ENERJİ TASARRUFU VE ÇEVRE - Deneme Sınavı - 2

En sık rastlanılan terimler akıllı bina, yeşil bina ve pasif ev olarak sıralanabilir. Aşağıda bu kavramlarla ilgili özet bilgilere değinilmektedir.

0 K sıcaklığı derece Celcius cincinsen -273,15 °C’ ye karşılık gelir.

Kyoto Protokolü
Küresel ısınma ve iklim değişikliği konusunda mücadeleyi sağlamaya yönelik imzalanmış uluslararası anlaşmadır.

Temas halindeki iki cisim arasında enerji aktarımı veya ısı aktarımı olmuyorsa bu iki cisim termal dengededir denilir. Termal dengedeki cisimler aynı sıcaklık değerlerinde olurlar.

Avrupa Birliği’nin çevre politikası için aşağıdaki hedefler ortaya konulmuştur:
• Çevrenin korunması ve çevre kalitesinin yükseltilmesi,
• Doğanın ve doğal kaynakların, ekolojik dengeye zarar vermeyecek şekilde işletilmesi,
• İnsan sağlığının korunması,
• Kalkınmanın kalite kurallarıyla paralellik içinde özellikle de yaşam çevresinin ve çalışma şartlarının geliştirilmesine yön verilmesi,
• Kent planlaması ve toprak kullanımında çevresel etkilerin dikkate alınması.

Belirli ısıl etkilere maruz kalan cisimlerin atom ve molekülleri arasındaki mesafenin artması olayı ısıl genleşme olarak tabir edilebilir.

Avrupa Birliği Çevre Politikasının Temel İlkeleri
Avrupa Birliği’ndeki çevre politikasının temel ilkeleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
• Bütünleyicilik ilkesi: Birliğin en önemli ilkelerinden birisi de malların serbest dolaşımı
ve rekabet politikasıdır. Çevre için alınan önlemlerin farklılığı maliyetlere de yansımaktadır. Bu durum rekabet ve serbest dolaşım ilkesini zedelemektedir. Bu anlamda çevre koruma önlemleri de birliğin bütün politikalarıyla uyumlu olmalıdır.
• Önleyicilik ilkesi: Bu ilke, bir zarar tam olarak ortaya çıkmadan önce önlem alınması
temeline dayanmaktadır. Bu anlamda birliğin çevre politikaları da, zararı giderici değil; zarar ortaya çıkmadan önleyici olma politikasına dayanmalıdır. Bu amaçla birlik tarafından kabul edilmiş önlemlerin üye ülkelerin iç hukukuna da yansıtılıp yansıtılmadığı denetlenmelidir.
• Kirleten öder ilkesi: Birliğin çevre politikasında çevre ile ilgili zararların yerinde önlenmesi ilkesi vardır. Bu ilke, özellikle emisyon standartları için belirlenen sınırların su ve baca gazı atıklarında arttığı sektörlerde uygulanmaktadır. Birliğin çevre ile ilgili politikalarında kirliliği yaratan kişi ve kurumların buna ilişkin giderleri de karşılaması
esası bulunmaktadır.
• Yüksek seviyede koruma ilkesi: Birliğin çeşitli bölgelerindeki farklı koşullar da dikkate alınarak, yüksek seviyede bir çevre koruması ilkesidir. Bu ilke, yasama yetkileri ile donatılmış, Avrupa komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi başta olmak üzere birliğin tüm kurumlarını bağlamaktadır.

Isı için belirli aktarım şekilleri söz konusu olup üç farklı mekanizmadan söz edilebilir. Bu mekanizmalar kondüksiyon, konveksiyon ve radyasyondur.

Isı aktarımı kısaca enerji aktarımı olarak tabir edilebilir.

Avrupa Birliği’nin çevre politikasında bazı temel uygulama alanları belirlenmiştir. Bunlar; yaşamın korunması, suyun korunması, havanın korunması, ormanların korunması, endüstriyel kirlilik kontrolü ve atıklar, kimyasal ürünler, radyasyondan korunma, iklim değişikliği ve gürültüdür.

Taşınım olayında adından da anlaşılacağı üzere maddenin bir alandan diğerine taşınması yani yer değiştirmesi söz konusudur. Soba veya kaloriferin bir odayı ısıtması taşınım ve radyasyon ile ısı aktarımına örnek olarak verilebilir.

Avrupa Birliği Çevre Politikaları ve Finansman Desteği
Birlik üyesi ülkeler, çevrenin korunmasının ekonomik boyutunu karşılamak üzere, bazı ekonomik araçlar geliştirmişlerdir. Bunlardan birisi çevre vergileridir.
• Çevre vergileri: Çevrenin korunması amacıyla en yaygın kullanılan araç çevre vergileri ve harçlar olarak ortaya çıkmıştır. Bunun amacı, konulan vergi ve harçların ortaya
çıkardığı mali baskı nedeniyle tüketim alışkanlıklarını kirliliğe yol açmayacak şekilde
değiştirmektir. Bu amaca yönelik uygulanan çevre vergileri dörde ayrılır:
• Emisyon-atık vergileri: Hava, su ile toprağa bırakılan atık maddeler ile gürültü emisyonunun miktar ve içeriğine bağlı olarak hesaplanır. Amacı çevreyi kirleten emisyon oranlarını azaltmaktır.
• Ürün temelinde belirlenen vergiler: Naylon poşet gibi çevreye bırakıldığında zarar veren ürünlerden alınan vergilerdir.
• Kullanım temelinde belirlenen vergiler: Kullanılan atık su miktarı kadar belediyelere
ödenen vergi buna örnek gösterilebilir.
• Vergilendirme farklılıkları: Çevreyi kirleten ürünlerden yüksek, çevreyi kirletmeyen
ürünlerden düşük vergi alınması buna örnek gösterilebilir.

Işınım olarak da adlandırılan radyasyon iletim şeklinde elektromanyetik dalgalar ya da fotonlar aracılığıyla ısı transferi söz konusudur.

Çevre ile İlgili Avrupa Birliği Kurumları
Birliğin çevre politikalarının belirlenip uygulamaya konulmasında görevli olan bazı kurumlar oluşturulmuştur. Birlik düzeyinde yasama ile ilgili kurumların yanında çevre yönetimi sürecinde aktif rol oynayan bazı kurumlar şunlardır:
• Çevre Genel Müdürlüğü (The Environment Directorate-General),
• Avrupa Çevre Ajansı (European Environment Agency),
• Avrupa Yatırım Bankası (European Investment Bank),
• Avrupa Çevre İlkeleri (European Principles for the Environment -EPE).

Isıl yalıtım iki bölge arasında ısı geçişini en aza indirmek olarak tabir edilebilir. Bu işlem için kullanımı söz konusu olan farklı türden yalıtım malzemeleri mevcuttur.

Avrupa Birliği Adalet Divanı
Avrupa Birliği’ndeki en yüksek yargı makamıdır. Avrupa Birliği’ne üye ülkeler arasında, AB hukukunu ilgilendiren konularda son sözü söyleyen kurumdur

Isı yalıtım malzemeleri genel olarak yüksek ısıl dirence yani ısı akışına karşı yüksek mukavemete sahip, ısı kaybını en aza indirecek ve dolayısıyla düşük ısıl iletkenlik katsayılarına sahip hafif malzemelerden oluşmalıdır.

Türkiye’de ilk kez çevre politikalarının oluşturulması amacıyla Başbakanlık’a bağlı bir Çevre Müsteşarlığı’nın kurulması 1978 yılında gerçekleştirilmiştir. Çevre Bakanlığı’nın kurulması 1991 yılında gerçekleştirilmiştir. Çevre Bakanlığı kapsamında Yüksek Çevre Kurulu, Özel Çevre Koruma Kurumu, Çevre İl Müdürlüğü, Mahalli Çevre Kurulu gibi bakanlığa bağlı kuruluşlar tanımlanmıştır. 2003 yılında yapılan yeni bir düzenleme ile Çevre ve Orman Bakanlığı kurulmuştur.

Tesisatta ısı yalıtımından amaç sıcak ve soğuk hat- larda kayıp-kazanç dengesini sağlamaktır. Özellikle kalorifer sistemleri ısı kaynağı olması bakımından enerji kaybına olası açık bölgeler arasında yer almaktadırlar.

Avrupa Birliği ya da kısaca AB, yirmi sekiz üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa
kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. 1993 yılında, Maastricht Antlaşması
olarak da bilinen Avrupa Birliği Antlaşması’nın
imzalanması sonucu, var olan Avrupa Ekonomik
Topluluğu’na yeni görev ve sorumluluk alanları
yüklenmesiyle kurulmuştur. Avrupa Birliği yirmi
sekiz bağımsız devletten oluşur. Bunlar üye devletler olarak bilinen Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti,
Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Kıbrıs,
Hollanda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta,
Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya,
Yunanistan ve Hırvatistan’dır.