ENERJİ TASARRUFU VE ÇEVRE - Deneme Sınavı - 15

°C + 273,15 = K formülünde değerler yerine konulduğunda cevap -273°C ile “B” seçeneğidir.

°C=(5x(℉-32))/9 formülünde değerler yerine konulduğunda cevap -6,66 °C ile “D” seçeneğidir.

°C + 273,15 = K formülünde değerler yerine konulduğunda cevap 373,15 K ile “A” seçeneğidir.

Evlerimizde oturma odası için ideal sıcaklık değeri 22°C civarındadır. Buna göre cevap “A” seçeneğidir.

L0 uzunluğundaki bir metalin sıcaklığı ∆T miktarında arttırılırsa metal çubuğun boyu ∆L kadar artış gösterecektir. ∆L = α L0 ∆T denkleminde verilenler yerine konulduğunda, ∆L= (12.10-6 °C-1).(50m).(80 °C)= 0,048m=4,8cm. Buna göre cevap “B” seçeneğidir.

Kondüksiyon, iletim olarak da adlandırılır. Bir madde içerisinde birbirleriyle etkileşim halinde olan atom veya moleküllerden fazla enerjili atom veya moleküllerin enerjilerini daha az olanlara aktarması veya iletmesidir. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

Belirli ısıl etkilere maruz kalan cisimlerin atom ve molekülleri arasındaki mesafenin artması olayı ısıl genleşme olarak tabir edilebilir. Maddenin ayırt edici unsurları arasında yer alan genleşme her maddenin eşit uzunluğu için farklı sıcaklıklarda farklı miktarlarda olur. Buna göre cevap “C” seçeneğidir.

Konveksiyon taşınım olarak da adlandırılır. Taşınım olayında adından da anlaşılacağı üzere maddenin bir alandan diğerine taşınması yani yer değiştirmesi söz konusudur. Soba veya kaloriferin bir odayı ısıtması taşınım ile ısı aktarımına örnek olarak verilebilir. Buna göre cevap “B” seçeneğidir.

Örneğin soğuk bir kış gecesinde oturduğumuz evin sıcaklık değerini muhafaza etmek veya bir termos içerisinde yer alan çayın sıcak kalmasını arzu ederiz. Isıl yalıtım iki bölge arasında ısı geçişini en aza indirmek olarak tabir edilebilir. Buna göre cevap “E” seçeneğidir.

Tesisatta ısı yalıtımından amaç sıcak ve soğuk hatlarda kayıp-kazanç dengesini sağlamaktır. Özellikle kalorifer sistemleri ısı kaynağı olması bakımından enerji kaybına olası açık bölgeler arasında yer almaktadırlar. Bu bağlamda sistem içerisinde herhangi bir sızıntı olmaması ek ve bağlantı yerlerinin düzgün montajı ve etkin izolasyonları ciddi oranda ısı kaybının ve tesisatlarda olası yoğuşmaya bağlı olarak gelişebilecek paslanmanın önüne geçecektir. Buna göre “C” seçeneği yanlıştır.

Kullandıkça rezervleri tükenen ve oluşumları uzun yıllar süren kaynaklara yenilenemez enerji kaynakları denir. Yenilenemez enerji kaynakları fosil yakıtlar ve nükleer enerji olarak iki grupta incelenebilir. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl yerin derinliklerinde kalmış, oksijensiz, belirli bir ısı ve basınç altında fosilleşmiş bitki ve hayvanlardan oluşurlar. Böylece kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil tabanlı kaynaklar bu kategoriye dâhil olmaktadır. Bunlar dışında, fosil yakıt olmayan uranyum da yenilenemez enerji kaynakları arasındadır.

Kullandıkça rezervleri tükenen ve oluşumları uzun yıllar süren kaynaklara yenilenemez enerji kaynakları denir. Yenilenemez enerji kaynakları fosil yakıtlar ve nükleer enerji olarak iki grupta incelenebilir. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl yerin derinliklerinde kalmış, oksijensiz, belirli bir ısı ve basınç altında fosilleşmiş bitki ve hayvanlardan oluşurlar. Böylece kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil tabanlı kaynaklar bu kategoriye dâhil olmaktadır. Bunlar dışında, fosil yakıt olmayan uranyum da yenilenemez enerji kaynakları arasındadır.

Kullandıkça rezervleri tükenen ve oluşumları uzun yıllar süren kaynaklara yenilenemez enerji kaynakları denir. Yenilenemez enerji kaynakları fosil yakıtlar ve nükleer enerji olarak iki grupta incelenebilir. Fosil yakıtlar milyonlarca yıl yerin derinliklerinde kalmış, oksijensiz, belirli bir ısı ve basınç altında fosilleşmiş bitki ve hayvanlardan oluşurlar. Böylece kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil tabanlı kaynaklar bu kategoriye dâhil olmaktadır. Bunlar dışında, fosil yakıt olmayan uranyum da yenilenemez enerji kaynakları arasındadır.

Çoğu zaman küresel ısınma ve iklim değişikliği kavramları birbiri ile karıştırılmaktadır. Bu iki kavram aynı değildir. Küresel ısınma atmosfere salınan gazların neden olduğu sera etkisinin sonucunda, ortalama sıcaklıklarda görülen artıştır. Küresel ısınmanın doğal ve yapay nedenleri vardır. Doğal nedenler güneş etkisi (gelen zararlı ışınlar nedeniyle ozon tabakasında görülen değişiklikler), dünyanın presizyon hareketi ve El Nino (güney salınımı) hareketidir. Yapay nedenler ise kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar ve sera etkisidir.

Çoğu zaman küresel ısınma ve iklim değişikliği kavramları birbiri ile karıştırılmaktadır. Bu iki kavram aynı değildir. Küresel ısınma atmosfere salınan gazların neden olduğu sera etkisinin sonucunda, ortalama sıcaklıklarda görülen artıştır. Küresel ısınmanın doğal ve yapay nedenleri vardır. Doğal nedenler güneş etkisi (gelen zararlı ışınlar nedeniyle ozon tabakasında görülen değişiklikler), dünyanın presizyon hareketi ve El Nino (güney salınımı) hareketidir. Yapay nedenler ise kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar ve sera etkisidir.

Çoğu zaman küresel ısınma ve iklim değişikliği kavramları birbiri ile karıştırılmaktadır. Bu iki kavram aynı değildir. Küresel ısınma atmosfere salınan gazların neden olduğu sera etkisinin sonucunda, ortalama sıcaklıklarda görülen artıştır. Küresel ısınmanın doğal ve yapay nedenleri vardır. Doğal nedenler güneş etkisi (gelen zararlı ışınlar nedeniyle ozon tabakasında görülen değişiklikler), dünyanın presizyon hareketi ve El Nino (güney salınımı) hareketidir. Yapay nedenler ise kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlar ve sera etkisidir.

Uluslararası enerji ajansının 2016 yılı dünya enerji üretim ve tüketim kaynaklarının dağılımı Şekil 4.1’de verilmektedir. Görüldüğü gibi bu rapora göre hem üretimin (%81,1) hem tüketimin (%66,4) çok büyük kısmını yenilenemez enerji kaynaklarından fosil yakıtlar oluşturmaktadır. Fosil yakıtların avantajı kolay elde edilip, yüksek miktarlarda enerji vermesidir. Olumsuz yönleri ise oluşması için uzun yıllar gerekmesi, çıkardığı zararlı gazlar yüzünden atmosferi kirletmesi ve küresel ısınmaya neden olmalarıdır. Bu bağlamda fosil yakıtlardan çevreye en duyarlı olan doğal gazdır.

Belli bir miktar yükseklikteki suyun sahip olduğu potansiyel enerjiye hidrolik enerji denir. İşte bu hidrolik enerji önce mekanik enerjiye, sonra elektrik enerjisine çevrilir. Elde edilen bu enerjiye ise hidroelektrik enerji denir. Hidroelektrik enerji şu anda kapasite ve enerji verimliliği açısından dünyadaki en büyük yenilenebilir enerji kaynağı olup, dünya elektrik ihtiyacının neredeyse beşte birini karşılamaktadır.

Akıllı binalar teknolojik yenilikleri kullanarak yaşayanların konforunu ve güvenliğini artıran, binanın enerji harcamalarını otomatik olarak binanın kendi elemanlarıyla ve ek donatılarla kontrol ederek en alt düzeye indiren binalar olarak tanımlanmaktadır. Akıllı binalar mekanik, elektrik ve elektronik sistemlerin kesintisiz bir şekilde verilerinin ölçülmesini, kaydedilmesini, analizlerinin yapılmasını, otomatik olarak karar verilmesini ve uygulamaya geçilmesini amaçlar. Bu tür binalarda ısıtma, klima, havalandırma, nemlendirme gibi iklimlendirme sistemleri, enerji yönetimi, aydınlatma programı, ısı geri kazanım sistemleri, enerji ölçüm sistemleri, yangın, güvenlik ve aydınlatma otomasyonları yapılır. Akıllı binaların içeriği enerji verimliliği, güvenlik ve iletişim-haberleşme sistemleri kapsamında değerlendirilebilir.

Pasif ev Almanca “Passivehausen” kelimesinden ismini almaktadır. Pasif evler çok iyi yalıtılmış ve yıllık ısıtma ihtiyacı çok düşük olacak şekilde planlanmış binalardır. Günümüzün en hızlı yayılan yapı standardı olup, dünya genelinde elli bin üzerinde pasif ev örneği bulunmaktadır. Doğal gaz ve soba kullanımı olmaksızın, evin hava geçirmezliği sayesinde evdeki enerji kaynakları örneğin ampul, bilgisayar ve hatta evde yaşayan insanlar sayesinde ev ısınabilmektedir. Mekanik havalandırma sistemi sayesinde yazın klima açmaya gerek kalmadan serinlik sağlanabilmektedir.