ELEKTRONİK TİCARET

Fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, elektronik ortamda gerçekleştirilen çevrim içi iktisadi ve ticari her türlü faaliyeti elektronik ticaret olarak adlandırılır.

Elektronik ticaretin vergilendirilmesinde göz önünde bulundurulması gereken temel ilkeler, vergilendirilme konusunda geleneksel yollarla yapılan ticaretten farklı görülmemiş ve bu nedenle de mal ve hizmetlerin vergilendirilmesine ilişkin genel kurallar olan tarafsızlık, sadelik ve basitlik, etkinlik ve adalet, esneklik, idare ve uyum maliyetlerinin düşük olması ve çifte vergilendirilmeden kaçınılması gibi prensiplerin (ilkelerin), elektronik ticarete konu olan ürünler için de geçerli olması kabul edilmiştir.

Türkiye’nin de 2 Ağustos 1961 tarihinden itibaren üye olduğu OECD’nin, 6-8 Ekim 1998 tarihlerinde Ottowa’da gerçekleştirilen “Sınırsız Bir Dünya: Elektronik Ticaretin Potansiyelinin Farkına Varılması” adlı Bakanlar Komitesi toplantısında tartışılan 4 temel konudan biri vergilendirme olmuştur. Bu toplantı kapsamında Avrupa Birliği ve ABD de dâhil olmak üzere pek çok tarafın görüşü alınmış ve toplantı sonucunda, elektronik ticaretin vergilendirilmesi konusunda uluslararası düzlemde atılan en önemli adım olarak nitelendirebileceğimiz 8 Ekim 1998 tarihli Bakanlar Komitesi tarafından onaylanan “Elektronik Ticaret: Vergilendirme Koşulları Çerçevesi” isimli raporu yayımlamıştır.

Başta katma değer vergisi olmak üzere harcama üzerinden alınan vergiler de ise ülkemizde de kabul gören uluslararası vergilendirme prensibi “varış ilkesi” esasıdır. Varış ülkesinde vergilendirme, ithalatın vergilendirildiği, ihracatta vergi iadesi sisteminin bulunduğu, başka bir deyişle ihracatın vergiden istisna tutulduğu bir sistemdir. Bu sistemde ihraç edilen mal tamamen katma değer vergisi yükünden arındırılmaktadır. İhracattan vergi alınmazken, ihracatçının ihraç ettiği mal için ödediği katma değer vergileri kendisine iade edilmektedir.

Vergilendirme yetkisi ile ilgili sorunlar ile birlikte, vergi idarelerinin yaşanan gelişmeler karşısında vergi takibini yapmada karşılaştıkları zorluklar elektronik ticaretin ortaya çıkardığı en önemli sorunlardır. İnternet üzerinden yapılan ticari işlemlerin vergi denetimini zaafa uğratması internet sayesinde vergiden kaçınma ve vergi kaçırma yollarının çoğalması birbirine zincirleme etki eden unsurlardır. Dolayısıyla IV. maddede verilen bilgi yanlış; diğer maddeler doğrudur.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

23.10.2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile elektronik ticarete ilişkin esas ve usuller düzenlenmiş olup, söz konusu Kanun kapsamına, ticari iletişim, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumlulukları, elektronik iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeler ile elektronik ticarete ilişkin bilgi verme yükümlülükleri ve uygulanacak yaptırımlar girmektedir. 

Dolayısıyla doğru yanıt "E" seçeneğidir.

 Ticari iletişim; alan adları ve elektronik posta adresi dışında, mesleki veya ticari faaliyet kapsamında kazanç sağlamaya yönelik olarak elektronik ticarete ilişkin her türlü iletişimi kapsamaktadır.

Ticari elektronik ileti; telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletileri ifade etmektedir. 

Hizmet sağlayıcı; elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ya da tüzel kişilere denmektedir. 

Aracı hizmet sağlayıcı; başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişileri ifade etmektedir.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Elektronik ticaret, vergilendirilme konusunda geleneksel yollarla yapılan ticaretten farklı görülmemiştir ve bu nedenle de mal ve hizmetlerin vergilendirilmesine ilişkin genel kurallar olan tarafsızlık, sadelik ve basitlik, etkinlik ve adalet, esneklik, idare ve uyum maliyetlerinin düşük olması ve çifte vergilendirilmeden kaçınılması gibi ilkelerin, elektronik ticarete konu olan ürünler için de geçerli olması kabul edilmiştir. 

Dolayısıyla doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Esneklik ilkesine göre vergi sistemi, teknolojik ve ticari alandaki gelişmeleri kavrayabilecek; bu sayede ortaya çıkabilecek yeni gelir unsurlarını vergilendirebilecek, pozitif bir esnekliğe sahip olmalıdır. Geleneksel ticaretin bu yeni şeklinin vergi gelirlerinde bir aşınmaya sebep olmaması için, vergi sisteminin esnekliği yüksek vergilerden oluşturulması gerekmektedir. Bu amacın gerçekleştirilmesi, vergi sistemini oluşturan mevcut vergilerin konularının elektronik ticaretten elde edilen gelirleri da kapsayacak şekilde gelişmesi ile sağlanacaktır.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir. 

Tam mükellefiyet, mükelleflerin hem yerleşik oldukları ülkede hem de diğer ülkelerde elde ettikleri gelirler üzerinden vergilendirilmeleri anlamını taşımaktadır. Dolayısıyla II. maddede verilen bilgi yanlış; diğerleri doğrudur.

Gayrimaddi hak bedeli; edebi, sanatsal veya bilimsel eserler üzerindeki her nevi telif hakkının, her nevi patentin, alamet-i farikanın, desen veya modelin, planın, gizli formülün veya üretim yönteminin ya da sınai, ticari veya bilimsel tecrübeye ilişkin bilginin kullanılması ya da kullanma hakkı karşılığı olarak yapılan her türlü ödeme şeklinde ifade edilir. 

Kanuni merkez; vergiye tâbi kurumların kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya sözleşmelerinde gösterilen merkezdir.

İş merkezi; iş bakımından işlemlerin fiilen toplandığı ve yönetildiği merkezdir.

Tam mükellefiyet ise; mükelleflerin hem yerleşik oldukları ülkede hem de diğer ülkelerde elde ettikleri gelirler üzerinden vergilendirilmeleri anlamını taşımaktadır. 

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Elektronik ticaret, mal ve hizmetlerin üretim, tanıtım, satış, sigorta, dağıtım ve ödeme işlemlerinin bilgisayar ağları üzerinden yapılmasıdır.

Tanımlanan kavram ticari iletişimdir.

Tanımı yapılan kavram ticari elektronik iletidir.

Hizmet sağlayıcı elektronik ticaret faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişileri ifade eder.

Türkiye’nin de 2 Ağustos 1961'den bu yana OECD üyesidir.

Türkiye’nin de 2 Ağustos 1961 tarihinden itibaren üye olduğu OECD’nin, 6-8 Ekim 1998 tarihlerinde Ottawa’da gerçekleştirilen “Sınırsız Bir Dünya: Elektronik Ticaretin Potansiyelinin Farkına Varılması” adlı Bakanlar Komitesi toplantısında tartışılan 4 temel konudan biri vergilendirme olmuştur.

Malların teslim anında Türkiye’de bulunması işlemin Türkiye’de yapıldığını göstermektedir. Ancak hizmetler açısından durum biraz karışık olmakla birlikte, madde hükmünde belirtilen bu şartlar birlikte aranmaksızın herhangi birisinin mevcut olması halinde işlem Türkiye’de yapılmış sayılmaktadır. İşlemin Türkiye’de yapılmış kabul edildiği haller şu şekildedir; 

• Hizmetin ifa edildiği yer Türkiye, faydalanma Türkiye 

• Hizmetin ifa edildiği yer Türkiye, faydalanma yabancı ülke 

• Hizmetin ifa edildiği yer başka ülke, faydalanma Türkiye 

Dolayısıyla verilen maddelerin hepsi doğrudur. Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Elektronik ticaretin vergilendirilmesinde mükellefiyetin belirlenmesi konusu ilk defa OECD tarafından ele alınmıştır.

Gümrük vergisinin konusu, Türkiye’ye ithal edilen eşyalar; mükellefi ise, ithal edilen eşyanın mal sahibidir. Bu kapsamda düzenlemeler getiren 4458 sayılı Gümrük Kanunu, AB mevzuatına uyum çalışmalarının bir parçası olarak 2000 yılında yürürlüğe konulmuştur.