Dünyada İstihdam ve İşsizlikte Yeni Eğilimler

Dünya nüfus sıralamasına göre nüfusun en yoğun olduğu ilk 10 ülke sırasıyla, Çin, Hindistan, ABD, Endonezya, Pakistan, Brezilya, Nijerya, Bangladeş, Rusya ve Japonya’dır.

Cinsiyete göre, bölgeler özelinde işgücüne katılım oranı değerlendirildiğinde ise Kuzey Afrika, Arap Emirlikleri ve Güney Asya’da kadın işgücüne katılım oranı oldukça düşüktür.

Aktif ya da faal nüfus, çalışma çağında yani 15 ve daha yukarı yaş grubunda olup kurumsallaşmamış nüfustan oluşmaktadır. Buna, aynı zamanda, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus adı da verilmektedir.

İşgücüne katılım oranı, istihdamda olan veya iş arayan ile istihdam edilen nüfusun payını ifade etmektedir. Bu pay aynı zamanda, “ekonomik olarak aktif nüfus” olarak da tanımlanmaktadır.

Ekonomik olarak aktif olmayan nüfus ise, ev işleri ile uğraşanlardan, ücretsiz bakım hizmetlerinde bulunanlardan, eğitim ve öğretim faaliyetlerinde bulunanlardan ve işgücü piyasasından emekli olanlardan oluşmaktadır

Yaşlı bağımlılık oranı, 65 yaş ve üzeri yaş grubundaki nüfusun çalışma çağındaki nüfusa, yani 15-64 yaş grubundaki nüfusa oranıdır

Kayıt dışı istihdam; istihdam faaliyetlerinin resmi belgelere yansımaması ya da gerçekleştirilen istihdam süresi ve ödenen ücret miktarının resmi makamlara eksik bildirilmesidir.

Yeni iş imkanlarının yaratılması, istihdam ve ücret teşvikleri, açık işlere uygun eğitim imkanlarının sağlanması vb. aktif istihdam politikalarının uygulanmasına verilecek örneklerdir.

Aktif istihdam politikası, işsizliği azaltmak, istihdamı korumak ve arttırmak amacıyla iş ve meslek danışmanlığının sunulduğu, kariyer yönetimi hizmetlerinin verildiği, iş analizleri ve meslek sınıflandırmasının yapıldığı, istihdamla ilişkilendirilmiş çeşitli meslek eğitimlerinin uygulandığı, iş arama stratejilerinin geliştirildiği programlar bütünüdür.

İstihdam oranı, istihdamın kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki payıdır

Eksik istihdam; işgücünden bir kısmının cari ücret üzerinden ve ayrıca kanun, örf ve adet vs. ile tayin edilmiş saatler zarfında iş aradığı halde bulamamasıdır.

Özellikle gelişmekte olan ülkelerde, nüfusun büyük bir bölümünün tarım sektörüne bağlı olması ve tasarruf ve yatırım olanaklarının kısıtlı olması, gelişmekte olan ülkelerde gizli işsizliği sorun hâline getirmektedir

İşsizlik oranı, işsiz nüfusun işgücü içindeki oranıdır.

ILO Dünyada işsizlik oranlarının tespiti ve geleceğe ilişkin tahminler bakımından önemli bir bilgi kaynağıdır.

Yapılan araştırmalar ve istatistiki bilgilere göre Dünyada işsizliğin özellikleri şu şekilde sıralamak mümkündür; • İşsizlik oranları yüksektir. • İşsizlik gençler arasında yoğun olarak gözlenmektedir. • İşsizlik vasıfsız işçilerde yoğunlaşmaktadır. • İşsizlik uzun süreli ve yapısal niteliktedir. • Kadın işgücünün işsizliği erkeklerden yüksektir. • Kayıtdışı istihdam işsizliği takip eden en önemli sorun alanıdır

Luddizm; yeniliğe karşı olan bir işçi akımıdır. 1811-1816 yılları arasında Ned Ludd adlı İngiliz tekstil işçisinin modern makinelere işsizliği artırdığı gerekçesiyle saldırması, bu akıma ismini vermiştir.

Teknolojik ilerleme sonrasında üretim sürecinde yaşanılan değişim, istihdam bağlamında bazı işler için nitelikli işgücü talebini artırırken; bazı işler ise önemini yitirmiş ve bu işleri yapan emeğe duyulan talebin azalmasına neden olmuştur.

Tüm bu endüstriyel değişimler bağlamında teknolojinin çalışma hayatı üzerindeki etkilerine dair çok net bulgular bulunmamakla birlikte, literatürde yer alan çalışmalar ışığında teknolojinin istihdam üzerindeki etkilerini iki temel görüş etrafında  yoğunlaştırmak mümkündür. Bu görüşlerden ilki teknolojik gelişimin istihdamı olumlu yönde etkileyeceğini savunan iyimser görüş; diğeri ise teknolojik gelişmenin istihdamı olumsuz yönde etkileyeceğini savunun kötümser görüştür. 

Altta yatan başka sağlık sorunları olanlar ve yaşlılar, gençler, kadınlar, serbest mesleğe sahip kişiler ile kısmi süreli ve geçici işçiler, göçmenlerdir.

Covid-19 salgınının Türkiye işgücü piyasası açısından sonuçları, dünyadaki yansımalarından farklı değildir. Mart 2020 tarihinden günümüze ülke genelinde alınan tedbirler ve uygulamalar zaman içerisinde yaygınlaşmıştır. Salgın ve salgına karşı alınan tedbirlerden özel sektör çalışanları ile kendi hesabına çalışan olarak nitelendirilebilecek esnafsanatkârlar en fazla etkilenen işgücü grubu olmuştur. Özellikle hizmet sektöründeki faaliyetlerin geçici olarak durdurulması bu kesimdeki işgücünün çalışma ve gelir elde etme imkanlarını doğrudan olumsuz yönde etkilemiştir. Toplumda sosyal mesafe uygulamasının yaygınlaşması ve insanların evlerine kapanmaları, pek çok mal ve hizmete yönelik talebin de daralmasına neden olmuştur.