ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 2

Birleşik Krallık, Avrupa’daki yeni monetarizm, kuralsızlaştırma ve esneklik kavramlarını benimseyen ilk ülke olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Devletin düzenleyici rolünün endüstri ilişkilerinin aktörlerine, amaç ve konularına bağlı olarak dört farklı görev ya da etkinlik biçimini aldığı ya da böyle yorumlanabileceği savunulabilir. Bunlar, izin verme ya da destekleme, dışlama ve düzeltme, ayarlama ya da tanımlama görevleridir. Dışlama görevi, çalışanların belirli kesimlerinin sendikalaşma ve toplu sözleşmeye katılmalarını engelleme (polis ya da silahlı kuvvetler mensupları) grev eylemini (ister bir hak ister bir özgürlük olarak) ve lokavtı sınırlandırma olarak ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Devlet kanun koyucu fonksiyonu ile aynı zamanda asgari çalışma koşullarını da saptamaktadır. Devlet asgari ücret, sağlık ve güvenlik, çalışma saatleri, çalışanlar arasında ayrımcılığı önleme, işten çıkarmaya karşı koruma ve izinler gibi birçok konuda asgari standartlar oluşturmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Bunun için sendikaların kurulmasını güçleştirmek, toplu pazarlık hakkını özellikle kamu kesiminde sınırlandırmak, serbest ticaret bölgelerinde örgütlenme özgürlüğünü yasaklamak, işten çıkarmaları kolaylaştırmak, işten çıkarma ve işe alma süreçlerinde sendikaların etkisini zayıflatmak gibi çeşitli kısıtlayıcı düzenlemeler uygulamaya koyulmuştur. Sonuçta devletin endüstri ilişkilerinde oynadığı rol değişirken işverenlerin konumu güçlenmiştir. Doğru cevap E'dir.

Müdahale miktarını bir cetvel olarak düşünürsek 0 (sıfır) noktasında devletin hiç müdahalede bulunmadığı bir noktayı (liberal devlet), 100 noktasında ise devlet müdahalesinin toplumsal, siyasal ve ekonomik hayatın her boyutunda (komünist devlet) var olduğu bir durumu görürüz. Doğru cevap B'dir.

Devletin düzenleyici rolü ve bu rolün farklı siyasal ve ekonomik gelişmelere verdiği tepki ile endüstri ilişkileri sistemlerinin biçimlendiğini söyleyebiliriz. Devlet yasama yoluyla, zorunlu hakem ile yargı yoluyla ve otoriter rejimlerde olduğu gibi doğrudan baskıya yönelerek endüstri ilişkilerini yıkıcı olmayan sınırlar içinde tutmaya çalışır. Doğru cevap A'dır.

Uyuşmazlığın taraflarına göre iş uyuşmazlıkları, bireysel ve toplu (kollektif) iş uyuşmazlıkları olarak ikiye ayrılmaktadır.

Toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde kullanılan üç temel sistem vardır. Bunlar; özgürlükçü sistem (serbestlik sistemi), yasakçı (zo­runlu) sistem ve karma sistemdir.

Özgürlükçü sistem, İngiltere, İsviçre, Belçika ve İsveç gibi bazı Avrupa ülkelerinde uygulanmakla birlikte, kimi zaman mahkeme kararları ile grev ve lokavt hakkına bazı sınırlamalar getirilebilmektedir.

Uyuşmazlıkları çözmekle görevli olan hakem kurullarının verdikleri kararlar kesindir ve tarafların karara herhangi bir itiraz hakkı yoktur.

Tahkimin vermiş olduğu karar, uzlaştırmada olduğu gibi, tarafların kabulüne sunulmamakta; tarafları mutlak olarak bağlamaktadır.

Sendikaların işverenler karşısında sahip oldukları en önemli güç grevdir.

İşverenler açısından ise lokavt (lock-out) en önemli mücadeleci çözüm yoludur.

Grevin temel unsuları şunlardır:

Grevlerin süresi ise sendikanın grev fonlarının büyüklüğüne, felsefi ve örgüt yapısına, grevin türüne, işin ve işçinin niteliğine göre değişebilmektedir. Bir günlük, hatta birkaç saatlik grevler olabileceği gibi, aylarca süren grevler de yapılabilmektedir. Grevlerin süresi aynı zamanda işverenlerin grev karşısındaki direnme gücüne bağlı bulunmaktadır.

Lokavtın temel unsuru, işyerinde faaliyetin tamamen durmasıdır.

Toplu pazarlık kavramı ilk defa Sidney ve Beatrice Webbler tarafından ortaya atılmıştır.

Toplu pazarlık kavramı ilk defa İngiltere’de ortaya atılmıştır.

Toplu pazarlık kavramı kullanım alanı Amerikalı bir sendikacı olan Samuel Gompers tarafından yaygınlaştırılmıştır.

Toplu iş sözleşmelerinde ekonomik düzenlemeler yer alır.