ELEKTRONİK TİCARET

Toplam dağıtım maliyetleri satışların yüzdesi olarak % 9 (endüstri üretimi) ile % 34 (toptan tüketici ürünleri) arasında değişmektedir.

Tüketiciler lojistik yönetiminde ürünlerin akışında yer almaz.

Anket yapmak lojistik yönetiminde bilgi teknolojisi amaçları arasında yer almaz.

Müşteriye satışın artması elektronik veri değişiminin yararlarından biri değildir.

İşletmeler arası e-ticaretin uygulanmasının sağladığı avantajlara aşağıdakileri
örnek verebiliriz:
• Ürün ve hizmet pazarlamada sürenin kısalması
• Ürün geliştirme sürecinde etkileşimli işbirliğisağlayarak verimliliğin artması
• Hızla büyüyen ölçülebilirliği destekleyen bir çevre yaratılması
• Kalite yükselirken maliyetin azalması

Lojistik hammaddelerin, yarı ürünlerin, bitmiş ürünlerin, insanların, bilginin, yazışmaların, mesajların, enerjinin, paranın ve işletme
işlemlerinde gerekli her şeyin hareketinden sorumludur.

Lojistik yönetimi faaliyetleri, gelen ve giden ulaştırma yönetimi, filo yönetimi, stoklama, malzeme dağıtımı, sipariş tamamlama, lojistik ağ tasarımı, stok yönetimi, arztalep planlama ve üçüncü parti lojistik hizmet sağlayıcı faaliyetlerini kapsamaktadır.

Lojistik ile ilgili bilgiyi kullanabilmek için ilk önce bu bilgi toplanmalı, erişilmeli, analiz edilmeli ve daha sonra da işbirliği amacına uygun olarak paylaşılmalıdır.

Elektronik veri değişiminin yararları aşağıdaki gibi özetlenebilir 

• Çalışma süresi tasarrufu
• Hızlı işleyiş
• Verinin hazırlanması sonucunda hataların azalması
• Veri doğruluğu ve açıklığı konusunda genel artış
• Müşteriye hizmette artış
• İş fırsatlarının genişlemesi
• Bilgi sisteminin fonksiyonel özelliklerinin artması

İşletmeler arası e-ticaretin uygulanmasının sağladığı avantajlara aşağıdakileri örnek verebiliriz:
• Ürün ve hizmet pazarlamada sürenin kısalması
• Ürün geliştirme sürecinde etkileşimli işbirliğisağlayarak verimliliğin artması
• Hızla büyüyen ölçülebilirliği destekleyen bir çevre yaratılması
• Kalite yükselirken maliyetin azalması

. E-ticaret ile yürütülen işletmeler, aşağıdaki tedarik zinciri işlemlerinin tümünü ya da bir kısmını Internet üzerinden yerine
getirmektedir.
• Tedarik zinciri içinde bilgi sağlar.
• Müşteriler ile tedarikçiler arasında anlaşma ve fiyatların müzakeresini yapar.
• Müşterilerin sipariş vermesini sağlar.
• Müşterilerin, siparişleri izlemesini sağlar.
• Müşteri siparişlerini doldurur ve teslim eder.
• Müşterilerden ödemeleri tahsil eder.

Internetin lojistik yönetiminin etkinliğinin artırılmasında sunduğu olanaklar şu şekilde ifade edilebilmektedir
1. Tedarikçi işletmelerde çalışanlarla herhangi bir iletişim kurmadan, doğrudan sağlanan çevrimiçi hizmet ile müşterinin ürünleri seçmesine ve sipariş vermesine olanak tanıması.
2. Taşıma sırasında gönderilen siparişlerin ve taşıt araçlarının takip edilmesine ve izlenmesine olanak tanıması.
3. Teslimatın gecikmesi, stok kontrolü, teslimat ya da sipariş zamanlarının değiştirilmesi gibi nedenlerle ortaya çıkan problemler hakkında müşteriler veya alıcılarla anında temas kurma fırsatı vermesi ve bu durumun işletme veri tabanında görülmesini sağlaması.
4. 24 saat içinde kamu ya da özel lojistik işletmelerinde yükleme ve boşaltma programı hazırlamaya olanak vermesi.
5. Dünya çapında 7 gün 24 saat müşteri hizmetleri sunulmasına ve müşterilerle doğrudan iletişim kurulmasına olanak vermesi.

Lojistik uzaklık, ağırlık, hacim, hız ve maliyet gibi faktörlere bağlı bir hizmet şeklidir.

E-lojistik depolama, satın alma, ambalajlama, talep tahmini ve müşteri hizmetleri gibi faaliyetlerin elektronik ortamda yürütülmesini
içermektedir. Bununla birlikte, bunun dışında dağıtım kanallarının gerçek zamanlı izlenmesi, taşıma sistemleri ve nakliye işletmeleri arasında kesintisiz izlemenin yapılması, radyo frekanslarıyla taşınan ürünlerin otomatik tanımlanması ve ana depo stok düzeylerinin gerçek zamanlı izlenmesi gibi bilgi teknolojilerindeki son gelişmelerin sonuna kadar kullanıldığı faaliyetleri de kapsamaktadır.

Tedarik zinciri dinamik bir yapıdır ve bilgi, ürün ve diğer tüm malzemelerin
aşamalar arası akışını içermektedir. Tedarik zincirinin her aşaması değişik süreçlerden geçer ve tedarik zincirinin diğer aşamaları ile etkileşimlidir. Bu zincirde müşteri önemli bir yer tutmaktadır. Tedarik zinciri oluşturulmasının temel amacı, müşteri gereksinimlerini karşılarken işletmenin de kâr elde etmesini sağlamaktır.
Tedarik zinciri faaliyetleri müşteri siparişi ile başlamakta ve müşterinin bedelini ödemesi ile bitmektedir. Tedarik zinciri, malzemelerin tedarikçiden üreticiye, toptancıya, perakendeciye ve müşteriye bir zincir üzerinden hareketinin resmini ortaya çıkartmaktadır. Bu hareketin her iki yönlü olması önemli bir nokta olmaktadır.

Elektronik veri değişiminin yararları aşağıdaki gibi özetlenebilir (Modrak ve Kiss, 2005):

• Çalışma süresi tasarrufu: Kâğıt doküman olmadan veri tek bir bilgisayar sisteminde hazırlanıp anında diğer işletmeye yollanabilmektedir.

• Hızlı işleyiş: Elektronik veri değişimi hızlı olması nedeni ile üretim planlamayı geliştirmekte, verimliliği arttırmakta ve stokları ve genel giderleri azaltmaktadır.

• Verinin hazırlanması sonucunda hataların azalması: İşletmeler arası ilişkilerde yeterli bilginin elde edilmesiyle uzmanlaşma artmaktadır.

• Veri doğruluğu ve açıklığı konusunda genel artış: İşletmeye ulaşan ve diğer işletmelere giden verinin anlaşılırlığı işlerin bir kerede doğru yapılmasına yardımcı olmaktadır.

• Müşteriye hizmette artış: Elektronik veri değişimi, banka ile elektronik iletişim kurma gibi geleneksel olmayan hizmetler verilmesine olanak verirken aynı zamanda müşteri gereksinim ve isteklerinde işletmenin daha esnek olmasını sağlamaktadır.

• İş fırsatlarının genişlemesi: Elektronik veri değişimi işletmeye elektronik bir ağın içinde ya da ağlar arasında karşı tepki süresini uzatmadan iş faaliyetlerini genişletme olanağı sunmaktadır. Tedarikçi ile müşteri arasında işbirliğinin hazırlanması ve uygulanması daha çabuk yapılmaktadır.

• Bilgi sisteminin fonksiyonel özelliklerinin artması: Bütünleşik bilgi lojistik sistemi içindeki elektronik veri değişimi, işletme içi tüm bilgi ve iletişim sistemine bağlantıyı sağlamaktadır.

İşletmeler arası e-ticaretin uygulanmasının sağladığı avantajlara aşağıdakileri örnek verebiliriz:

• Ürün ve hizmet pazarlamada sürenin kısalması

• Ürün geliştirme sürecinde etkileşimli işbirliği sağlayarak verimliliğin artması

• Hızla büyüyen ölçülebilirliği destekleyen bir çevre yaratılması

• Kalite yükselirken maliyetin azalması

Genelde, işletmelerin tedarik edilen ürün ve hizmet maliyetleri toplam maliyetlerinin % 30 ile % 70’ine karşılık gelmektedir. Ayrıca, bunların stoklanması ve dağıtımı da diğer bir % 10 ile % 20 arasında bir paya sahip olmaktadır. Toplam dağıtım maliyetleri satışların yüzdesi olarak % 9 (endüstri üretimi) ile % 34 (toptan tüketici ürünleri) arasında değişmektedir. Tüm bu verilere rağmen birçok işletme hâlâ lojistik faaliyetlerini bütünleştirme konusunda çok az çalışma yapmaktadır (McAdam, McCormack, 2001).

E-Lojistik hizmeti standart lojistik hizmetlerinin bir alt koludur ancak bazı özellikleri ile ayrı bir sektör olarak ortaya çıkmış ve gittikçe de ayrılmaktadır. Her iki lojistik hizmet arasında gözlenen farklar şu şekilde tanımlanabilmektedir (Yıldıztekin 2001):

1. Lojistiğin araç, depo, liman gibi ayırımlarına karşılık e-lojistik sadece bilgi teknolojisi tabanlıdır. E-lojistikte işin bizzat yapılması değil yapılan veya yaptırılan işin kontrol altında olması önemlidir.

2. Lojistik standart kayıt sistemini kullanırken e-lojistik bütünleşik, web tabanlı uygulamaları kullanır. Tüm hizmetin çevrimiçi olarak takip edilmesi önemlidir.

3. Lojistik hizmetlerde iletişim elle yapılırken e-lojistikte Internet bazlı elektronik veri değişimi kullanılmaktadır. Bilgi formu, sipariş formu, fatura, ödeme makbuzu gibi doküman e-lojistikte önemini yitirmiştir.

4. Lojistik hizmetlerde merkezî depolar kullanılırken e-lojistik müşteriye yakın dağınık alanlara yayılmış depolar gerektirmektedir. E-lojistikte siparişin müşteriye ulaşma hızı fiyatından daha önemlidir ve en kısa olmak zorundadır.

5. Sevkıyat lojistikte paletler veya kamyonlarla yapılırken e-lojistikte küçük paketlerde ve küçük ölçekle yapılır.

6. Lojistikte taşımalar arasındaki süre uzunken e-lojistikte çok kısadır. E-lojistik siparişlerin sık verildiği sektörlerde hizmet vermektedir.

7. Lojistikte hizmet ihtiyacı kolayca tahmin edilebilirken e-lojistikte edilemez. Planlama yapılması e-lojistikte son derece zor ve gerçekçi olmaktan uzaktır.

8. Taşıma hızı lojistikte yavaşken e-lojistikte hızlı olmak zorundadır.

9. Stokun görünürlüğü lojistikte az iken e-lojistikte fazladır.

E-ticaret işlemlerinin lojistik işletmelerine uygulanması aşağıdaki yararları sağlamaktadır (Reynolds, 2001, 9):

• Gerekli ürünlerin temini

• Ürünlerin koşullara uygun yerlere konumlandırılması

• Ürünlerin rekabet edilebilir fiyatla sunulması

• Ürünlerin ihtiyaçları olundukları sırada kullanılır halde bulundurulması

• Ürünlerin müşterilere doğru zamanda teslim edilmesi