ENERJİ TASARRUFU VE ÇEVRE - Deneme Sınavı - 8

Ek-1 listesi için ÇED uygulaması zorunlu olup, seçme ve eleme işlemi yalnızca Ek-2 listesindeki projeler için uygulanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Abiyotik: Canlı organizmaların sürekli etkileşim içinde oldukları çevresel koşullardır. Örneğin iklim, toprak, sıcaklık, ışık vb. gibi. Doğru cevap C'dir.

Populasyon: Belirli bir bölgede yaşayan aynı türe ait bireyler topluluğudur. Doğru cevap A'dır.

Örtmeler yönteminde durumu araştırılan bölgenin farklı özelliklerine ilişkin bilgileri içeren haritalar üst üste getirilerek ortak bir değerlendirmeye alınırlar. Doğru cevap D'dir.

I. yol

Enerji = Güç x Zaman = 80W x 24 h = 1920 Wh = 1,92 kWh

2 ampul için bir günde ödenmesi gereken tutar 1,92 kWh x 50 x 2 = 192 kuruş 

2 ampul için bir ayda ödenmesi gereken tutar 192 kuruş x 30 = 5760 kuruş

Enerji = Güç x Zaman = 20W x 24h = 480 Wh = 0,48 kWh

2 ampul için bir günde ödenmesi gereken tutar 0,48 kWh x 50 x 2 = 48 kuruş 

2 ampul için bir ayda ödenmesi gereken tutar 48 kuruş x 30 = 1440 kuruş

Bir aylık tasarruf miktarı = 4320 kuruş

II. yol

Eski ve yeni ampuller arasındaki fark 80 W- 20 W = 60 W

Enerji = 60W x 24h= 1440 Wh = 1,44 kWh 

Ödenmesi gereken tutar 1,44kWh x 50kuruş x 2ampul x 30gün =4320 kuruş Doğru cevap C'dir.

Verim = (Yapılan iş /Harcanan enerji) x 100

Verim = (500/800) x 100 = %62,5

Doğru cevap D'dir.

Su buharı (H₂O), karbondioksit (CO₂), diazotmonoksit (N₂O), metan (CH₄), ozon (O₃) başlıca sera gazlarına örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E'dir.

Elektrikli ev aletleri alırken enerji tüketim performansı göz ardı edilerek daha ucuz olan aletlerin tercih edilmesi başlangıçta ekonomik bir tercih olarak görülse de bu durum elektrik faturalarına yüksek maliyet olarak yansıyacağından uzun dönem etkiler genellikle beklendiği gibi olmaz. Genellikle bu tür cihazlar enerji tüketim durumlarına bağlı olarak A, B, C, D, E, F ve G  harflerle temsil edilecek şekilde sınıflandırılmıştır. Bunlardan A harfi ile temsil dilen grup en düşük enerji tüketimini ifade eder. Doğru cevap A'dır.

Elektrikli ev aletlerinin ev içi elektrik sarfiyatında en önde geleni Elektrik İşleri Etüt İdaresine göre %30’luk bir payla buzdolaplarıdır. Dolayısıyla buzdolaplarında doğru tercih ve doğru kullanım oldukça önemlidir. Enerji verimi yüksek A sınıfında yer alan buzdolapları tercih edilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Elektrikle çalışan ev aletlerinin seçiminde, kullanılmasında, konumlandırılmasında dikkat edeceğimiz ufak detaylar, özellikle uzun dönem enerji sarfiyatında olumlu sonuçlar doğuracaktır; çünkü elektrik tüketimi bir anlamda enerji tüketimidir. Örneğin yüksek ses düzeyinde kullanılan televizyonlarda enerji tüketimi fazla olacaktır. Bu karşın çok kısa süreler için kombilerin açılıp kapatılması yerine düşük sıcaklık değerlerinde tutulması, elektrikli bir fırın her ne kadar ısıl izolasyonları tam olsa da çalıştırıldığında ısı yayacağından buzdolabı gibi soğutma işlevi gören aletlerin yanında konumlandırılmaması, çamaşır ve bulaşık makinelerinin tam doldurulmadan kullanılmaması, ütülerde yüksek buhar kapasiteli, termostatlı ve kurulu gücü daha az olan aletlerin tercih edilmesi bu anlamda enerji tüketiminde doğru davranışlar arasında gösterilebilir. Doğru cevap A'dır.

Mekanlarda renklerin duyular üzerine yaptıkları çağrışımların göz önüne alınarak seçilmesi daha uygundur. Örneğin mavi renk geceyi çağrıştıran ve yatıştırıcı etkisi olan bir renk olarak bilinmektedir. Bu nedenle istirahat ve dinlenme yapılan mekanlarda mavi ve mavinin açık tonlarının kullanılması doğru bir tercih olarak durmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Elektrikli ev aletlerinin, ısıtma ve soğutma sistemlerinin bakımı, evlerde özellikle su ısıtma ihtiyacının karşılanmasında güneş panellerinin kullanılması, akıllı ev otomasyon sistemlerinin kullanımı enerjide verimliliği ve tasarrufu arttıracak diğer bazı unsurlar arasında yer almaktadır. Ayrıca ev veya binanın düzgün ısıl izolasyonu ve bina içerisindeki elektrik ya da mekanik tesisatların düzgün montajı ve izolasyonu uzun vadede hem güvenliği, hem yapının ve elektrikli ev aletlerinin ömrünü hem de enerji tasarrufunu mümkün kılacak etmenler arasında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Doğrudan enerji kullanımını çağrıştırmasa da evimizde kullandığımız sudan yapacağımız tasarruf bir anlamda enerji tasarrufudur. Çamaşır makinelerinde elektrik enerjisinin yaklaşık olarak %90’ı suyu ısıtmak için harcanmaktadır. Bu bağlamda, örneğin tam dolu olmayan bir bulaşık veya çamaşır makinesinin çalıştırılması temizlik işlemi esnasında makine tarafından gereğinden fazla suyun ısıtılması anlamına gelecek ve bu durum  doğrudan su israfı ve dolaylı yoldan enerji israfına neden olacaktır. Evlerde musluklarda veya banyoda yaygın olarak kullanılan sıcak su şayet tesisatın muhtelif yerlerinde sızıntı varsa benzer şekilde enerji israfına neden olacaktır.  Suyun etkin tüketimini teşvik amacıyla sensör kontrollü elektrik kullanımı özellikle musluklarda doğrudan tüketim esnasında su tasarrufu sağlayacaktır. Doğru cevap D'dir.

Enerji tasarrufuna dair tüm eylemlerin merkezinde bireyler vardır. Toplumun enerji kullanımı hususunda bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Enerji tasarrufu sağlamak amacıyla enerji verimi yüksek ev aletlerinin kullanması son derece önemlidir. Odanın çok sıcak olduğunu düşünen bir kişi ısıtıcının veya ısı kaynağı olarak kullanılan cihazın bir kademe düşük konuma alınması yerine kapı ve pencereleri açıyorsa, bu onca birikim ve olanağın enerji bağlamında heba edilmesi anlamına gelecektir. Maalesef birçok evde buzdolapları adeta bir kiler gibi doldurulmakta gerekli gereksiz birçok ürün hatta araç gereç ve bazen de boş tencere, tava gibi ev gereçleri buzdolaplarında gereksiz yere tutulmaktadır. Bu durum dolaylı bir biçimde enerji giderlerine olumsuz yansıyacak unsurlar arasındadır.  Elektrikli ev aletlerini amacına yönelik kullanmak hem insan sağlığını tehdit eden unsurların önüne geçecek hem de kullanılan alet uzun ömürlü olacaktır. Örneğin saç kurutma makinesiyle elbise kurutmaya ya da elektrikli süpürgeyle bahçe temizliği yapmaya kalkmak akıllıca bir yaklaşım olmayacaktır. Buzdolabında özellikle insan sağlığına olumsuz etkileri ve uçucu özelliği olan kimyasalları yiyecek ve içeceklerle bir arada tutmak yanlış bir davranış olacaktır. Doğru cevap C'dir.

Termodinamiğin ikinci yasası herhangi bir sistemdeki toplam iç enerjinin sisteme eklenen ya da çıkan enerji ile ilgili olduğundan bahsetmez.

Kömür en eski enerji kaynağıdır.

Ütopya: Bugün gerçekleşmesi imkânsız gibi görülen, ancak insanları özendirerek, ulaşma isteği yaratan ve motive eden tasarı veya düşüncelerdir.

Doğru cevap A'dır.

3 maddede de verilen esasların hepsi ÇED'in esasları arasındadır.

Buna göre doğru cevap E'dir.

Ekosistem: Belirli bir alanda bulunan canlılar ile bunları çevreleyen cansız çevrelerinin karşılıklı ilişkileri ile meydana gelen ve süreklilik gösteren ekolojik sistemlerdir.

Doğru cevap C'dir.

Ülkemizde ÇED süreci 7 Şubat 1993 tarihinde yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirme Yönetmeliği ile yasal bir süreç olarak tanımlanmıştır.

Doğru cevap D'dir.