ENERJİ EKONOMİSİ

Isıtma tesisatına genel olarak bakıldığında temel ısıtma elemanları olarak kazanlar, kat kaloriferleri, boylerler, kombi cihazları, ısıtıcı elemanlar ve ısıtma tesisatındaki diğer yardımcı elemanlar sıralanabilir. Isıtıcı eleman olarak genelde, radyatörler, konvektörler, radyant ısıtıcılar ve çıplak borular kullanılır. Isıtma tesisatındaki yardımcı cihazlardan
bazıları ise pompa ve vanalar, genleşme cihazları, armatürlerdir.

Döküm kazanların işletme basıncı 4-6 kg/cm2 ’dir. Döküm kazanlar, ısıl ataletlerinin yüksek olması nedeni ile geç ısınıp geç soğur. Çelik
kazanlar ise çabuk ısınıp çabuk soğurlar.

Kat kaloriferi dairelerin ısınma problemlerini gidermek için kullanılır. Yakıt tipine göre tasarımları farklılık göstermektedir. Kömürlü, sıvı yakıtlı ve doğal gazlı tipleri mevcuttur. Son yıllarda kömürlü kat kaloriferi kullanımında artış gözlenmiştir. Lakin doğal gazlı kat kaloriferleri de yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Doğal gazlı kat kaloriferinde atmosferik brülör ve fanlı brülör kullanılmaktadır. Kat kaloriferinin çalışma prensibi,
ısınan suyun borular vasıtasıyla ısıtıcı elemanlara (radyatörler) taşınması ve ortama ısıtıcı elemanlar vasıtası ile aktarılması prensibine dayanır. Kat kaloriferlerinden sıcak su elde etmek için boyler ve ani su ısıtıcısı kullanılır

Kombi cihazları günümüzde hem sıcak su ihtiyacını karşılamak hem de ısınmak için tercih edilir. Kombi cihazları için kat kaloriferi ve şofbenin birleşimi diyebiliriz. Boyutları şofben ile benzerlik göstermektedir ve bundan dolayı az yer kaplaması ile tercih sebebi olmuştur. Kombi cihazları yakıt olarak LPG ve doğal gaz kullanmaktadır. Kombiler baca tiplerine göre farklı kategorilerde incelenir. Bunlar; bacalı kombi, bacalı fan kitli kombi ve hermetik kombidir.

Boru, pompa ve vanalar ısıtma sisteminin dağıtım ve kontrolünü sağlar.

Brülörler, yakıtı hava ile karıştırma, yanma ve kazanın yanma odasına sevk edilmesinde görev alan cihazlardır.

Isıl konfor ortamı, insanların kendilerini rahat hissettikleri yer olarak tanımlanmaktadır. Ortamın sıcaklığı ve nemi insanların çalışma performansını etkiler. Isıl konforu etkileyen dört önemli durum vardır. Birinci durum ortam sıcaklığıdır. Konfor sıcaklığı açısından uygun olan insanların çalışma yerlerinin sıcaklıklarının 19-21°C arasında olmasıdır. Ancak konfor sıcaklığı yapılan aktiviteye göre farklılık göstermektedir. Atölye ortamında çalışan birinin konfor sıcaklığı ile ofis ortamında çalışan birinin konfor sıcaklığı farklıdır. İkinci durum ortamın nemidir. Kış aylarında %40-70’lik bağıl nem çalışılan ortam sıcaklığı ile birlikte konfor hissi oluşturmaktadır. Üçüncü durum ortamdaki hava hızıdır. Ortamda bulunan havanın sıcaklığına bağlı olarak havanın hızının ortalama 0.15 m/sn olması uygun bulunmaktadır. Dördüncü durum dış ortam ile iç ortamı birbirinden ayıran duvarların iç yüzey sıcaklığı ile ortam sıcaklığı arasındaki sıcaklık farkıdır. İç yüzey ve ortam sıcaklığı arasındaki sıcaklık farkı 2-3°C arasında olması uygun görülmektedir. Eğer bu sıcaklık farkı 6-8°C arasında ise ortam konforsuz bulunmaktadır. Bu sıcaklık farkının sebebi binanın yalıtımı ile ilgilidir. Isıl konforu sağlamak için yapılan durumlar, enerji tasarrufunun yanı sıra çevre kirliliğini de olumlu yönde etkilemektedir.

Payölçer; Merkezî ısıtma sistemli binalarda radyatör üzerine takılarak tüketilen ısı enerjisini paylaştırmaya yarayan cihazlardır.

Hidrofor; Suyu basınçlandırarak ısı merkezinden çok yükseklerdeki noktalara çıkmasını sağlayan tesisat elemanıdır.

Isı eşanjörü; İçerisinden geçirilen farklı termodinamik özelliklere sahip iki akışkanın ısı alışverişinde bulunmasını sağlayan cihazdır.

Üflemeli brülörlü kazanlarda, yanma amacıyla gerekli olan hava bir fan vasıtası ile kazan dairesi ortamından, kazana verilmektedir.

Radyant ısıtıcılar, doğal gazlı ve sıcak sulu radyant ısıtıcılar olmak üzere iki tiptir. Bu ısıtıcılar sanayide büyük hacimleri ısıtmak amacı ile kullanılır.

Pislik ayırıcalar tesisat içerisinde bulunan kalıntı, tortu ve pisliğin temizlenmesi amacı ile kullanılmaktadır. Tesisatta bulunan suyun yanında kum, pas, kireç gibi maddeler de gözlenmektedir.Sık karşılaşılan sorunlardan biri de yeni tesisatlar da tesisat öncesinde açıkta bekletilen borulardan dolayı boruların içinde pas gözlenir. Ayrıca açıkta bekletilen boruların içinde pislikte bulunmaktadır.

Boru, pompa ve vanalar ısıtma sisteminin dağıtım ve kontrolünü sağlar.

Brülörler, yakıtı hava ile karıştırma, yanma ve kazanın yanma odasına sevk edilmesinde görev alan cihazlardır. Yakıtın hâl durumuna (katı, sıvı, gaz) göre çeşitli brülör tipleri vardır. Günümüzde alternatif yakıtlarının kullanımının artması sebebi ile pelet ve kömür tozu yakan brülörlerin gelişimi artmıştır. Sıvı yakıt yakılmasını sağlayan brülörler yakıtı yakmak amacıyla pülverize eder ve uygun oranda hava ile karıştırılıp yakıldıktan sonra yanma odasına taşınması sağlanır.

Bireysel ısıtma sistemlerinde tercih edilen kombinin avantajları; çok az yer kaplaması, kolayca duvara monte edilmesi, sıcak su olanağı ve otomatik kontrol sistemine uygun olmasıdır. Oda termostatları belirli bir oda sıcaklığında, konfor ve enerji tasarrufunu birlikte sunmaktadır. Standart kombiler genelde dur-kalk prensibi ile çalışmaktadır.

Alttan Dağıtma Alttan Toplama Sisteminde Bodrum katına konumlandırılan sıcak su kazanından ana besleme hattına taşınmasıdır. Dağıtım kollektörden yatay ana besleme
boruları ile bodrum katı tavanındaki seviyeden istenilen noktalara doğru sıcak suyun dağıtımı yapılmaktadır. Beslenme kolonları yardımıyla sıcak su üst katlara taşınmaktadır.

Yerden ısıtma sisteminin kullanıldığı yerde homojen bir şekilde ısı dağılımı olduğundan konfor sağlanmaktadır. 

Klasik ısıtma sistemlerinde tavandan yere doğru gidildikçe sıcaklık düşüşü gerçekleşir. Bu durum yerden ısıtma sistemlerinde bulunmamaktadır. 

Yerden ısıtma sistemleri ısıtılan ortam içerisinde boru, radyatör gibi tesisat elemanları bulundurmamasından dolayı daha estetiktir.

Kapalı yüzme havuzları ve havuz etrafındaki yürüme alanlarında yerden ısıtmalı sistemler konfor sağlamaktadır.

Bu sistemde ısıl atalet yüksektir. Isıl atalet geç ısınıp geç soğumasıdır. Yerden ısıtma sistemi çalışmaya başladıktan sonra önce
zemin ve şap tabakasının ısınması gerekir. Zemin ısındıktan sonra odanın ısınması sağlanır. Özellikle otel uygulamaları için uygun değildir.

Duvardan Isıtma-Soğutma Sisteminin Olumlu Yönleri;Bu sistemin avantajlarından birisi ısıtma ve soğutma işlemini birlikte yapabilmesidir. Duvardan ısıtma ve soğutma sisteminin boru demetlerinin yerleştirildiği duvarların yüzey alanlarının fazlalığından dolayı daha düşük sıcaklıklarla çalışma olanağı sağlar aynı zamanda sistemin
verimini de arttırmaktadır. Duvardan ısıtma ve soğutma sisteminin ortama aktardığı enerjinin uygun bir ısı dağılımı sağlamasından dolayı insanlar için konforlu bir ısıtma soğutma sistemidir.Bakım onarımı kolay olduğundan merkezî bir yerde kurulma olanağı vardır.

Kaskad sisteminin avantajları;Kaskad sistemlerinde en az iki en çok yirmi
beş cihaz birbirine bağlanabilmektedir.Duvar tipi kaskad cihazlar kazan dairesinde
çok az yer kapladığından diğer sistemlere göre avantajlıdır.Tek bir kazan söz konusu olmadığından kullanılan su hacmi daha az olacaktır. Suyun istenilen sıcaklık değerine daha kısa sürede ulaştırılması bu cihazların su hacminin küçük olmasından kaynaklanmaktadır. Bu sistemlerde kullanılan duvar tipi kazanların gövdesi küçük olduğundan ışınım kayıpları az olmaktadır. Birden fazla kazan kullanıldığından dolayı
bakım ve arıza durumunda yedekleme durumu vardır.