EKONOMİK COĞRAFYA - Deneme Sınavı - 5

Emek piyasasının diğer bir özelliği emeğin stoklanamamasıdır. Mal piyasasında üretimi yapılan bir mal daha sonra satışa sunulmak üzere stoklanabilirken; emek piyasası açısından bu durum söz konusu değildir

2014 yılı verilerine göre Uluslararası İşgücü Maliyetleri (İmalat sanayiinde saat başına) en yüksek ülke Norveç'dir.

Fordizmin ortaya çıktığı dönem 1900’lü yılların başı olmasına rağmen; fordizmin en parlak dönemi, Kuzey Amerika’dan Batı Avrupa’ya yayıldığı 1945 ile 1970 yılları arasındaki dönemdir.

Sanayisizleşme, sanayi sektörünün istihdam ve hasıladaki payının azalmasıdır. Sanayişizleşme, ülke içinde özellikle tekstil, kömür madenciliği, gemi yapımı, çelik üretimi ve otomobil üretimi gibi geleneksel ve ağır sanayi alanlarını kötü etkilemektedir.

Esnek çalışma biçimlerinden bir diğeri ise evde çalışmadır. Diğer esnek çalışma biçimleri ise; iş paylaşımı, esnek zamanlı çalışma, tele çalışma ve çağrı üzerine çalışmadır. Bunlar gibi esnek çalışma biçimleri ile bireyler iş yeri dışında iş yeri ile bağlantılı olarak çalışma imkânı bulurken, kendilerine de sosyal olarak daha fazla zaman ayırabilmektedirler.

Sanayileşmenin ilk aşamalarında iş gücünün karşı karşıya kaldığı kötü koşullar, 19 yüzyılın ikinci yarısında işçi sınıfının çıkarlarını korumak amacıyla, işçilerin bir araya gelme- siyle işçi sendikalarının ortaya çıkışına yol açmıştır.

Küreselleşme, demografik değişimler, savaşlar, terör, gelir eşitsizlikleri ve iklim değişikliği giderek daha fazla işçiyi ve onların ailelerini istihdam ve güvenlik arayışı içinde sınırları aşmaya teşvik etmektedir.

Göçmen işçi kavramı, ikamet ettikleri mevcut ülkede hâlihazırda istihdam edilen ya da işi olmayan fakat iş arayan bütün uluslararası göçmenleri ifade etmektedir.

Emeği hareketliliğe sevk eden göç kararının çeşitli belirleyicileri vardır. Bunlar: Yaş, eğitim, işsizlik, uzaklık ve medeni durumdur.

Kurumlar bir amaca dayalı olarak oluşturulmuş veya kendiliğinden ortaya çıkmış, karşılıklı beklentilere dayanan, devamlılık gösteren ve nispeten istikrarlı sosyal uygulama biçimleridir. Doğru cevap D'dir.

Tarih okullarının kurumsal iktisatla paylaştıkları ortak özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Hukuk ve etik, iktisat ile karşılıklı olarak ilişkilidir. Ekonomik davranış sadece çıkarcılık ile açıklanamaz.

• Teoriler oluşturuldukları kurumlara bağlıdırlar ve en başarılı şekilde içinde oluştukları toplumu açıklayabilirler.

• Farklı devirler ve farklı ülkeler farklı sistemler gerektirirler.

• Her durumu açıklayan genel ve tek bir teori olamaz. İktisatta değişmez “doğal yasalar” bulunamaz. Doğru cevap A'dır.

Commons’a göre ekonominin temel birimi işlemlerdir, başka deyişle işlemler tüm ekonomik aktivitelerdeki ortak paydadır. Commons’a göre üç tür işlem vardır:

• Pazarlık işlemleri,

• Yönetim işlemleri,

• Tayınlama işlemleri.

Hükümetin yeni vergiler koyması, halk için tayınlama işlemidir. Bir şirketin sözleşmeleri yenilemesi çalışanların ücretleri açısından tayınlama işlemidir. Doğru cevap D'dir.

Schumpeter için girişimci bir risk taşıyıcı değildir, risk taşıyan sermayedardır. Schumpeter’e göre sermayedar girişimcilere yenilik yaratmaları için kredi sağlayan bir tür banka görevi görmektedir. Doğru cevap C'dir.

Schumpeter’e göre inovasyonun içeriği

*Yeni bir ürün ya da yeni kalite düzeyinde ürün yaratmak,

• Yeni bir üretim metodu yaratmak,

• Yeni bir piyasa açmak,

• Yeni bir tedarik kaynağı ele geçirmek,

• Yeni bir endüstri organizasyonu kapsamaktadır. Yeni bir teoriye dayanmak Schumpeter'in inovasyon içeriğinde yer almaz. Doğru cevap E'dir.

Evrimsel iktisat yaklaşımıyla Kurumsal İktisat büyük benzerlik göstermektedir. Her iki okulda Neoklasik teorilerin temelinde yatan varsayımları eleştirmiş, iktisadı mekanik olmaktan çok organik bir yapı olarak görmüşlerdir. Ancak iki okulun farklılıkları bu noktadan sonra ortaya çıkmaktadır. Kurumsal İktisat; tarih, sosyoloji gibi bilim dallarını yoğun olarak kullanırken evrimsel iktisat yine 1970’lerde büyük gelişme gösteren matematiksel modelleme konularını temel almıştır. Kurumsal İktisat özellikle Veblen’in etkisiyle matematikten uzak durmuştur. Veblen, yaşadığı dönemde matematiksel modellerin çok sayıda birimin olduğu ve birimlerin zaman içinde etkileşim gösterdiği sistemleri anlatmakta yeterince başarılı olmadığından matematiksel yaklaşımı benimsememiştir. Bunun yanında; Neoklasik yaklaşımın temelini oluşturduğu için de matematikten uzak durmuştur. Ancak evrimsel iktisat görüşü 1950 sonrası uygulamalı matematik ve bilgisayarlı modellemedeki gelişmelerin çok birimli, etkileşimli ve açık modellerin oluşturulabilmesini mümkün kıldığı için matematiksel yaklaşımı benimsemiştir. Doğru cevap B'dir.

Yaratıcı yıkım çerçevesi inovasyonunun meydana gelmesini bir değişim süreci olarak ele almaktadır ve inovasyon kendinden önceki yapıyı yıkarak yeni bir yapılanma getirmektedir. Doğru cevap D'dir.

Ekonomik büyüme ve kalkınma birbiriyle ilişkili ve bunun yanında sıkça karıştırılan kavramlardır. Ekonomik büyümeyi genelde kişi başı gelirin artışı belirler, ekonomik kalkınma ise toplumsal olarak refah artışını ifade eder. Refah içerisinde gelir veya zenginliği içerse de sadece gelir ile anlatılamaz. Refah artışı ile bireyin zenginliğinin (kişi başı gelir) artışının yanı sıra toplumun değer yargılarının, dünya görüşünün değişmesi; böylece davranış kalıplarında meydana gelen farklılaşma sonucunda bireyin ve içinde bulunduğu toplumun daha “iyi” ve “insancıl” bir yaşama yükselmesi şeklinde ifade edilir. Özetle kalkınma gelir artışının yanı sıra insan mutluluğu gibi nicel olarak ifadesi zor olan öğeleri de içinde barındırmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Kalkınmanın 3 temel öğesi

I. Yaşam-idamesi

II. Öz-saygı/onur

III. Özgürlüktür. Doğru cevap C'dir.

Neoliberalizm serbest piyasa teorilerini temel almaktadır; ekonomiye devlet müdahalesinin azaltılmasını, özel girişimin teşvikini ve rekabet politikalarını savunmaktadır. 1990’ların başından beri etkin olan Washington Uzlaşısı Neoliberal prensiplerin politika önerilerinin bir özeti olarak ele alınabilir. Uzlaşıda vurgulanan politikalar enflasyonun düşürülmesi, ticaret engellerinin kaldırılması, doğrudan yabancı yatırımlara açıklık, finansal sektörün serbestleşmesi ve devlet teşebbüslerinin özelleştirilmesi şeklindedir. Doğru cevap E'dir.

Ekonomik Küreselleşme ile ilgili üç farklı yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Hiper Küresel Yaklaşım, ikincisi Şüpheci Küresel Yaklaşım ve üçüncüsü Dönüşümcü Küresel Yaklaşımdır. Hiper Küresel Yaklaşım taraftarları, küresel ekonominin tam entegrasyona doğru hızla ilerlediğini ve tam entegrasyonun gerçekleşmek üzere olduğunu coşkulu biçimde ifade etmektedir.