EKONOMİNİN GÜNCEL SORUNLARI

Offshoring, bir işletmedeki operasyon, imalat, muhasebe, destekleyici süreçler gibi iş süreçlerinin bir ülkeden bir başka ülkeye taşınmasıdır.

Ülkelerin ellerinde daha kıt olan üretim faktörünün yoğun olduğu malları ihraç ettiğini iddia eden hipotez Leontief paradoksudur.

Aytun ve Özgüzel (2020) bir çalışmalarında Türkiye’de işlerin ne kadarının evden yürütüleceğini hesaplamışlardır. Buna göre evden çalışabilirliği en düşük sektörler inşaat, imalat ve tarım ormancılık ve balıkçılık sektörleridir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Bilgi teknolojisi gelişirken toplam verimliliğin azalması veya aynı ölçüde
artmamasına verimlilik paradoksu denilir.

Verimlilik paradoksu Solow tarafından ortaya atılmıştır.

Hizmet platformlarını burada iki gruba ayırmak mümkündür. Bunlardan ilki sektörlerinde hâlihazırda var olan firmaların ürünlerine ilişkin bilgileri toplayıp bu platformlarda sunan koleksiyonerlerdir. Booking, TripAdvisor gibi gibi platformlar bunlara örnek gösterilebilir. İkinci gruptaki platformlar ise bu sektördeki firmalarla rekabet olan alternatif ürünleri platformlarında sunan AirBnB, Uber gibi bozguncu platformlardır.

ICT sermayesi somut (tangible) ve soyut (intangible) ICT olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Somut ICT sermayesi işletme tarafından tutulan fiziksel varlıklar veya mülkler (bilgisayarlar, bilgisayar yedek parçaları, bilgi ve iletişim cihazları vb.) olarak tanımlanırken, fiziksel olarak bulunmayan sermaye (yazılımlar, veritabanları, yeni ürün geliştirme maliyetlerini içeren ar-ge harcamaları) de soyut olarak tanımlanmaktadır. Buna göre somut ICT’nin soyut ICT’ye göre düşük ve orta düzey teknolojili endüstrilerde istihdamı daha fazla artırdığı tespit edilmiştir.

Bölgesel bazda Ankara ve İstanbul bölgeleri mesleklerin en düşük bilgisayarlaşma riski ile karşı karşıyadır. Bir başka deyişle bu bölgelerde rutin olmayan işler Türkiye’de en fazladır. Öte yandan, Kars, Ağrı, Iğdır, Ardahan ile Van, Muş Bitlis ve Hakkari bölgeleri bilgisayarlaşmaya en fazla maruz kalacak bölgeler arasındadır.

Offshoring: Bir işletmedeki operasyon, imalat, muhasebe, destekleyici süreçler gibi iş süreçlerinin bir ülkeden bir başka ülkeye taşınmasıdır.

ICT sermayesi somut (tangible) ve soyut (intangible) ICT olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Somut ICT sermayesi işletme tarafından tutulan fiziksel varlıklar veya mülkler (bilgisayarlar, bilgisayar yedek parçaları, bilgi ve iletişim cihazları vb.) olarak tanımlanırken, fiziksel olarak bulunmayan sermaye (yazılımlar, veritabanları, yeni ürün geliştirme maliyetlerini içeren ar-ge harcamaları) de soyut olarak tanımlanmaktadır.

Eğitim, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler (danışmanlık hizmetleri) ve bilgi ve iletişim sektörleri Türkiye’de evden çalışmaya en yakın sektörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sektörlerin de aynı zamanda dijitalleşmeye ve bilgisayarlaşmaya en yakın sektörler olduğu bilinmektedir. Evden çalışabilirliği en düşük sektörler ise inşaat, imalat ve tarım ormancılık ve balıkçılık sektörleridir.

Eğer merkez bankaları herkese hesap açma yolunu benimserse, işlemlerde aracı olmadığı için işlemler çok daha hızlı bir biçimde tamamlanmış olur. Aracıların ortadan kalkması mevduat sigortalarını da demode hâle getirir. Herkese merkez bankasında hesap açmanın belli olumsuz yanları da olacaktır. İlk olarak, bu bankalar paralarının illegal aktivitelerden kullanımının nasıl engelleneceğine bir cevap verememektedir. İkinci olarak, bu politikanın devreye sokulmasıyla finansal istikrarın gidişatı ve finansal aracılar bundan olumsuz etkileneceklerdir. Banka hücumları kolayca gerçekleşir ve banka mevduatları oldukça dalgalı hâle gelebilir.

Mesleklerin bilgisayarlaşması sonucunda Türkiye’de hangi bölgelerin ve mesleklerin diğer şartlar sabitken bundan etkileneceği de Özen (2017) tarafından incelenmiştir. Buna göre Türkiye’de işlerin yüzde 59’unun bilgisayarlaşma riski vardır. Bu işler arasında yüksek riskli meslekler büro elemanları, niteliksiz tarım çalışanları, montajcılar ve satış elemanları iken, en düşük riskteki meslek grupları sağlık, bilim ve teknoloji alanında çalışanlar ve yöneticilerin büyük bir kısmıdır.

Leontief Paradoksu: Ülkelerin ellerinde daha kıt olan üretim faktörünün yoğun olduğu malları (örneğin ABD’nin emek yoğun mallar ihraç etmesi) ihraç ettiğini iddia eden hipotezdir.

Dingel ve Neiman (2020)’nın ABD ekonomisi için uyguladıkları yöntemi Aytun ve Özgüzel (2020) Türkiye’de işlerin ne kadarının evden yürütüleceğini hesaplamak için kullanmışlardır. Buna göre Türkiye’de işlerin yüzde 24’ü evden yürütülebilmektedir. Ancak bu oran bölgelere ve sektörlere göre farklılıklar göstermektedir. Eğitim, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler (danışmanlık hizmetleri) ve bilgi ve iletişim sektörleri Türkiye’de evden çalışmaya en yakın sektörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sektörlerin de aynı zamanda dijitalleşmeye ve bilgisayarlaşmaya en yakın sektörler olduğu bilinmektedir. Evden çalışabilirliği en düşük sektörler ise inşaat, imalat ve tarım ormancılık ve balıkçılık sektörleridir.

Dijital teknolojilerin gelişmesiyle beraber verimliliğin önce olması gerekenden düşük, ancak bunların yaygınlaşmasından sonra olması gerekenden daha yüksek elde edilmesi durumuna Yanlış ölçümün J eğrisi denir.

Kripto para ilk olarak Satoshi Nakamoto tarafından ortaya atılmıştır.

Booking ve TripAdvisor gibi platformlar koleksiyoner; AirBnB, Uber gibi platformlar ise bozguncu platformlar arasında sayılabilir.

Eğitim, mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler (danışmanlık hizmetleri) ve bilgi ve iletişim sektörleri Türkiye’de evden çalışmaya en yakın sektörler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fiziksel olarak bulunmayan sermayelere yani soyut ICT sermayelerine örnek olarak yazılımlar, veritabanları, yeni ürün geliştirme maliyetlerini içeren ar-ge harcamaları verilebilir.