EKONOMİNİN GÜNCEL SORUNLARI - Deneme Sınavı - 2

Başlıca yapısal reformlar şunlardır: Siyasal reformlar, sosyal reformlar, kültürel reformlar, kurumsal reformlar ve ekonomik reformlar.

Bir ülkenin seçim ve yönetim sisteminde gerçekleştirdiği köklü değişimlere siyasal reformlar denir.

IMF yaklaşımında göstergeler 0 ve 1 arasında ölçeklendirilir ve elde edilen değerler bire yaklaştıkça yıllar içerisinde yapısal reformların başarılı olduğuna, yani kısıtlamaların azaldığına işaret eder.

Danimarka Asya Kaplanları içinde yer almaz.

IMF yapısal reform alanları arasında tarım sektörü yer almaz.

OECD ülkelerinde gerçekleştirilmiş olan yapısal reform çalışmalarının performansını ölçmek için kullanılan göstergelerden olan istihdamı koruma mevzuatı EPL'dir.

Dünyada ticaretin küreselleşme süreci 1980'li yıllardan itibaren hızlanmıştır.

Sabit kur sisteminde sabit tutulan ve resmî olarak ilan edilen döviz kurlarıyla karaborsada oluşan döviz fiyatları arasındaki farka döviz kuru karaborsa primi adı verilir.

Latin Amerika ülkelerinin Washington Uzlaşması ilkelerine bağlılık seviyeleri daha yüksek olmuştur.

Deregülasyon (Kuralsızlaştırma), piyasaya yeni firmaların girişini engelleyen veya rekabeti kısıtlayan piyasa mekanizmalarının önündeki düzenlemeler kaldırılmalıdır. Deregülasyon, rekabet ortamını güçlendirmenin ve rekabeti arttırmanın bir yoludur.

Eduardo Lora Yaklaşımında kullanılan beş reform alanı: Ticaret Politikaları, Finansal Politikalar, Vergi Politikaları, Özelleştirme Uygulamaları ve İşgücü ile İlgili Kanunlardır. Bunlar içerisinde Döviz Kuru Politikaları yer almamaktadır.

Eduardo Lora Yaklaşımında “işgücü ile ilgili kanunlar” reform alanındaki gelişmeleri ölçmek için: İşçi çalıştırma kolaylığı; İşçiyi işten çıkarma kolaylığı, Çalışma günü esnekliği ve Sosyal güvenlik katkıları kullanılmaktadır. Sendikalaşma kolaylığı bu reform alanının içeriğinde yer almamaktadır.

Morley, Machado ve Pettinato Yaklaşımında benimsenen Yapısal reform endeksinin ana başlıkları şunlardır: Ticaret reformu, yurt içi finansal liberalizasyon, uluslararası finansal liberalizasyon, vergi reformu ve özelleştirme. Özel mülkiyet hakları bu alanlar içinde yer almamaktadır.

Dasgupta, Keller ve Sirinivasan Yaklaşımında kullanılan  yapısal reform endeksi beş alt göstergeden oluşur: Tarife oranlarının basit ortalaması, birikimli özelleştirme gelirlerinin GSYİH’ya oranı, en yüksek marjinal şirketler gelir vergisi oranı, en yüksek marjinal bireysel gelir vergisi oranı ve reel kur endeksinin satın alma gücü paritesinden sapma oranı. Bu anlamda Ek navlunları da içeren ortalama tarifeler ve tarife dağılımları kullanılmamakta, onun yerine Tarife oranlarının basit ortalaması kullanılmaktadır.

EBRD, geçiş sürecini gözlemlemek için “Geçiş Raporları (Transition Reports)“ adlı periyodik bülteninde yapısal değişim göstergeleri” adı altında düzenli istatistiksel veri yayınlamaktadır. Bu göstergelerin yer aldığı tablolarda bulunan “Küçük ölçekli işletmelerin özelleştirilmesi endeksi”, “Büyük ölçekli işletmelerin özelleştirilmesi endeksi”, “Özel Girişimciliğe Geçiş Reformu Endeksi”, “Fiyatların Liberalizasyonu Endeksi”, “Forex ve Ticaretin Liberalizasyonu Endeksi”, “Rekabet Politikası Endeksi”, “Bankacılık Reformu Endeksi”, “Banka Dışı Mali Kurumlar Reformu Endeksi”, “Altyapı Reformları Endeksi (Elektrik, demiryolu, karayolu, telekomünikasyon, su ve atık su)” ülkelerin yapısal reformlarda ulaştığı seviyeler için iyi birer gösterge olmaktadır.

Dünya Bankası işgücü piyasalarındaki yapısal reformları gözlemlemek için EPL göstergesine benzer şekilde bir endeks geliştirmiş ve bu göstergeye REI (istihdam katılığı endeksi) ismi verilmiştir. REI, 0-100 arasında değerler almakta, endeksin yüksek değerleri istihdam piyasasının piyasa ilkelerinden uzaklaştığını göstermektedir. Türkiye’nin REI endeksi yaklaşık olarak 50’dir.

Uruguay Round’u ve WTO, dünya ticaretiyle ilgili yapısal ekonomik reformların temel eksenini oluşturmuştur.

Neoliberallere göre, devlet piyasa ekonomisini işler hâle getirirse ve yüksek vergileme oranlarını azaltırsa gelirleri artacak olan yüksek gelirli kişiler bu gelirleri ile üretim sektörüne yatırım yapacak ve böylece alt gelir grupları ve yoksullar da bu zenginleşmeden payını alacaktır. İktisat literatüründe bu etkiye “damlama etkisi (trickle down effect)” ad verilir.

Türkiye’nin G20 kapsamında ana yapısal reform taahhütleri arasında İşgücü piyasasında daimi olarak geride kalma riskini en çok taşıyan gençlerin oranının 2025 yılına kadar yüzde 15 azaltılması yer almaktadır.

"Güvenlik reformları" başlıca yapısal reformlar arasında yer almaz