ELEKTRONİK TİCARET

Güven, belirli şartlar altında güvenilecek olan şeyin teminatına, dürüstlüğüne ve yeterliliğine ilişkin korku, çekinme ve kuşku duymadan inanma ölçüsü olarak tanımlanmaktadır.

E-ticaret ülkeler arasındaki sınırları kaldırarak ve böylece küresel ticaretin ortaya çıkmasını sağlayarak işlem hacminin büyümesine katkı sağlamaktadır. Ancak böyle bir pazar ve parasal büyüklük güvenlik sorunlarını da beraberinde getirmektedir. E-ticareti engelleyen faktörlerin tümü göz önünde bulundurulduğunda; ödeme işlemleri % 9, erişememe % 9, iş kültürü hataları % 7, müşteriler ile doğrudan iletişim kuramama % 6 ve güvenlik % 60 olarak belirlenmektedir. Bu durumda e-ticaret işletmelerinin, müşterileri ile olan ilişkilerinde güven duygusunu perçinlemesi için; güvenlik planlaması, güvenlik kriterleri, güvenlik saldırılarını önleme ve güvenlik sistemlerini bir uyum içinde çalıştırma konularına önem vermesi gerekmektedir. Doğru cevap E'dir.

Güvenlik planında ele alınması gereken ölçütler şöyle sınıflandırılabilir:

Doğru cevap A'dır.

Denetim, işletmenin kabul edilmiş işlem yordamlarının işletme kayıtlarından incelenmesidir. Güvenlik denetimi ise, birtakım güvenlik prosedürlerinin denetlenmesidir. Denetlenebilirlik, bütünlüğün korunması, kişisel gizliliğin korunması ve sorumluluk yüklemesi ve bir işlemin eş zamanlı olarak yerine getirilmesi süreçlerinin gerçek zamanlı yerine getirilip getirilmediğinin kontrol edilmesidir. Denetim işlemi sırasında gerçekleştirilerek güvenlik ihlallerine yönelik önlemler alırken, güvenlik denetimi ise işlem gerçekleştikten sonra gerekli düzeltmelerin yapılmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Güvenlik tehditlerinin başlıcaları şöyle sıralanabilir:

Korsanlık, korsanın ağ üzerinde yolculuk eden bilgiyi izleyerek gizlice görüntülemesine, dinlemesine ve kaydetmesine olanak sağlayan program türüdür. Korsanlar yasal bir şekilde kullanıldığında, potansiyel ağ sorunlarını belirlemeye yardımcı olmaktadır. Ancak suç işlemek amacıyla kullanıldığında ise, korsanların fark edilmesi çok zordur ve oldukça zarar verebilir. Korsan, e-posta iletileri, işletme dosyaları ve gizli raporlar da dahil tüm ağ üzerindeki her türlü özel bilgilerin hackerlar tarafından çalınmasına olanak sağlamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Gönderici tarafından alıcıya iletilmek istenen verinin veya metnin şifrelenerek üçüncü bir kişi tarafından okunmadan iletilme süreci şifreleme (kriptorafi) olarak tanımlanmaktadır. Şifrelemenin amacı, depolanmış bilginin güvenliği ve bilginin iletilme güvenliğinin sağlanmasıdır. E-ticaret güvenlik ölçütlerinin altı boyutunun dört boyutu şifreleme ile sağlanabilmektedir Bunlar:

Doğru cevap D'dir.

Sayısal imzanın temelinde; çok büyük sayılar, modüler aritmetik ve üstlü sayıların özelliklerinden yararlanılarak birbirinin aynı olmayan açık ve özel anahtarın kullanıldığı asimetrik anahtar felsefesi yatmaktadır. Asimetrik anahtarların sayısal imzadaki uygulamasında açık anahtar serbestçe başkalarına gönderilmekte ve sayısal imzanın alıcı tarafından onaylanmasında kullanılmaktadır. Özel anahtar ise yalnızca gönderici tarafından bilinen sayısal imzanın oluşturulmasında kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

E-ticarette güvenli bir kanal üzerinden kullanıcısının kimliğini karşı tarafa bildirmesi ve karşı tarafın da kendi kullanıcısının kimliğini doğrulaması ve kimliğini kullanıcıya bildirmesi son derece önemlidir. Güvenlik kanallarının en yaygın olarak kullanılan şekli ise “güvenli yuva katmanı”dır. Güvenli yuva katmanı, ağ üzerindeki web uygulamalarında bilgi iletişiminin güvenli yönetimi için oluşturulmuş bir programlama katmanıdır. Bilgi iletiminin güvenliği, uygulama programı (web browser, http, https) ile TCP/IP katmanları arasındaki güvenli yuva katmanında sağlanmaktadır. Böylece SSL, sunucular ile istemciler arasındaki güvenli iletişimi sağlayarak, gönderilen bilginin kesinlikle ve sadece doğru adreste deşifre edilmesini sağlamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Enterprise Information Technologies tarafından geliştirilmiş olan, şifreleme ve kullanıcı doğrulama yeteneklerine sahip Güvenli HTTP veya S-HTTP olarak bilinen ürün, internet ortamında kullanılan bir diğer şifreleme yaklaşımıdır. Güvenli HTTP, HTTP ile birlikte kullanılmak amacıyla tasarlanmış güvenli ileti göndermeye dayalı iletişim protokolüdür. SSL iki bilgisayar (istemci/sunucu) arasında güvenli bağlantı kurmak amacıyla tasarlanırken, S-HTTP ile sadece kişisel iletilerin güvenli bir şekilde gönderilmesi amaçlamaktadır. Bu şifreleme yaklaşımı, SSL’den farklı olarak HTTP protokolünün içerisine yerleştirilmiş olduğundan, HTTP protokolünün ürettiği istek ve cevap başlıklarını etkilemekte ve ilave alanlar getirmektedir. Hem tarayıcıların tümü hem de web sitelerinin tümü S-HTTP’yi desteklemektedir. S-HTTP kullanıldığında tüm iletiler imzalanır, kimlik doğrulaması yapılır, şifrelenir veya bunların tümü birlikte gerçekleştirilir. Doğru cevap A'dır.

Güvenlik duvarları ve proxy sunucuları ağ ve eklenmiş istemci/sunucuların etrafında bir duvar inşa etmek için tasarlanmaktadır. Güvenlik duvarları ve Proxy sunucular benzer fonksiyonları paylaşmalarına rağmen birbirlerinden oldukça farklıdır. Proxy, internet üzerinden yerel ağ veya internete bağlı bir bilgisayar ile dış dünya arasındaki ilişkiyi sağlayan bir ağ geçidi (gateway) sistemidir. Bu nedenle proxy sunucusunu kullanan işletme için bir fedai veya sözcü gibi davranan, internet aracılığıyla gönderilen veya gelen tüm iletileri gözden geçiren ve sunucular için oluşturulmuş yazılımlardır. Doğru cevap B'dir.

İletişim kanallarının güvenliğinin güvenlik duvarı ve proxy sunucusu ile birlikte sağlanması, sistemin yavaş işlemesine ve zaman kaybına neden olmaktadır. İstemci isteğini öncelikle proxy sunucusuna göndermekte ve proxy sunucusu da bunu internet ortamındaki ilgili sunucuya iletmektedir. Bu sorunu gidermek için proxy sunucusunu “önbelleğe alma (caching)” işlemine başvurulmaktadır. Önbelleğe alma işlemi ile istemci bir Web sayfasına bağlandığında sayfaya ilişkin bilgiler proxy sunucusu tarafından kopyalanmaktadır. Böylece aynı Web sayfasına tekrar ulaşılmak istendiğinde önbellekteki kopyadan yararlanılarak zaman kaybı en aza indirilmeye çalışılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

E-ticareti engelleyen faktörler ve engelledikleri yüzdelik oranlar şunlardır:

Güvenlik planında ele alınması gereken ölçütler şöyle sınıflandırılabilir:
• Erişim
• Kimlik denetimi
• Bütünlük (integrity)
• Kişisel gizlilik
• Sorumluluk (nonrepudiation)
• Düzeltme ve Denetlenebilirlik

Görüldüğü gibi iletişim bu ölçütlerden biri değildir. Bu nedenle seçeneklerde I,II ve IV numaralı öncül birlikte aranmalıdır. Doğru yanıt B'dir.

Bütünlük, iletinin iletişim sürecinde değiştirilememesinin sağlanmasıdır. İletinin iletilmesi sırasında bazı araçlar yardımıyla verici, alıcı veya herhangi bir ara unsurda uzlaşma sağlanamazsa, bilgi bütünlüğü garanti edilemeyecektir. Bütünlüğü sağlayan güvenlik araçları; şifreleme, sayısal (dijital) imza, sayısal (dijital) sertifikaları ve bütünlük sağlama toplamı olarak bilinen kimlik denetim kodları veya sayısal (dijital) parmak izinden oluşmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Güvenlik tehditlerinin başlıcaları şöyle sıralanabilir:
• Zararlı yazılımlar
• IP gizleme
• Korsanlık
• İşletme içi tehditler

Görüldüğü gibi işletme dışı faktörler değil işletme içi faktörler güvenlik tehditlerinin başlıcalarıdır. Yanıtlarda I, III ve IV numaralı öncül birlikte aranmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Güvenlik önleme araçları dört temel başlıkta sınıflandırılmaktadır. Bunlar:
• İnternet iletişiminin korunması
• İletişim kanallarının korunması
• Ağların korunması
• Sunucu ve istemci korunması

Kullanıcının korunması ise bu temel başlıklardan biri değildir. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

İnternet bankacılığında çeşitli sayısal imza uygulamalarına yer verilmektedir. Bunlar:

Görüldüğü gibi güvenlik kodu bu uygulamalardan biri değildir. Bu nedenle seçeneklerde I, II ve IV numaralı seçenek aranmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Sayısal imzaları kullanarak bir verinin gerçekten beklenen kişi tarafından gönderildiği ve iletim esnasında değişikliğe uğramadığı anlaşılabilir. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Sanal özel ağlar, yerel internet servis sağlayıcı ve kurumsal yerel ağlar arasında güvenli bir “tünel” üzerinden veri iletimi gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu ağlar üzerinde sadece yetkileri tanımlanmış olan kişilerin bu tünelleri kullanma hakları bulunmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Güvenlik duvarları ve proxy sunucuları ağ ve eklenmiş istemci/sunucuların etrafında bir duvar inşa etmek için tasarlanmaktadır. Güvenlik duvarları ve Proxy sunucular benzer fonksiyonları paylaşmalarına rağmen birbirlerinden oldukça farklıdır. Proxy, internet üzerinden yerel ağ veya internete bağlı bir bilgisayar ile dış dünya arasındaki ilişkiyi sağlayan bir ağ geçidi (gateway) sistemidir. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Bilişim dünyasında suçlar ve zararlı unsurlar gittikçe artmakta ve çeşitlenmektedir. Aynı oranda da bunlara karşı önlemler ve korunma yolları araçları geliştirilmektedir. Sistem bütünlüğü tehditlerini önlemenin en kolay ve en ucuz yolu bilgisayarınıza anti-virüs yazılımı yüklemektir. Birçok anti-virüs programı

bilgisayarın sabit sürücüsüne zarar vermek amacıyla gizlenmiş virüsleri tanımlayarak bunların temizlenmesi amaçlamaktadır. Görüldüğü gibi Securemax bu programlardan biri değildir. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.