ENERJİ TASARRUFU VE ÇEVRE

Sera etkisi küresel ısınmanın doğal nedenlerinden biri değildir

Çöplerin geri dönüşümünü sağlamamak küresel ısınmaya karşı alınacak önlemler arasında değildir.

Binalar küresel ısınmaya neden olan karbondioksit salınımının %40 'ından sorumludur.

Termodinamiğin ikinci yasası herhangi bir sistemdeki toplam iç enerjinin sisteme eklenen ya da çıkan enerji ile ilgili olduğundan bahsetmez.

Termodinamiğin 2.yasası sistemin hiçbir zaman %100 verimli olamayacağını söyler.

Yenilenemez enerji kaynakları 2 grupta incelenir.

Kömür en eski enerji kaynağıdır.

Havadan ağır olması doğalgazın özelliklerinden biri değildir

Aydınlatma bir yapının tam anlamıyla yüksek performanslı olabilmesi için üzerinde durulan temel aşamalardan biri değildir.

Yeşil bina yenilenemez enerji kaynaklarını ön plana çıkarmamıştır.

Küresel ısınma atmosfere salınan gazların neden olduğu sera etkisinin sonucunda, ortalama sıcaklıklarda görülen artıştır. Küresel ısınmanın doğal ve yapay nedenleri vardır. Doğal nedenler güneş etkisi (gelen zararlı ışınlar nedeniyle ozon tabakasında görülen değişiklikler), dünyanın presizyon hareketi ve El Nino (güney salınımı) hareketidir. Yapay nedenler ise kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar ve sera etkisidir.

Sera gazları olmasaydı gündüz güneş ışınları dünyayı çok fazla ısıtır, geceleri de çok aşırı derecede dondurucu soğuklar meydana gelirdi. Gece ve gündüz arasında aşırı sıcaklık farkı meydana gelir ve dünyadaki yaşam son bulurdu.

Kullandıkça rezervleri tükenen ve oluşumları uzun yıllar süren kaynaklara yenilenemez enerji kaynakları denir. Yenilenemez enerji kaynakları fosil yakıtlar ve nükleer enerji olarak iki grupta incelenebilir. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl yerin derinliklerinde kalmış, oksijensiz, belirli bir ısı ve basınç altında fosilleşmiş bitki ve hayvanlardan oluşurlar. Böylece kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil tabanlı kaynaklar bu kategoriye dâhil olmaktadır. Bunlar dışında, fosil yakıt olmayan uranyum da yenilenemez enerji kaynakları arasındadır.

Yenilenebilir enerji kaynakları dünyanın doğal döngüsü içinde kendileri tükenmeden diğer enerji kaynaklarının üretilmesi için kullanılan kaynaklardır. Yenilenebilir enerjiler güneş, rüzgâr, biyokütle, jeotermal, su enerjisi gibi doğada kendiliğinden var olan kaynaklardan elde edilmektedir.

Güneşten direkt ya da dolaylı olarak elde edilen enerji olarak tanımlanır. Güneş enerjisi çok temiz bir enerji kaynağı olup, doğaya ve çevreye neredeyse hiçbir zararı yoktur. Sürekli bir füzyon reaktörü olan güneşin enerji kaynağı, hidrojenin helyuma dönüşmesi ile ortaya çıkar. Bu enerji hidrostatik dengededir. Başka bir ifade ile zaman içinde ne genişler ne de küçülür. Dünyada var olan tek doğal enerji kaynağıdır. Dünyadaki madde ve enerji akışları güneş enerjisi sayesinde mümkün olabilmektedir. Hava ve su döngüleri güneş sayesinde oluşur. Rüzgar, biyolojik (bitkiler) ve hidrolik enerji dediğimiz enerji türleri aslında güneş kaynaklı enerji türleridir.

Jeotermal enerji ısıtma, soğutma, elektrik üretimi, mineral üretimi, kaplıca amaçlı kullanım gibi farklı uygulama alanlarına sahiptir.

Günümüzdeki yeni teknolojik gelişmeler ve yapılan araştırmalar neticesinde uzay bazlı güneş enerjisi, insan gücüne dayalı enerji (piezoelektrik), dalga enerjisi, gel-git enerjisi, hidrojen enerjisi, magma enerjisi, nükleer çöp enerjisi, alg enerjisi, gömülü güneş enerjisi, uçan rüzgar türbinleri ve füzyon enerjisi geleceğin enerji kaynakları olarak görülmektedir.

Önce binanın tasarımının yapıldığı daha sonra ise yapının ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemlerinin tasarıma ilave edildiği süreçler artık geride kalmıştır. Binanın enerji verimliliği ve performansı sadece iç ve dış duvarlar, pencereler gibi tekil bina bileşenlerine veya ısıtma, havalandırma, iklimlendirme, aydınlatma gibi tesisat sistemine dayalı olmayıp, bunların bir bütün olarak ve dinamik bir şekilde etkileşimine dayalıdır. Günümüzde artık ‘‘bütünleşik bina tasarımı’’ ele alınmaktadır. Bütünleşik tasarımda yapıya ilişkin enerji ihtiyaçları, çevresel etkiler, malzeme ve doğal kaynak kullanımları, atık yönetimi ve kullanıcı ilişkileri bir bütün olarak ele alınır.

Geleneksel tasarımda ekip elemanları tasarıma sadece gerektiğinde katılır ve daha çok karar daha az kişiyle alınırken, bütünleşik tasarımda ekip elemanları süreç boyunca tasarıma katılır ve kararlar tüm ekiplerin ortak görüşü ile alınır. İlk maliyetin çok önemli olduğu geleneksel tasarımların aksine, bütünleşik tasarımda tüm yaşam döngüsünün maliyeti ele alınır. Geleneksel tasarımda her sistem tek başına incelenirken, bütünleşik tasarımda sistemlerin birbiriyle ilişkileri göz önüne alınır. Bütünleşik tasarım ilk aşamalarda gelenekselin aksine, çok daha fazla zaman ve işbirliği gerektirir. Bütünleşik tasarımın en temel özelliği disiplinler arası işbirliğinin olabildiğince üst düzeyde sağlanmasıdır.

Tasarımda alınan ilk kararlar mikroklima denetimi sonrasında arazi seçimi ve binanın arazide yerleşeceği konumun belirlenmesidir. Mikroklima aynı iklim bölgesinde arazinin yakın çevresinin özgün iklimsel özellikleri ile ortaya çıkan yerel bir olgudur. Mikroklima denetim elemanları iklim özellikleri, güneşlenme miktarı ve süresi, ortalama sıcaklık, rüzgar, nem, bitki örtüsü özellikleri, yakın çevredeki tümsek, çukur, su kütlesi gibi coğrafi elemanlar olarak sıralanabilir. Tüm bunlar ele alınarak bina uzunluğu, derinliği, hacmi ve yüksekliği, kabuk yüzey alanı, çatı türü ve eğimi, cephe eğimi gibi bina geometrisi oluşturulur.

Pasif evlerin standartları yüksek ısı yalıtımı uygulaması, hava sızdırmaz bina kabuğu, iklime göre üç veya iki camlı yüksek performanslı pencere seçimi, mekanik ve yüksek verimliliğe sahip ısı geri kazanımlı havalandırma sistemi, bina içindeki elektronik aletler ve insan sayısına bağlı ısı kazançlarının kontrolü ve güney cephede gölgelendirme olarak sıralanabilir. Pasif evler güneye bakan camlar ve gölgelendirme elemanları gibi pasif tasarımın bazı özelliklerini içermektedir. En önemli özellikleri ise ısınma gereksinimini taze gelen, önden ısıtılmış hava ile karşılamalarıdır. Amaç evin hava sızdırmayan bir yapıya kavuşmasıdır. Bu noktada dışarıdan içeriye hava girmesi önlendiği gibi, içeriden de dışarıya hava kaçması engellenir. Doğal gaz ve soba kullanımı olmaksızın, evin hava geçirmezliği sayesinde evdeki enerji kaynakları örneğin ampul, bilgisayar ve hatta evde yaşayan insanlar sayesinde ev ısınabilmektedir. Mekanik havalandırma sistemi sayesinde yazın klima açmaya gerek kalmadan serinlik sağlanabilmektedir. Yeşil binalar daha çok çevre ile ilgili boyutlara değinirken, pasif yapılar ise enerjiyle ilgili tüm kavramlarla ilgilenmektedir.