EKOLOJİ VE TURİZM

Multidisipliner: Bilimsel veya teknik alanda birden fazla bilim dalının bir arada bulunması ve kullanılması durumu.

Ekonomik faaliyetlerin temel ekolojik ilkelere dayandırılması ve bu ilkeler doğrultusunda uygulanmasına ekolojik ekonomi adı verilmektedir. “Doğal kaynakların kullanımının planlanması” ve “ekolojik, ekonomik, sosyal ve politik olmak üzere çok kriterli analizlerin bir arada toplanılması” ile sürdürülebilir çevrenin bileşenlerini geliştirmek ekolojik ekonominin çalışma alanlarını oluşturmaktadır.

Ekolojik planlamalar ise doğanın etkilenmediği ya da çok az etkilendiği, gelecekte olabilecek etkilerin önceden tahmin edildiği ve uzun süreli ekonomik yararların sağlandığı planlama yöntemleridir. Örneğin, insanlığın en büyük problemlerinden birisi olan enerji sorunu yenilenebilir yani tükenmeyen enerji kaynakları ile çözüldüğünde, hem hammadde hem de çevre kirliliğini en aza indirgeme yolu ile küresel anlamda büyük ekonomik gelişmeler sağlama söz konusudur. Alternatif enerji kaynaklarının kullanımı, ekolojik planlama ve ekolojik ekonomiye verilebilecek en güzel örneklerden birisidir.

Çevre planlamaları yapılırken ilk dikkate alınması gereken temel ilke toplum yararına olmasıdır. Kalkınma politikaları içerisinde sektörlerin gelişme hedeflerine uygun olarak belirlenen planlamaların tüm aşamalarında bazı amaçların ön planda olması gerekmektedir. Bunlar;

Taşıma Kapasitesi: Belli bir bölgenin, alanın veya sistemin çevre kalitesi ve ekolojik dengesi bozulmadan herhangi bir unsurunda meydana gelebilecek artışları azami şekilde kaldırma yeteneği. Taşıma kapasitesi genel anlamı ile karşılama miktarı veya dayanma seviyesi olarak tanımlanabilir. Bir bölgenin taşıma kapasitesinin analiz edilmesi ve hesaplanmasındaki ana hedefler, çevre kalitesi ve ekolojik dengelerin bozulmadan toplumun sosyal ve ekonomik yaşam kalitesini maksimum seviyeye çıkarmak ve ekosistemlerin sağlık ölçütlerinin sürekliliğini sağlamaktır.

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED): Bir proje veya gelişmenin çevre üzerindeki sürekli veya geçici, olumlu veya olumsuz etkilerinin belirlendiği süreç. Çevresel Etki Değerlendirmesi, çevre kalitesinin bozulduğu ve yaşam kalitesinin düştüğü günümüz koşullarında ekosistem dengelerinin korunması ve sürdürülmesi gerekliliği fikri ile ortaya çıkan çevresel etki değerlendirme, insanlar tarafından gerçekleştirilecek faaliyetlerin çevrede meydana getirebileceği etkilerin araştırılması, izlenmesi ve denetlenmesi süreçlerinin bütünüdür.

Enerji etkin yaklaşımı: Enerji üretim ve tüketiminin bireysel, toplumsal ve çevresel yarara yönelik olarak miktar ve maliyetinin azaltılması. Ekolojik mimarlık ya da yeşil mimarlık; binaların, enerji etkin yaklaşımla tasarlanması, biyosfer ile entegre olması ve çevreye zararsız ekolojik tasarımları ile ortaya çıkan kavramlardır.

Ekolojik tasarım ile planlanan binalarda uygulama özellikleri şu şekilde özetlenebilir:

Ekosistemlerin yenilenebilirlik kapasiteleri, insanların kullandığı doğal kaynakları sağlayabilmeleri için gerekli verimli alanları ve suyun bulunduğu bölgeleri ve dünya ekosisteminin insanoğluna yetmeme durumu ile ilgili hesaplamaların tümüne ekolojik ayak izi adı verilmektedir. Ekolojik ayak izi, tüketilen doğal kaynakların yeniden üretimi ve üretilen atıkların geri dönüşümü için gerekli karasal ve sucul alanın ne kadar olduğunu ortaya koyan bir ölçü birimidir.

Kurumsal Karbon Ayak İzi: Kurumlardan yıllık olarak doğaya verilen sera gazı emisyonlarının ölçüsüdür. Kurumların ısınma, ulaşım ve üretimlerine bağlı olan emisyonlar doğrudan karbon ayak izi; kurumların elektrik tüketimi, sıcak su ve soğutma işlemleri, satın alarak kullandıkları tüm ürünler, taşeron firma faaliyetleri, kurum çalışanlarının iş amaçlı tüm yurt içi ve yurt dışı seyahatlerinden kaynaklanan emisyonlar ise dolaylı karbon ayak izi olarak hesaplanmaktadır.

Kalkınma politikaları içerisinde sektörlerin gelişme hedeflerine uygun olarak belirlenen planlamaların tüm aşamalarında "planların ekolojik dengeleri koruması" ön planda olması gereken amaçlardandır.

"Turizm türleri ve mevsimlerin etkisi", turizm sektöründeki büyüme hızı ve turist sayısı başta olmak üzere taşıma kapasitelerini etkileyen faktörlerden biridir.

"Hazırlık çalışmaları, problemin tanımlanması ve eleme aşamaları"  ÇED çalışmalarında takip edilmesi gereken ilk basamaktır.

"Acil eylem ve önlem planları" bir ÇED raporunda bulunması gereken bölümlerdendir.

Mümkün olduğunca çok insana hitap etmesi, turizm projelerinde, ekonomik kayıpların engellenmesi ve çevresel etkilerin azaltılması için Bakanlık tarafından sunulan önerilerden değildir.

Doğal çevre ile uyumlu olması, ekolojik tasarım ile planlanan binalarda uygulama özelliklerindendir.

Toprakta organik ve inorganik maddenin azalması, geleneksel tarım, entansif tarım, endüstriyel tarım, yoğun tarım olarak da adlandırılan konvansiyonel tarımın olumsuz etkilerindendir.

Çeşitliliği kullanmak ve değerini bilmek, Holmgren permakültür prensiplerindendir.

Doğal kaynakların dikkatli tüketilmesi, ekolojik açığın azaltılması konusunda ağırlık verilmesi gereken politikalardandır.

Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmak, karbon ayak izini azaltmak için uygulanması gerekenlerdendir.