ELEKTROMEKANİK KUMANDA SİSTEMLERİ

Yukarıda bahsedilen kontaktör tipidir. Yapısında demir nüve ve bobin bulunur. Elektro mıknatıs etkisiyle kontaklar açılır veya kapanır.

Avantajları

• Çalışma durumundaki akım kapasiteleri yüksektir.

Elektronik Kontaktörler

Avantajları

• Hızlı anahtarlama

• Mekanik kontak aşınmasının olmaması

• Titreşimsiz ve tamamen sessiz çalışması

• Giriş ve çıkış arasında optik izolasyon sağlanması

• Kontak kıvılcımı ark oluşturmaması

Elektronik kontaktörler ise yapısında mekanik olarak hareketli parça bulundurmayan ve tamamen elektriksel olarak çalışan devre elemanlarıdır. Tristör kontrollü olarak çalışır.

Dezavantajları

• Çalışma durumundaki akım kapasitelerin düşük oluşu

• Nem ve tozdan etkilenebilmesi

Mekanik Kontaktörler

Yukarıda bahsedilen kontaktör tipidir. Yapısında demir nüve ve bobin bulunur. Elektro mıknatıs etkisiyle kontaklar açılır veya kapanır.

Dezavantajları

• Toz nem gibi ortamlarda çalışmaya uygun olmaması

• Yavaş anahtarlama

• Mekanik parçaların bulunması

• Titreşim ve gürültü

• Kontak aşınması ve ark erozyonu

Yapıları dayanıklılık ve güvenilirlik esasına göre oluşturulmuştur. Kontakların açma kapama işlemi tamamen havasız (vakumlu) bir ortamda gerçekleştirmektedir. Kontak palet teması sırasında oluşan elektriksel ark sönümlenir. Böylece kontaktörlerdeki kontak aşınması ve ark bozunumu önlenir.

Avantajları

• Uzun mekanik ömür

• Düşük bakım

• Çevreye karşı yalıtılmış

• Nem ve tozdan etkilenmeme

• Yüksek görev döngüsü

• Kısa ark süresi

• Kıvılcım çıkartmama

• Yanıcı ve patlayıcı ortamda kullanılabilme

Kontaktör seçiminde dikkat edilecek hususlar

Elektronik Kontaktörler

Elektronik kontaktörler ise yapısında mekanik olarak hareketli parça bulundurmayan ve tamamen elektriksel olarak çalışan devre elemanlarıdır. Tristör kontrollü olarak çalışır.

Avantajları

• Hızlı anahtarlama

• Mekanik kontak aşınmasının olmaması

• Titreşimsiz ve tamamen sessiz çalışması

• Giriş ve çıkış arasında optik izolasyon sağlanması

• Kontak kıvılcımı ark oluşturmaması

Elektronik kontaktörler ise yapısında mekanik olarak hareketli parça bulundurmayan ve tamamen elektriksel olarak çalışan devre elemanlarıdır. Tristör kontrollü olarak çalışır.

Avantajları

• Hızlı anahtarlama

• Mekanik kontak aşınmasının olmaması

• Titreşimsiz ve tamamen sessiz çalışması

• Giriş ve çıkış arasında optik izolasyon sağlanması

• Kontak kıvılcımı ark oluşturmaması

Dezavantajları

• Çalışma durumundaki akım kapasitelerin düşük oluşu

• Nem ve tozdan etkilenebilmesi

Mekanik Kontaktörler

Yukarıda bahsedilen kontaktör tipidir. Yapısında demir nüve ve bobin bulunur. Elektro mıknatıs etkisiyle kontaklar açılır veya kapanır.

Avantajları

• Çalışma durumundaki akım kapasiteleri yüksektir

Dezavantajları

• Toz nem gibi ortamlarda çalışmaya uygun olmaması

• Yavaş anahtarlama

• Mekanik parçaların bulunması

• Titreşim ve gürültü

• Kontak aşınması ve ark erozyonu

Elektrik enerjisiyle hava, gaz su gibi akışkanların aktığı boruları açma, kapama ve yönlendirmeye yararlar.

Aşırı ve düşük gerilim röleleri olarak ikiye ayrılır.

• Sargılara nem ve su girmesi

• Sargılarda problem ve yanık olması

• Beslemedeki arızalar

• Aşırı yükleme olması

• Stator ve rulmanlardaki problemler

Yapıları dayanıklılık ve güvenilirlik esasına göre oluşturulmuştur. Kontakların açma kapama işlemi tamamen havasız (vakumlu) bir ortamda gerçekleştirmektedir. Kontak palet teması sırasında oluşan elektriksel ark sönümlenir. Böylece kontaktörlerdeki kontak aşınması ve ark bozunumu önlenir.

Avantajları

• Uzun mekanik ömür

• Düşük bakım

• Çevreye karşı yalıtılmış

• Nem ve tozdan etkilenmeme

Elektronik Kontaktörler

Elektronik kontaktörler ise yapısında mekanik olarak hareketli parça bulundurmayan ve tamamen elektriksel olarak çalışan devre elemanlarıdır. Tristör kontrollü olarak çalışır.

Avantajları

• Hızlı anahtarlama

• Mekanik kontak aşınmasının olmaması

• Titreşimsiz ve tamamen sessiz çalışması

• Giriş ve çıkış arasında optik izolasyon sağlanması

• Kontak kıvılcımı ark oluşturmaması

Sinyal Lambaları: Bir elektrik tesisatının çalıştığını, motorun devrede olduğunu gösteren ya da ikaz etmek için ışıkla uyarı veren elemanlardır. Çalışan sistemi etkilemez sadece sistemin çalıştığı hakkında bilgi verir. Çeşitli gerilim değerlerinde çalışan tipleri mevcuttur. Yapısında genel olarak LED lambalar bulunur. Kullanılan alanlarına göre farklı boyutlarda ve çaplarda imal edilirler. Panoya veya rafa monte edilebilirler. Endüstride PLC’nin, rölelerin ve kontaktörlerin çıkışlarına bağlanabilir. Sinyal lambaları butonlar veya anahtarla bütünleşik olabilmektedir. Asansörlerde kat butonuna basınca butonun ışık vermesi buna bir örnektir.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Kontaktörler genel olarak röleler gibi elektromanyetik anahtarlardır. Çalışma prensibi rölelerle aynıdır fakat daha yüksek yük ve güç gerektiren sistemleri yönetmek için kullanılırlar. Kontaktörlerin akım taşıma kapasitesi de büyüktür. Genellikle motor gibi yüksek akım çeken sistemleri açıp kapamaya yarar. Rölelere benzer şekilde, bobine sarılmış bir nüve ve paletten oluşur. Bobine akım verildiğinde bobin elektromıkna­tıs özelliği kazanır ve paleti çeker böylece kontak ile temas sağlanır. Bobine gerilim verilmediğinde çekilen palet yay ile başlangıç konumuna gelir.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Sigortalar bağlandığı sistemi, devreyi, kabloları koruyan, yangın ve büyük kazaları önleyen önemli bir devre elemanıdır. Kısa devre gibi da akım yük­selmesi durumlarında elektrik enerjisini keserek sistemi korur. Bilinçli olarak akım taşıma kapasite­si zayıflatılmış noktalardır. Devreye genellikle seri olarak bağlanır.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Koruma Röleleri: Motorların çalışırken istenilen değerin üzerinde akım çektiğinde, tesisatın veya motor sargılarının zarar görmemesi için devredeki akımı kesen elemanlardır. Yapısına ve çalışma prensiplerine göre farklı çeşitleri vardır.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.

Selenoid Valfler: Elektrik enerjisiyle hava, gaz su gibi akış­kanların aktığı boruları açma, kapama ve yönlendirmeye yararlar. İnsan müdahalesi olmadan elektronik olarak bir borudaki sıvı akışını kesmek, bir yerden akan sıvıyı başka bir yere yönlendirmek gibi işlevleri vardır.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Termistör Rölesi: Yapısındaki PTC ve NTC termistörleri saye­sinde ortam ısısı algılanır ve ısı ayarlanan değerden yüksekse röle kontağı açar. PTC’ler ortam ısısı art­tıkça direnci artan devre elemanlarıdır. NTC’ler ise ortam ısısı arttıkça direnci düşer. Termistör rölesi­nin içinde PTC ve NTC’ye bağlı direnç değişimine göre kontağı açıp kapatan bir manyetik röle vardır.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.

Vakum Kontaktörleri: Yapıları dayanıklılık ve güvenilirlik esasına göre oluşturulmuştur. Kontakların açma kapama işlemi tamamen havasız (vakumlu) bir ortamda gerçekleş­tirmektedir. Kontak palet teması sırasında oluşan elektriksel ark sönümlenir. Böylece kontaktörlerde­ki kontak aşınması ve ark bozunumu önlenir.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Fotosel Röle: Bu tip röleler genellikle hava karardığı zaman aydınlatmaları devreye sokmak veya hava aydınlat­tığında aydınlatmaları tekrar devreden çıkartmak için tasarlanmıştır. Röleye ışık algılayıcı sensör bağ­lanması gerekmektedir. Sensörün konumuna göre, yapısında bulunan manyetik röle kontakları açar

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Optik Yaklaşım Anahtarı: Optik alıcılar ışık tespitine göre çalışmaktadır. Genellikle bir alıcı ve bir verici olmak üzere iki aygıttan oluşur. Vericide bulunan LED veya IR (kızılötesi) ışık yayar, alıcı ise bu ışık kaynağından gelen veya algı­lanacak cisme çarpıp ve yansıyan ışığı algılar. Optik yaklaşım anahtarlarının, alıcının ve vericinin konumuna göre farklı uygulama alanları vardır;

Bu nedenle sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

İndüktif yaklaşım anahtarları, metal hedef­leri hedefle fiziksel temas olmadan algılayabilir. Endüktif salınım (osilatör) devresindeki bobin (L) tarafından yüksek frekanslı bir manyetik alan üretilir. Bir hedef manyetik alana yaklaştığında, elektromanyetik indüksiyon nedeniyle hedefte bir indüksiyon akımı (girdap akımı) akar. Bu akıma Eddy akımı da denir. Hedef bobine yaklaştıkça, indüksiyon akımı akışı artar ve bu da salınım yani osilatör devresi üzerindeki yükün artmasına neden olur. Sinyal değerlendirme devresi osilatör üzerin­deki değişimleri algılar. Böylece cisim varlığı algı­lanmış olur.

Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.