EKONOMİK COĞRAFYA - Deneme Sınavı - 11

Küreselleşme ve bölgeler arasındaki karşılıklı etkileşimin anlaşılması, “Glokalizasyon” kavramıyla açıklanmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Artımsal (Kademeli) inovasyonlar, mevcut mal, hizmet veya süreçlerin önceki durumlarını tamamen değiştirmeyen, adım adım gerçekleştirilen önemli derecedeki geliştirme ve iyileştirmeler olarak ifade edilebilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Teknoloji İtişli modelde belirli bir fikre yönelik temel araştırma faaliyetleri uygulamalı araştırmalar sonucu test edilmekte ve ardından ürün geliştirme aşamasına geçilmektedir. Ortaya konan ürün veya sürecin ticarileştirilmesi ile son bulan bu model, dikkat edilirse, bilimsel tabanlı olup, Ar-Ge faaliyetleri üzerine kuruludur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ortaya Çıkış Türlerine Göre İnovasyonlarİnovasyonlar yenilikçi ve yaratıcı fikirlerin belirli birpiyasada, endüstride, iş dalında ya da organizasyoniçerisinde bir dizi süreçle değer yaratan çıktılaradönüşümü sonucu gerçekleşmektedir. Bu süreçler kendi
içerisinde çeşitlilik gösterebilirken, yaratılan değer defarklı türlerde ortaya çıkabilmektedir.

Ürün İnovasyonu: Özellikleri veya kullanım amaçlarıbakımından yeni ya da önemli derecede iyileştirilmiş birmal veya hizmetin ortaya çıkmasıdır. Bu iyileştirme işlemi
herhangi bir ürünün teknik özelliklerinde, bileşenlerinde,yazılımında veya diğer bazı işlevsel özelliklerinde ortayaçıkabilir.

Süreç İnovasyonu: Yeni veya önemli derecedeiyileştirilmiş bir üretim veya teslimat yönteminingerçekleştirilmesidir. Süreç inovasyonları, birim üretimveya teslimat maliyetlerini azaltmak, kaliteyi artırmak,yeni ya da önemli derecede iyileştirilmiş ürünler üretmekveya teslim etmek üzere geliştirilen teknikler, teçhizatlar veya yazılımları içermektedir.

Pazarlama İnovasyonu: Pazara sunmak amacıylageliştirilen ürünlerin tasarımında veya paketinde, ürünyerleştirmede, ürün promosyonunda ya da fiyatlandırmasında önemli değişiklikler içeren yeni bir yöntemin ortaya çıkmasıdır. Pazarlama inovasyonları
piyasadaki çeşitli ürün ve hizmetlerde yeni veya geliştirilmiş tasarımlar, ambalajlar ve pazarlama yöntemleri şeklinde olabilir.

Organizasyonel İnovasyon: Bir firma veya endüstrideki iş uygulamalarında, iş yeri veya iş sahası yönetiminde ya da bir yöntemin gerçekleştirilmesi olarak tanımlanabilir.

Doğrusal İnovasyon Modeli: Faaliyetlerin büyük bir
çoğunluğu soldan sağa veya yukarıdan aşağıya ardışık bir
takım süreçlerde gerçekleşmektedir. Bu modeller kendi
içinde 2 ayrı grupta toplanmaktadırlar.
Teknoloji İtişli modelde belirli bir fikre yönelik temel
araştırma faaliyetleri uygulamalı araştırmalar sonucu test
edilmekte ve ardından ürün geliştirme aşamasına
geçilmektedir. Ortaya konan ürün veya sürecin
ticarileştirilmesi ile son bulan bu model, dikkat edilirse,
bilimsel tabanlı olup, Ar-Ge faaliyetleri üzerine kuruludur.
Piyasa Çekişli inovasyon modeli daha çok kullanıcı
odaklı olmakla beraber, yenilikçi fikirlerin ortaya çıkış
yeri olarak piyasalara vurgu yapmaktadır. Dolasıyla
doğrusal inovasyon modelleri inovasyonların ortaya çıkış
süreçlerini bütünsel bir yaklaşımla ele almaktan çok, bu
süreçlerin çıkış noktalarına odaklanmaktadırlar.

Sistemik İnovasyon ve İnovasyon Sistemleri Yaklaşımı

Her bir aşamasında sosyal çevre, firmalar ve kurumlar arasında sürekli geri bildirimlerin (feedback) var olduğu, pazardan gelen sinyallere ve talepteki değişmelere duyarlı dinamik bir süreci tanımlamaktadır. Bu yaklaşımın benimsenmesinde, teknoloji düzeyi ve toplumsal yapıdaki gelişmeler neticesinde değişen sosyal ve ekonomik ihtiyaçlara cevap veremeyen Fordist dönem üretim ve tüketim mantığına alternatif arayışların önemli etkisi olmuştur.

İnovasyon sistemleri içerisinde bir alt sistem olarak karşımıza çıkan bölgesel inovasyon sistemleri genel olarak;
• Bir ulusa, bir ekonomik birleşme veya bütünleşmeye ait, bölge olarak nitelendirilebilecek coğrafi sınırlar içerisinde ortaya çıkmış,
• Birbiriyle ilişkili katma değeri yüksek ve yaratıcı alanlardaki ortak öğrenme süreçlerine katkıda bulunan,
• Bilgi, teknoloji ve uzmanlığın bölge içi ve bölgeler arası hızla yayılımına olanak veren,
• Ekonomik, sosyal, politik ve kurumsal faktörlerin ve bunlar arasındaki ilişkilerin oluşturduğu ağlardır.

Bölgesel inovasyon sistemlerinin yapısına bağlı olarak inovatif bölgelere ait 5 temel bileşen bulunmaktadır.

Bölgesel inovasyon sistemlerinin yapısına bağlı olarak inovatif bölgelere ait 5 temel bileşen bulunmaktadır.
• Kamu Kurumları
• Yenilikçi Firmalar
• Ar-Ge Kuruluşları
• Üniversiteler
• Tedarikçiler

Ekonomik coğrafya, dünya üzerindeki çeşitli doğal
kaynakların dağılışını ve bu kaynakların insan tarafından
kullanılışını konu alan bilim dalıdır.

Yeni Ekonomik Coğrafya
(NEG) yaklaşımı 1990’ların başında Paul Krugman
tarafından ortaya atılmış ve son dönemin ilgi çeken
teorilerinden biri olmuştur. Teorinin temel konusu firmalar
açısından ilgili çekici olan ve tercih edilen yerleşim
yerlerinin özelliklerini belirlemeye çalışmak ve ekonomik
aktivitelerde coğrafi yapının önemini açıklamaktır.
Krugman ekonomik aktivitelerin belli bir alanda
yığınlaşmasını bir genel denge modeli ile açıklayarak bu
alandaki literatüre önemli bir katkı yapmıştır.

Bölgeler arasındaki kalkınma hızındaki
farklılıkların nedenlerini ve sonuçlarını açıklamak da
ekonomik coğrafyanın temel ilgi alanlarından biri
olmuştur. Ekonomik coğrafya sadece bir ülkenin hangi
bölgesinde hangi tarımsal ürünlerin yetiştiği, hangi
madenlerin çıkarıldığı ve sanayi üretiminin hangi
bölgelerde yoğunlaştığı gibi konularla ilişkili değildir.
Ülkeler içerisinde ekonomik etkinliklerin gerçekleştiği
yerleri bilmek başlı başına önemli bir konu olup,
ekonomik aktivitelerin uluslararası boyutlara gelmesinden
dolayı, ülkeler arası bağlantılar artmakta ve bu nedenle
ekonomik coğrafyanın önemi fazlasıyla artmaktadır.

Ekonomik coğrafyanın ilgi alanında olması gereken
konulardan bazıları şunlardır: doğanın insan tarafından
algılanma biçimi, değerin hesaplanması ve ölçülmesi,
toplumsal ilişkiler ve değerler ile üretim ve tüketimin
değişik şekilleri, iş bölümü, belirli sosyal ilişkiler ile
kalkınmanın koşulları, üretim ve tüketim süreçlerine kamu
müdahalesi, toplumsal yapının değişimi, tarihsel süreçler,
küresel yaklaşım.

Makro bölgesel ölçek (Güneydoğu Asya, Orta
Avrupa, Kuzey Amerika),
• Ulusal ölçek (Türkiye, Almanya, İtalya, Fransa,
Japonya),
• Bölgesel ölçek (Doğu Anadolu, Kaliforniya),
• Yerel ölçek (Çukurova, Ihlara Vadisi, Silikon
Vadisi),
• Yaşam yerleri (iş yerleri ve yaşam alanları).

Marshall endüstriyel yığınlar kavramını ilk ortaya atan ve sanayide ölçek ekonomilerinin önemini vurgulayan ilk bilim
adamıdır.

mekân
teoril

Üretim, insanların ihtiyaçlarını dolaylı ya da doğrudan
karşılayacak mal ve hizmetleri meydana getirme çabasıdır.

Politik ekonomi, ekonomiyi bireylerin kendi çıkarlarına
göre şekillenen kurallarla işleyen ayrı bir yapı olarak
değil, politik ve sosyal içeriği ile analiz eder.

Davranışsal yaklaşım; satın alma ve tüketim
faaliyetlerimizi incelerken ekonomik modellere ek olarak
teknolojik, psikolojik ve sosyolojik etkenlerin de içinde
olduğu teorilerin ortaya atılması gerektiğini savunan
yaklaşımdır.

Kümelenme yaklaşımının temelleri Alfred Marshall’ın 19. yüzyıl başlarında ortaya koyduğu Endüstriyel Bölgeler yaklaşımına dayanmaktadır. Marshall’ın Endüstriyel
Bölgeler yaklaşımı genel olarak nitelikli iş gücünün firmalar arasında ve üretimin farklı dallarında dağıldığı, bilginin yoğun şekilde paylaşıldığı ve uzmanlaşma, ortak iş pratikleri, örtük bilgi, destekleyici sosyal ve kurumsal çevreden oluşan yerel bir “endüstriyel atmosferi” kapsamaktadır.