ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ, İLETİMİ VE DAĞITIMI - Deneme Sınavı - 5

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ndeki Madde 47-a’ya göre direkler; taşıyıcı, durdurucu, son (nihayet) ve ayırım (dağıtım) direkleri olmak üzere dört gruba ayrılır.

Doğrusal güzergâhtaki hava hattı üzerinde yer alan taşıyıcı veya köşede taşıyıcı direklerde; bir veya iki yönde hat ayrılıyorsa, bunlar branşman direkler olarak adlandırılmaktadır.

Şekil 5.9’da görüldüğü gibi ağaç direkler; tek ağaç direkler, çift ağaç direkler, A direkler ve kiriş direkler şeklinde kullanılabilmektedir.

Bu türden direklerden genellikle aydınlatma direği, taşıyıcı direk veya kısa sürede değiştirilecek geçici direk olarak alçak ve orta gerilimde faydalanılmaktadır. Ekonomik, hafif, kullanımları kolay olmasına rağmen ömürleri ve boyları kısadır, ayrıca mekanik dayanımları zayıf ve tepe kuvvetleri de düşüktür.

Ayrıca tepe ve dip çaplarına göre de hafif (H), orta (O) ve ağır (A) olarak sınıfandırılmaktadırlar. Tablo 5.2’de ağaç direklerine ait ölçüler verilmiştir. Bu tabloda, örneğin 10-H, ağaç direğin boyunun 10 m ve hafif sınıfında yer aldığını belirtir.

Kullanıldıkları şebekeye göre direkler;

Alçak     gerilim  direkleri, Orta    gerilim  direkleri, Yüksek gerilim direkleri, Çok    yüksek               gerilim direkleri biçiminde dört sınıfa ayrılırlar.

Genel olarak direklere etki eden kuvvetlerin hesaplanmasında düşey ve yatay kuvvetler olmak üzere iki tür kuvvetlerin etki ettiği kabul edilmektedir: Şekil 5.13’ü inceleyiniz.

Enerji nakil hatlarında iletkenleri direklere tespit eden, taşıyan, birbirinden ve topraktan yalıtan; şalt sahaları ve dağıtım merkezlerinde baraları tespit eden ve yalıtan elemanlar izolatör olarak adlandırılmaktadır.

Yapım malzemelerine göre izolatör türleri: Porselen, Cam, Epoksi reçineli, Silikon Tablo 5.5

Zincir izolatörler: Yalıtımı arttırmak için aynı türden (porselen veya cam) izolatörlerin birbirlerine bağlanmasıyla elde edilirler. Daha çok OG ve YG iletim hatlarında kullanılmaktadırlar.

18 kV gerilim seviyesi, ülkemiz elektrik iletim hatlarında kullanılmamaktadır.

Nötr hattı yıldız noktasından çekilen iletken hattıdır.

Ayırıcı; Şebeke yüksüz halde iken açma kapama işlemi yapabilen, açık durumda gözle görülebilen bir ayırma aralığı oluşturan şebeke elemanıdır.

Transformatörler; elektrik enerjisinin belirli gücünde gerilim ve akım değerlerinde istenilen dönüşümü yapan elemanlardır.

Demir nüve: Manyetik akı oluşmasını sağlar.

240 kVA norm transformatör gücü değildir.

Direk tipi transformatörler; ihtiyaca bağlı olarak 50 kVA, 100 kVA, 160 kVA, 250 kVA ve 400 kVA olarak imal edilmektedirler.

J=1,1*((N*Q)/L)→J=1,1*((7500 kişi*200W/kişi)/15000 m)=110W/m bulunur.

Eşzamanlılık fakörü:

g=Talep edilen güç/kurulu güç'tür.

St=1,1*g*Pn/ cosϕ ise

St= 1,1*0,5*(450 kW+750 kW)/0,85=776,5 kVA

yani 800 kVA trafo seçilmelidir.