ENERJİ TASARRUFU - Deneme Sınavı - 9

2003 yılında yapılan yeni bir düzenleme ile Çevre ve Orman Bakanlığı kurulmuştur.

ÇED
Belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir süreçtir. Bu süreç, kendi başına bir karar verme süreci değildir; karar verme süreci ile birlikte gelişen ve onu destekleyen bir süreçtir.

Kyoto Protokolü, gelişmiş ülkelerin sera etkisi yaratan gazların salınımını 2008-2012 yılları arasında %5,2’ye düşürmelerini öngörmüştür.

Avrupa Birliği’nin enerji politikası için aşağıdaki hedefler ortaya konulmuştur:
• Tüketicilere daha yüksek kalitede kesintisiz ve daha ucuz enerji sağlanması,
• Rekabet gücü, enerji arzının güvenliği ve çevrenin korunması arasında bir denge sağlamak,
• Toplam enerji tüketiminde kömürün payını korumak, doğalgazın payını arttırmak,
• Nükleer enerji santralleri için azami güvenlik şartları sağlamak,
• Yenilenebilir enerji kaynaklarının payını arttırmak.

Avrupa Birliği’nde çevre politikası geliştirilmesinin gerekçeleri şunlardır:

Kalite standartları: Bazı üye ülkelerdeki kalite standartları, diğer üye ülkelerde üretilen ürünlerin o ülkelere girmesine engel teşkil etmektedir. Avrupa bütünleşmesinin te­mel unsurlarından biri de ürünlerin serbest dolaşımının sağlanmasıdır. Üye ülkelerde farklı çevre politikaları uygulanması ürün­lerin kalite standartları üzerinde de farklılıklar yaratmaktadır.

Maliyetler: Avrupa bütünleşmesinin temel unsurlarından biri de serbest rekabetin sağlanmasıdır. AB’ye üye ülkelerin bazıla­rında hava ve su kirliliğini önlemek ama­cıyla yapılması zorunlu tutulan yatırımlar, ürünlerin maliyeti üzerinde önemli ölçüde etki yaratmakta ve arttırmaktadır. Bu ön­lemleri almamış ülkelerdeki aynı ürünler, daha düşük maliyetle pazara sunulabildi­ğinden serbest rekabetin tam olarak sağlan­masında sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle AB’de ortak bir çevre politikası oluşturulması gereği ortaya çıkmıştır.

Yaşam kalitesi: Avrupa Birliği üye ülkelerin­de yaşam kalitesinin yükseltilebilmesi için çevreye duyarlı doğal yaşam koşullarının sağlıklı bir biçimde oluşturulması ve sürdürülmesi gerekmektedir.

Siyasal bakış: Aynı birliğin parçası olan tüm ülkelerde yaşam koşullarının aynı düzeyde olması arzu edilmektedir. Uygulanan çevre politikaları nedeniyle yaşam koşullarındaki farklılıklar, siyasal bakış olarak arzu edilme­mektedir.

Çevre kirliliği: Çevredeki kirlenme siyasal sınırları tanımamaktadır. Bir ülkedeki çevre kirliliği kolaylıkla diğer ülkeleri de etkile­yebilmektedir. AB’ye üye ülkeler olanakla­rını bu konuya yönelik dayanışma içinde kullanma gerekliliği ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla yapılacak çaba ve harcamalarda pay­laşma ve işbirliğine gitme gereği ortaya çık­mıştır. Çevre kirliliği, tüm dünyayı tehdit eden bir sorun olması nedeniyle AB çatısı dışında da Dünya için ortak politika arayış­ları vardır. Bu amaçla da Kyoto Protokolü ortaya konulmuştur. Doğru cevap B’dir.

Avrupa Birliği’nin çevre politikalarından birisi yaşam kalitesini artırmaktır.Yaşam kalitesi: Avrupa Birliği üye ülkelerin­de yaşam kalitesinin yükseltilebilmesi için çevreye duyarlı doğal yaşam koşullarının sağlıklı bir biçimde oluşturulması ve sürdürülmesi gerekmektedir. Doğru cevap C’dir. 3

Bu planda çevre sorunlarına yönelik politika belirleme yönünde açıklamalar yer almıştır. Bu planda ilk kez çevre yönetimi kavramı gündeme gelmiş, bu amaçla kamu ve özel sektör arasında etkileşim kuracak, doğal varlıkların korunmasını sağlayacak, sorunlara merkez ve yerel düzeyde çözümler getirmeyi amaçlayan bir sistem kurulması tartışmaları başlamıştır. Bu dönemde çevre örgütlenmesinde sorunlar yaşanmış, yasa, yönetmelik ve uygulamaların tam oturmaması nedeniyle görev ve yetki karışıklığı ortaya çıkmıştır. V. maddede vergilendirme farklılıkları ele alınmamıştır. Doğru cevap D’dir.

Türkiye’nin AB çevre mevzuatına uyum konusunda, 2008’de açıklanan ilerleme raporunda yer alan noktalar ise aşağıdaki gibidir:

I,II,III,IV Maddeler Türkiye’nin AB çevre mevzuatına uyum konusunda, 2008’de açıklanan ilerleme raporunda yer alan noktalardır. Doğru cevap D'dir.

Emisyon ticareti mekanizması ile emisyon hedefi belirlemiş ülkelerin taahhüt ettikleri indirimi tutturmak için, ilave olarak kendi aralarında emisyon ticareti yapabilmelerine olanak sunulmuştur. Buna göre, sera gazı emisyonunu beklenenden daha fazla düşüren bir ülke, yaptığı fazladan emisyon indirimini bir diğer ülkeye satabilmektedir. Japonya, Kanada, İtalya, Hollanda, Almanya ve daha birçok gelişmiş ülke emisyon ticareti için bütçeden pay ayırmışlardır. Dünya ülkelerinin karbon emisyonları göz önüne alındığı takdirde, emisyon ticareti konusunda, en önde gelen alıcılar, Japonya ve ABD (Kyoto Protokolü’nü imzalarsa)’dir ve en önemli satıcılar ise Rusya, Ukrayna ve bazı Doğu Avrupa ülkeleridir. Doğru cevap B’dir.

Avrupa Birliği’nde Alternatif Enerji Çalışmaları

Rüzgar, su, güneş, biyokütle gibi alternatif enerji kaynaklarının yaygınlaştırılması Avrupa Komisyonu’nun enerji politikasının en önemli amaçlarından biridir. Bu amaca bağlı hedef ve beklentiler şöyle sıralanabilir:

Birliğin enerjide talep yönetimi ve rasyonel kullanımı başlıca dört alanda yürütülmektedir: yapılarda enerjinin rasyonel kullanımı, sanayide enerjinin rasyonel kullanımı, ulaşımda enerjinin rasyonel kullanımı, yeni kojenerasyon santralleri’dir. E seçeneğindeki doğalgaz pazar payının artırımı enerji sektöründe iç pazarın oluşturulmasına yönelik çalışmalardandır. Doğru cevap E’dir. 13

Türkiye’nin AB enerji mevzuatına uyum konusunda, 2008’de açıklanan ilerleme raporunda yer alan noktalar ise bazı başlıklar halinde aşağıda verilmiştir:

Özellikle enerji verimliliğine yönelik olarak kanun ve yönetmelik düzeyindeki çalışmalar dikkati çekmiştir. Bu çalışmaları tarih sırasına göre şöyle sıralayabiliriz:

 B seçeneğindeki Enerji Topluluğu Antlaşması AB ile yapılan ve gaz ve elektrik iç piyasası ile elektriğin sınır ötesi ticaretine ilişkin müktesebata uyumun ve ilgili uygulamaların sürdürülmesine yöneliktir. Doğru cevap B’dir. 14

Avrupa Birliği, kendine yetecek kadar yeraltı kaynaklara sahip olmadığı için enerji konusunda dışa bağımlı olup, bu bağımlılık tüketime paralel olarak artış göstermektedir. Bu alanda elini güçlendirmek isteyen AB, yönetmelik ve yönergelerle enerji iç piyasasını düzenlemenin yanı sıra alternatif enerji kaynaklarına da önem vermektedir. Diğer yandan da yeni anlaşmalar imzalayarak enerji satın aldığı ülkelerin çeşitliliğini arttırma yoluna gitmektedir. Birliğin enerji politikasının temelinde vatandaşlarının refah düzeyini arttırmak vardır.

I. maddede Avrupa Birliği, kendine yetecek kadar yeraltı kaynaklara sahip olmadığı için dışa bağımlıdır. I.madde yanlış olduğundan doğru cevap C'dir.

3 maddede de verilen gerekçelerin hepsi Avrupa Birliği’nde çevre politikası geliştirilmesinin gerekçeleri arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Kent planlaması ve toprak kullanımında sosyolojik etkilerin dikkate alınması, Avrupa Birliği Çevre Politikasının hedeflerinden biri değildir. Zira kent planlaması ve toprak kullanımında çevresel etkiler dikkate alınmaktadır. Buna göre doğru cevap A'dır.

2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 2. Maddesine göre “Bilimsel ve estetik bakımdan, millî ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarıdır.” olarak tanımlanan özel alanlardır. Doğru cevap B'dir.

4 maddede de verilen ilkelerin hepsi Avrupa Birliği Çevre Politikasının temel ilkeleri arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Avrupa Birliği’nin çevre politikasında bazı temel uygulama alanları belirlenmiştir. Bunlar; yaşamın korunması, suyun korunması, havanın korunması, ormanların korunması, endüstriyel kirlilik kontrolü ve atıklar, kimyasal ürünler, radyasyondan korunma, iklim değişikliği ve gürültüdür. Doğru cevap C'dir.

I. ve II. maddedeki verilen vergi-tanım eşleştirmeleri doğrudur. Ancak III. maddedeki vergi türü için verilen tanım yanlıştır. Zira emisyon-atık vergileri; hava, su ile toprağa bırakılan atık maddeler ile gürültü emisyonunun miktar ve içeriğine bağlı olarak hesaplanır ve amacı çevreyi kirleten emisyon oranlarını azaltmaktır. Doğru cevap B'dir.