ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ - Deneme Sınavı - 11

Jeotermal enerjinin kaynağı jeotermal enerjidir.

Kararlılığı az olan çekirdeklerin bölünerek nispeten daha kararlı çekirdeklere ayrışmasına fizyon adı verilir.

Fizyonun tersine, hafif radyoaktif atom çekirdeklerinin birleşerek daha ağır atom çekirdeklerini meydana getirmesi olayına füzyon adı verilir.

Radyoaktif örnekteki atomların yarısının bozunması için geçen zamana yarı ömür denir.

Bir nükleer reaktörde zarf, yakıtın yavaşlatıcı ve soğutucu ile doğrudan temas etmesini önleyerek radyoaktif bulaşmaları önler ve yakıta geometrik bir duruş sağlar.

Reaktör tipleri aşağıdaki gibidir: Hafif su reaktörleri : Basınçlı su reaktörü, kaynar su reaktörü Ağır su reaktörleri : Doğal uranyum ağır su reaktörü, zengin uranyum hafif su reaktörü Grafit reaktörleri : Doğal uranyum gaz grafit reaktör, zengin uranyum gaz grafit reaktör, zengin uranyum hafif su gaz grafit reaktör

Bir nükleer reaktörde güvenlik binası birinci soğutma devresini oluşturan elemanların tümünü içine alan bir binaya güvenlik kabuğu denir.

Bu tür reaktörler yüksek güç yoğunluğuna sahiptir.

Ağır su, bileişminde ağır hidrojen (döteryum) bulunan sudur (D2O). Ağırlığı normal sudan % 11 oranında fazla olduğu için bu adı almıştır.

Kaynar su reaktörlerinde (Boiling Water Reactor-BWR) kullan›lan yakıt % 3-4 oranında zenginleştirilmiş uranyumdur.

Güç devresi elemanlarından; basınç kabı, basınç ayarlayıcı, buhar üreteci, pompalar, buhar türbini, jeneratör grubu ve yoğuşturucu en göze çarpan güç devresi elemanlarıdır.

Suyun göl, deniz, okyanus gibi depolama alanlarından atmosfere, atmosferden tekrar yeryüzüne, ve yeniden göl, deniz ve okyanuslara ulaşması şeklinde tanımlanan genel turuna hidrolojik döngü adı verilir.

Türbinlerin saniyedeki dönüş sayısı akımın frekansını, manyetik alan ise voltajını belirler. Bu iki değişkenken evimize gelene kadar 50 Hz frekans ve 220 V etkin voltaj değerlerine getirilir.

Bir akarsuyun herhangi bir kesitinden birim zamanda geçen su miktarına debi adı verilir.

Kurulu güce göre santraller mikro, mini, midi ve maksi olmak üzere 4 başlık altında incelenir. • Çok küçük kapasiteli (mikro) hidroelektrik santraller <100 kW • Küçük kapasiteli (mini) hidroelektrik santraller 100–1.000 kW • Orta kapasiteli (midi) hidroelektrik santraller 1.000 – 10.000 kW • Büyük kapasiteli (maksi) hidroelektrik santraller >10.000 kW Dolayısı ile 650 kW gücündeki hidroelektrik santral küçük kapasiteli hidroelektrik santraller sınıfı içerisinde yer alır.

Hidroelektrik tesise ait baraj gölünde toplanan su bir enerji deposudur. Baraj gölündeki duran suda potansiyel enerji mevcuttur. Suyun akış enerjisi, hidrolik santrallerde su türbinleri aracılığıyla mekanik enerjiye ve bu mekanik enerjide, su türbinlerinin tahrik ettiği jeneratörler aracılığıyla elektrik enerjisine çevrilir. Üretilen bu elektrik enerjisi ise enerji nakil hatları vasıtasıyla enerji ihtiyacı olan yörelere taşınır.

Francis türbinleri 2 ile 600 m arası hidrolik düşülerde kullanıdığına göre h=450 m için de bu tipteki türbin kullanılabilir.

Bir hidroelektrik santral planlanırken, belirlenen bir amaca yönelik olarak daha önce incelenmemiş olan bir yörenin, bu amaç doğrultusunda araştırılması için yapılan ilk çalışmalar istikşaf(ön inceleme) aşaması içerisinde yer alır.

Bir hidroelektrik santral planlanırken, havza çapında yapılan veya tali bir havza bazındaki çeşitli tesis ya da tesisler grubunu kapsayacak şekilde gerçekleştirilen ön inceleme çalışmalarını takip eden aşama master plan aşamasıdır. Bu aşamadaki çalışmalarda kullanılan veri ve etüt çalışmalarının ön inceleme aşamasındakilere kıyasla daha ileri seviyede olmaları gerekmektedir.