Enerji Yönetiminde Ölçme ve Kontrol

Okunabilirlik (readability), ölçme cihazının okuma skalasının genişliği ve netliği olarak tanımlanmaktadır.

En küçük değerlendirme (least count), ölçme cihazı skalasında okunabilen iki değer arasındaki en küçük fark olarak tanımlanmaktadır.

Doğruluk (accuracy), cihazın ölçülen fiziksel büyüklüğün doğru değerini belirleyebilme yeteneğidir.

Kesinlik (precision), bir ölçüm cihazının aynı fiziksel büyüklüğe ilişkin tekrarlanan çeşitli ölçüm sonuçlarının aynı değeri gösterme özelliğine verilen addır.

Kalibrasyon (calibration), fiziksel bir büyüklüğün süreklilik gösteren karakteristik eğrisini (veya tek tek değerleri) standart olarak belirlenmiş bir başka karakteristik eğri (veya tek tek değerler) ile karşılaştırma işlemi olarak tanımlanmaktadır.

İlk ayar (primary calibration); doğruluğu kesin olarak bilinen, Ulusal Standartlar Enstitüsü veya Metroloji Enstitüsü tarafından izlenen bir cihaza giriş uygulaması ile çıkışının gözlenip kaydedilmesini içeren ayar yönetimine verilen isimdir.

Hata (error), ölçme sisteminden alınan değerin ölçülmesi gereken değerden farkıdır.

Duyarlılık (sensitivity), ölçüm cihazının ibresinin doğrusal hareket ettiği varsayımıyla ibrenin hareket miktarının ölçülen fiziksel büyüklüğe oranı olarak tanımlanmaktadır.

Standart (standard), ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından kabul edilen belirli ölçülerdeki fiziksel büyüklük, ölçme yöntemi ya da uyulması gereken kurallardır.

Boyut (dimension), bir sistemin veya bir cismin özelliği veya davranışını belirlemek üzere kullanılan fiziksel değişkenlere verilen genel bir addır.

Birim (unit), boyut için seçilen keyfi bir karşılaştırma değerine verilen isimdir.

Enerji yönetimine yönelik ölçüm cihazlarının görevi, enerji analizi yapabilmek üzere gereken sıcaklık, nem, basınç, hız, debi, elektrik, baca gazı analizi gibi değerlerin ölçülmesini sağlayarak sonuçta enerji tasarrufu yapılabilecek noktaların belirlenmesini sağlayacak verileri oluşturmaktır.

Basınç, genellikle sıvı veya gaz gibi bir akışkanın birim alana uyguladığı kuvvet olarak tanımlanmaktadır.

Basınç ölçümünde çok sayıda basınç birimi kullanılmakla birlikte uluslar arası birim sisteminde basınç birimi olarak N/m² (Pa) kullanılmaktadır.

Higrometre (hygrometer), hava ve diğer fiziksel malzemelerdeki nem miktarını ölçebilen bir ölçüm cihazıdır.

Debi, birim zamanda birim kesitten geçen akışkan miktarıdır.

Rotometre, sıvı veya gaz akışkanın debisini doğrudan gösteren cihazlardır. Bu cihaz kesit alanı akış doğrultusunda artarak ölçeklendirilmiş dikey bir tüp ve içerisinde debi ile orantılı olarak farklı yüksekliklerde sabit olarak kalabilen yüzer bir elemandan oluşur.

Ampermetreler, akım ölçen düşük dirençli cihazlardır.

Voltmetre, devredeki gerilimi ölçmeye yarayan ve paralel olarak bağlanması gereken yüksek dirençli bir cihazdır.

Wattmetre, alternatif akım devresinin aktif gücünü ölçen cihazdır.