ELEŞTİRİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 4

Ekrem, eleştiri konusuyla ilgili düşüncelerini dört temel edebî metinde bir araya getirmiştir: Talîm-i Edebiyat, III. Zemzeme Mukaddimesi, Takdîr-i Elhân ve Takrizat.

Sahra doğa yaşamını anlatan pastoral bir şiirdir.

Nâ-Kâfî şiiri, Makber Mukaddi- mesi’nde geçen “nâ-kâfî” kelimesinin “sarf u nahve” (dil bilgisi kurallarına) uymadığını düşünen bir insana, bu insanın Şahsında da bir zihniyete karşı yazılmıştır.

Tanzimat’ın I. Nesli “sosyal ve politik fikirleri” edebiyatın merkezine yerleştirip, eserlerinde genellikle “sosyal fayda” anlayışını gözetmişlerdir. Tanzimat’ın II. Nesli ise “bireyciliği, büyük ihtiras ve ıstırapları” ön plana ç›kararak, eserlerinde daha çok “estetik yaklaşımı” öncelerler.

Recaizade Mahmut Ekrem'in Tanzimat dönemi edebiyatının estetiğini yapması, Muallim Naci ve arkadaşlarına karşı yeni edebiyatı ve zihniyeti savunması, Servet-i Fünûn topluluğunun oluşumuna ciddi anlamda katkı sağlaması olmak üzere öne çıkan üç temel niteliği bulunmaktadır.

Abdülhak Hamit Tarhan, “Duhter-i Hindû” eserini, sömüren İngiltere ile sömürülen Hindistan tezadı üzerine kurmuştur.

Tanzimat’ın I. Nesli “sosyal ve politik fikirleri” edebiyatın merkezine yerleştirip, eserlerinde genellikle “sosyal fayda” anlayışını gözetmişlerdir. Tanzimat’ın II. Nesli ise “bireyciliği, büyük ihtiras ve ıstırapları” ön plana çıkararak, eserlerinde daha çok “estetik yaklaşımı” öncelerler.

Fesahat, ifadenin doğru olması ve lâfızların birbirine uygun düşmesi olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla doğru yanıt A seçeneğidir.

Munakkahiyet, üslupta orta yolu bulmak, lâfzı manasından çok olmamak üzere söyleme ve yazma olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla E seçeneği doğrudur.

MizancI Murat Türk edebiyatında uygulamalı eleştirinin ilk örneklerini veren yazardır.

Tercümân-ı Hakikat gazetesinde yayımlanan bu şiir Hamit’in şiir anlayışını açık olarak ortaya koyduğu ilk edebî metinlerdendir. Tarhan, bu şiirde daha sonra Makber Mukaddimesi’nde de tekrarlayacağı gibi romantik şiir anlayışına bağlı olduğunu ve kendisini tabiatın bir öğrencisi olarak gördüğünü vurgular. Doğru cevap B'dir.

Şair sanatın kaynağının tabiatta olduğu görüşünü savunur. Bu, güzelliğin kaynağının tabiat, dolayısıyla ilahi olduğunun kabulüdür. Böyle bir güzellik anlayışı Platon'un estetik anlayışına bağlıdır. Doğru cevap E'dir.