EKONOMİK COĞRAFYA

Ülkeler arasında artan iş birliği ve bütünleşme (entegrasyon) çabalarına ilk başta güçlük­ler nedeniyle hizmet sektörü çok az dahil edilmiştir. Hizmet ticaretinin farklı şekillerinin olması, hizmet ticaretinin soyut olması nedeniyle nelerin hizmet ticaretinin kapsamında (ihracat mı ithalat mı) değerlendirileceğinin belirsiz olması, çok geniş bir sektörler gru­bunu kapsaması, ulusal hassasiyetlerin fazla olması, ulusal mevzuatın uluslararası hizmet ticaretine çok fazla imkân tanımaması, kişilerin (özellikle iş gücünün) serbest dolaşımı­nın önündeki engellerin fazla olması, sermayenin serbest dolaşımının sınırlı olması ve en önemlisi teknolojik altyapıların yetersizliği gibi nedenlerle uluslararası hizmetler ticareti (trade in services) gelişememiştir.

Hizmet ticaretinin farklı şekillerinin olması, hizmet ticaretinin soyut olması nedeniyle nelerin hizmet ticaretinin kapsamında (ihracat mı ithalat mı) değerlendirileceğinin belirsiz olması, çok geniş bir sektörler gru­bunu kapsaması, ulusal hassasiyetlerin fazla olması, ulusal mevzuatın uluslararası hizmet ticaretine çok fazla imkân tanımaması, kişilerin (özellikle iş gücünün) serbest dolaşımı­nın önündeki engellerin fazla olması, sermayenin serbest dolaşımının sınırlı olması ve en önemlisi teknolojik altyapıların yetersizliği gibi nedenlerle uluslararası hizmetler ticareti (trade in services) gelişememiştir.

Küreselleşme kavramı birçok farklı alanda yaşanan değişimleri vurgulamak için kullanılır. Bu nedenle küreselleşmenin genel geçer bir tanımı ortaya koymak mümkün değildir. Özellikle 80’lerden sonra dünyanın birçok bölgesinde etkisini arttırarak ve düşünsel tartışmaların merkezine girmiştir. Küreselleşme 90’lardaki hızını kaybetse de bugün hala etkisini devam ettiren bir süreç olarak yaşanmaya devam etmektedir. Bu sebeple doğru yanıt C seçeneğidir.

Küreselleşme ekonomik alanda; ticari, mali ve üretim olmak üzere üç boyutu ile varlık göstermiştir. Bu alanlarda ulusal para ve sermaye piyasalarının dünya piyasalarına entegrasyonunu sağlamaya yönelik olarak birçok farklı kurum faaliyet göstermiştir. Bunlar; GATT, IMF, IBRD, BIS. Bu sebeple doğru yanıt E seçeneğidir.

Coğrafi keşifler ve sömürgecilik faaliyetlerinin ekonomik sonucu olarak kapitalizm dünya üzerinde yayılarak egemen üretim biçimi haline gelmiş, bu süreçte ele edilen büyük miktarlarda para ya da değerli maden ise sanayi devrimi için gerekli olan sermaye birikiminin sağlanmasına yol açmıştır.  Doğru yanıt E seçeneğidir.

Alman devletleri kendi arasında bir gümrük birliği kurarak Alman devletleri arasında ticari engelleri azaltmış birlik dışındaki ülkelere karşı da Alman ürünlerini gümrük vergileri ile korumuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Sanayi devrimi ile birlikte ortaya çıkan yenilikler, üretim süreçlerinde kas gücünün yerini alarak ciddi bir üretim artışına neden olmuştur. Talebi aşan üretim artışı beraberinde yeni pazar arayışlarını getirmiştir. Bu durumda iktisadi liberalizm sanayileşmesini en erken başlattığı için İngiltere’nin en çok faydalanacağı bir durum oluşturur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Altın standardı, ülkelerin, kendi paralarını belirli bir ağırlıkta altına karşılık göstermeleri ile ortaya çıkmış bir sistemdir. İlk olarak 1821 yılında İngiltere’de uygulanmaya başlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bretton Woods Anlaşması ile ülkelerin ödemeler dengesinde sorunlarla karşılaşan ülkelere yardım etmek için Uluslararası Para Fonu (IMF) kurulmuştur. Böylece ödemeler dengesinde sorunlarla karşılaşan ülkelerin gümrük vergilerini yükseltmelerinin önüne geçilerek uluslararası ticaretin gelişmesi sağlanmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

GATT ile birlikte tarifelerin azaltılmasıyla klasik korumacılık anlayışı bitmiş ancak bunun yerini tarife dışı kısıtlamalar ile yeni korumacılık anlayışı almıştır. Tarifelerin önemini kaybetmesi ile kendi sanayilerini korumak isteyen ülkeler tarife dışı kısıtlamalara yönelmişlerdir. Böylelikle iç pazarlarını korurken kendi ihraç malları için başka pazarların açık kalmasını sağlamışlardır. Ancak bu durum C seçeneğinde belirtilen sonuca yol açmamıştır.

Gunnar Myrdal "Kutuplaşma Teorisi" farklı gelişme seviyesinde bulunan ülkeler arasında mal ve faktör hareketlerinin serbestleştirilmesi durumunda gelişmiş (zengin) ülkelerin daha da gelişeceğini buna karşılık gelişmekte olan (fakir) ülkelerin daha fakirleşeceğini belirtmektedir. Myrdal, dolaylı olarak gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkeler düzeyine gelene kadar bu ülkeler arasında mal ve faktör hareketlerinin serbest olmamasının daha faydalı olduğunu belirtmektedir. Bu durumda doğru yanıt D seçeneğidir.

Dünya mal ticaretinde Asya ülkelerinin payının artmasının başlıca sebebi bir çok sanayi sektöründe bu ülkelerin diğer ülkelere göre karşılaştırmalı üstünlüğü ele etmiş olmasıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.