ELEKTROMEKANİK KUMANDA SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 3

Motorun hareket etmeyen bölümüne stator denir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Rotor, alternatif akımın statorda meydana getirdiği dönen manyetik alanla indüklenen bir elektrik makinesinin hareketli bir parçasıdır. Stator içerisine geçmeli yapıdadır ve bir mil ekseninde döner. Doğru cevap B şıkkıdır.

Çoğu endüstriyel ve ticari ortam için, yüksek yükleri çalıştırmak için üç fazlı besleme kullanılırken evler ve küçük işletmelerde genellikle 1 fazlı bir güç kaynağıyla kullanılır çünkü ev aletleri daha az güç gerektirir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Üç fazlı şebekenin faydaları
• Üç fazlı bir devre, aynı amperdeki tek fazlı bir devreden daha fazla güç yoğunluğu sağlar, Ayrıca, artan güç verimliliği için elektrik kapasitesinin kullanımını optimize eder.
• 3 fazlı sargılar döner manyetik alan yarattığından motorların ilk harekete geçişleri kendiliğinden ve kolay olur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Motorlar şebekeye yıldız veya üçgen şeklinde bağlanabilirler. Yıldız (wye) ve Üçgen (delta, Δ) bağlantıları, 3 fazlı devrelerdeki iki bağlantı tü- rüdür. Yıldız Bağlantı 4 kablolu bir sistemdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yıldız bağlantısına şekli nedeniyle Y bağlantısı da denir. Yalnızca üç fazlı kablolar kullanı- lıyorsa buna 3 Faz 3 Telli sistem denir. Nötr nokta da kullanılıyorsa (genellikle kullanılır) buna 3 Faz 4 Telli sistem denir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Üçgen bağlantıda hat akımı faz akımının kök 3 katıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Üç fazlı senkron motorlarda sargılara uygulanan akımlar arasında 120° faz farkı vardır. Doğru cevap C şıkkıdır

Motorlarda verim kaybına neden olan etmenler
Motor verimi hesaplamada çıkış gücünü bulurken giriş gücünden kayıplar çıkartılır. Motorlarda oluşan güç kayıplarının temel nedenleri aşağıdaki gibidir.
• Stator bakır kayıpları: Stator sargılarının iç direncinden dolayı oluşan kayıplardır.
• Rotor bakır kayıpları: Rotor sargılarının iç direncinden dolayı oluşan kayıplardır.
• Demir kayıpları: Değişken ve dönem manyetik alan içerisinde kalan demirler üzerinde Eddy akımı oluşur bu da ısı enerjisi olarak kayba neden olur.
• Sürtünme ve rüzgâr kayıpları: Rotorun mil yataklarında oluşan sürtünme ve hava sürtünmesi so- nucu oluşan kayıplardır
• Kaçak yük kayıpları: Hem statorda hem rotorda oluşan kaçak akımların kayıplarıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Motorlarda verim çıkış gücünün giriş gücüne oranına denir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kumanda devre elemanlarını; kontaktörler, otomatik sigorta, röle, valf gibi sıralayabiliriz

I-b, II-a, III-d, IV-c

Sinyal lambaları çalışan sistemi etkilemez sadece sistemin çalıştığı hakkında bilgi verir.

Bobinlerin sarım sayısı, yapısı ve kontaktörün kapasitesi ve uygulama alanına göre değişir.

Kontaktör bobinine uygulanan enerji kesilmesine rağmen nüvedeki elektromıknatıs etkisi paleti çekme eğilimindedir ve paleti bir süre çeker. Bu istenmeyen bir durumdur. Bu yüzden nüvenin ucunda yalıtkan plastik bir parça bulunur.

Bobine uygulanan kumanda gerilimidir

Optik izolasyon sağlanması elektronik kontaktörlerin avantajıdır.

Sigortalar bağlandığı sistemi, devreyi, kabloları koruyan, yangın ve büyük kazaları önleyen önemli bir devre elemanıdır

Sigortalar;
• Buşonlu
• Otomatik
• Bıçaklı olmak üzere üçe ayrılır

Motorların aşırı akım çekme nedenleri şunlardır;
• Sargılara nem ve su girmesi
• Sargılarda problem ve yanık olması
• Beslemedeki arızalar
• Aşırı yükleme olması
• Stator ve rulmanlardaki problemler