden oluşmuş katot veya elektrolitten oluşmaktadır

Elektriksel Depolama Yöntemi:
Bu yöntem enerjinin elektrostatik ya da elektromanyetik olarak depolandığı durumları tarif etmektedir. Bu yöntemde elektrik enerjisinin depolanabilmesi iki şekilde olmaktadır.

I. Kondansatör

II.Süper İletken Manyetik Depolama

Günümüzde kullanılan enerji depolama yöntemleri kapasitelerine göre karşılaştırıldığında. Su pompalama daha önce de belirtildiği gibi en yüksek kapasiteli yöntemdir (127 000 MW ile mevcut kurulu tesislerin neredeyse tamamına karşılık gelmektedir %99). Bunu sıkıştırılmış hava (440 MW),
NaS (316 MW) ve Li-iyon (≈70 MW), kurşun asit (≈35 MW), Ni-Cd bataryalar (≈27 MW) ve volan
(25 MW) takip etmektedirler. Diğer tüm enerji depolama yöntemlerinin toplam kurulu kapasiteleri
toplamı %1 mertebesinde kalmaktadır. Su pompası dışındaki diğer enerji depolama yöntemlerinin
kapasitelerinin belirtilen %1’lik dilim içerisindeki dağılım göstermektedir.

Mekanik depolanma yöntemlerinden olan volanlar, bir hazne içerisinde dönen bir kütle, bu kütleyi hazne içerisinde tutan yataklar ve hem motor hem de jeneratör olarak kullanılabilen iletim cihazından oluşmaktadır