EKONOMİNİN GÜNCEL SORUNLARI

Üretim imkânları eğrisi altında kalan herhangi bir üretim bileşimi ise, üretim faktörlerinin tam ve etkin kullanılamadığını yani ekonomide eksik istihdam sorununun olduğunu ima etmektedir.

Ekonomik büyüme, belirli bir dönemde bir ekonominin üretim kapasitesinde meydana gelen artışı ifade etmektedir.

Üretim imkânları eğrisinin içbükey çizilmesinin nedeni artan fırsat maliyetidir.

Nominal GSYH’nin bir fiyat endeksiyle deflate edilmiş değerine ise reel GSYH denir ve bu değer ekonomik büyüklüğün gerçek göstergesi olarak tercih edilir.

Üretim sürecinde yer alan üretim faktörlerinin (emek, sermaye, toprak ve girişimci) toplam üretimden aldıkları paylar (ücret, faiz, rant ve kâr) toplanarak GSYH değerine ulaşılır.  GSYH gelir yöntemi ile hesaplanırken ücret, faiz, rant ve kâr şeklinde sıraladığımız bu gelir türlerine doğrudan gelir sayılmayan ancak GSYH içinde yer alan dolaylı vergiler ve amostismanlar da eklenerek GSYH değeri belirlenir.

Dünya Bankası’na göre 2019 yılı için bir ülkede bir kişinin yıllık ortalama gelirini gösteren KBGSMH eğer 1035 dolar ve altında ise o ülke düşük gelirli ülke olarak tanımlanmaktadır.

Orta gelir tuzağı kavramının ilk kez ortaya atıldığı yıllarda orta gelirin referans değeri olarak ABD’nin kişi başına düşen geliri kullanılmaktaydı.

Orta gelir tuzağının nedenleri incelendiğinde yukarıda sıraladığımız nedenlerin orta gelir tuzağındaki ülkelerin ortak noktaları olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak bu faktörlerin yanı sıra her ülkenin kendine özgü birtakım özellikleri de orta gelir tuzağına yakalanma sürecini hızlandırabilmektedir. Bu kapsamda orta gelir tuzağına zemin hazırlayan diğer faktörler incelendiğinde, gelir dağılımındaki adaletsizlikler, yetersiz altyapı yatırımları, işgücü piyasasının yapısı, ülkelerin demografik yapıları, finansman kaynaklarına erişimin zorluğu, kalkınmada bölgesel farklılıklar, kamu politikaları vb. birçok iktisadi ve politik faktörün de orta gelir tuzağında etkin rol oynadığını söylemek mümkündür.

Meksika, Bulgaristan ve Kosta Rika alt-orta gelir grubundan 50 yılı aşkın bir süre kurtulamamışlardır.

Türkiye düşük gelir düzeyinden alt-orta gelir düzeyine ilk kez 1953 yılında yükselmiştir.

Orta gelir tuzağı, bir ekonominin belirli bir gelir düzeyine yükseldikten sonra uzun yıllar bu gelir düzeyinde sıkıştığı ve bir üst gelir düzeyine yükselme konusunda başarısız kaldığı ekonomik durumu temsil etmektedir.

Büyük buhran sonrası makroekonomi ayrı bir disiplin olarak incelenmeye başlamıştır.

Üretim imkanları eğrisi temel olarak artan teknoloji düzeyinde değil sabit teknoloji düzeyinde üretim faktörlerinin tam ve etkin kullanılması durumunda üretilebilecek mal veya hizmetlerin sınırını göstermektedir.

Üretim imkanları eğrisinin içbükey olmasının nedeni artan fırsat maliyetidir.

"Bir ülkenin kendi sınırları içinde belirli bir dönemde üretilen nihai mal veya hizmetlerin parasal değerini ifade etmektedir" tanımı GSYH na aittir.

"Bir mal veya hizmetin bedeli üzerinden dolaylı olarak tahsil edilen vergilerdir"tanımı dolaylı vergilere aittir.

Alt-düşük gelir grubu,Dünya Bankasının ülkeleri KBGSMH düzeylerine göre ayırdığı 4 farklı grup arasında yer almaz.

"Bir ekonominin belirli bir gelir düzeyine yükseldikten sonra uzun yıllar bu gelir düzeyinde sıkıştığı ve bir üst gelir düzeyine yükselme konusunda başarısız kaldığı ekonomik durumu temsil etmektedir"tanımı orta gelir tuzağına aittir.

Güçlü değil zayıf kurumsal yapı ülkelerin orta gelir tuzağına yakalanmalarının nedenlerinden biridir.

Üretkenlik artışı orta gelir tuzağına düşen ülkelerde yaşanan makroekonomik sorunlardan biri değildir