EKOLOJİ VE TURİZM

Havza, topoğrafik yapının sonucu olarak, yağış sularının depolandığı, yüzeysel akışa geçen suların bir mecrada toplandığı (su toplama alanı) ve bu olayların etki alanı içerisinde kalan alanlara verilen addır.

Orman, farklı bitki ve hayvan türlerinden oluşan ve büyük ekonomik değeri olan ekosistemlerdir. Türkiye’deki ormanlık alanlar coğrafi bölgelere göre Karadeniz Bölgesi ormanları, Batı Anadolu "Marmara ve Ege Bölgesi" ormanları, Akdeniz Bölgesi ormanları, İç ve Doğu Anadolu ormanları olmak üzere dört grup halinde sınıflandırmak mümkündür.

Dünyadaki enerji türlerinin kökeni güneş enerjisi olarak bilinmekte ve diğer enerjiler ise güneş enerjisi kökenli, "dönüşüm enerjileri" olarak tanımlanmaktadır. Genel olarak enerji kaynakları yenilenemez ve yenilenebilir olmak üzere iki ana başlıkta toplanmaktadır. Petrol, kömür ve doğalgaz gibi fosil kaynaklar yenilenemez kaynaklar olup hızla tükenmektedir. Ayrıca temiz, çevre dostu ve yeşil enerji olarak adlandırılan “Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları”nın başlıcalarını hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal, biyokütle ve deniz kökenli enerji kaynakları oluşturmaktadır.

Hidrolik santrallerin çevre açısından yarattığı dezavantajlar şu şekildedir:

Rüzgâr enerjisi, rüzgârı oluşturan hava akımlarının sahip olduğu hareket enerjisi olarak tanımlanmaktadır. Bu enerjinin bir bölümü mekanik veya elektrik enerjisine dönüştürülebilmektedir. Rüzgârdan sağlanacak enerji rüzgârın hızına, yönüne, esme sıklığına ve esme saat sayısına bağlı olarak değişmektedir. Rüzgârın gücünden çok eski dönemlerde yararlanılmaya başlanmıştır. İlk olarak yelkenli gemiler ve yel değirmenlerinde rüzgâr gücü kullanılmıştır. Günümüzde ise daha çok elektrik enerjisi üretmek amacıyla rüzgâr santralleri kullanılmaktadır. Türkiye’de ilk kez İzmir, Çeşme’de rüzgâr enerjisi yatırımı yapılmış, daha sonra İstanbul, Çanakkale, Bandırma, Antakya, Manisa’da çalışmalar devam etmiştir.

Isıl güneş teknolojileri sisteminde öncelikle güneş enerjisinden ısı elde edilmekte ve bu ısı doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik üretiminde de kullanılabilmektedir. Isıl güneş teknolojileri iki kısma ayrılmaktadır. Birincisi düşük sıcaklık sistemleridir ve güneş havuzları, güneş bacaları, düzlemsel güneş toplayıcıları, vakumlu güneş toplayıcıları, su arıtma sistemleri, ürün kurutma ve seralar, güneş mimarisi ve güneş ocakları gibi sistemlerden oluşmaktadırlar. İkincisi ise yoğunlaştırıcı sistemlerdir ve merkezi alıcı sistemler, parabolik oluk toplayıcılar ve parabolik çanak sistemlerden oluşmaktadırlar. Güneş enerjisinin yoğunlaştırıcı sistemler kullanılarak odaklanması sonucunda elde edilen kızgın buhardan konvansiyonel yöntemlerle elektrik üretilmektedir.

Jeotermal enerji fosil yakıtlı santrallere göre çok daha az çevre sorununa yol açmaktadır.

Bütün yıldızların ve gezegenlerin temel maddesi olan ve basit atom yapısına sahip hidrojen, evrende % 90’dan fazla oranda bulunmaktadır. Hidrojen, güneş ve diğer yıldızların termonükleer tepkime ile vermiş olduğu ısının yakıtı ve evrenin temel enerji kaynağıdır.

Dalga enerjisi, Arşimed prensibi ve yer çekimi arasında oluşan gücün alınması prensibine dayanmaktadır. Deniz ve okyanuslarda oluşan dalga hareketleri, yenilenebilir, ucuz, temiz ve çok büyük bir enerji kaynağı oluşturmaktadır. İhtiyaç duyulan güçlerde santraller kurularak her türlü turistik amaçlı binalarda gerekli enerjinin üretiminde faydalanılmaktadır.

Bir bölgede yaşamakta olan nüfusa kullanılabilir kaynakların yeterli durumda olmaması, sağlık, ekonomik ve sosyal sorunların yaşanması durumuna “aşırı nüfuslanma” denilmektedir. Doğru cevap A’dır.

Besin sorununun çözülmesi için orman, çayır, mera ve sulak alanların tarım arazine çevrilmesi olumsuz bir etkidir. Doğru cevap E’dir.

Sosyo-kültürel anlamda kentleşme ise, demografik ve ekonomik olarak kentleşen insanların kentin gerektirdiği yaşayış biçimini benimsemesi ve kent kültürüne göre yaşaması demektir. Doğru cevap B’dir.

Endüstrileşme, diğer bir deyişle sanayileşme 18 yy.da İngiltere’de başlamış, daha sonra tüm Avrupa ülkelerine ve Amerika Birleşik Devletleri’ne yayılmıştır. Doğru cevap C’dir.

1986 yılında Ukrayna’nın Çernobil kentindeki nükleer kaza sonrasında atmosfere büyük miktarda radyoaktif madde salınmış, kaza anında onlarca insan yaşamını kaybetmiştir. Doğru cevap D’dir.

1984 yılında yaşanan Bhopal (Hindistan) felaketinde böcek ilacı üreten fabrikanın kazara 40 ton metil isosiyanatı dışarı atması ile 18.000 kişi ölmüş, 150.000’den fazla insan zehirlenmiştir. Doğru cevap C’dir.

Endemik tür: Belli bir bölgeye özgün olup başka hiçbir yerde bulunmayan türdür. Doğru cevap A’dır.

Akdeniz bölgesi, Marmara bölgesinin güneyi ve Ege bölgesinin Akdeniz iklimi görülen yerlerinde kızılçam ormanları ve maki türleri, yüksek kesimlerde karaçam ormanları yaygındır. Doğru cevap B’dir.

Petrol, kömür ve doğalgaz gibi fosil kaynaklar yenilenemez kaynaklar olup hızla tükenmektedir. Bir diğer yenilenemeyen enerji kaynağı ise nükleer santrallerde kullanılan uranyum, plütonyum gibi radyoaktif maddelerdir ve dünyadaki elektriğin yaklaşık %20 si bu elementlerdeki enerjinin ortaya çıkarılmasıyla üretilir. Doğru cevap E’dir.

Günümüzde ise daha çok elektrik enerjisi üretmek amacıyla rüzgâr santralleri kullanılmaktadır. Türkiye’de ilk kez İzmir, Çeşme’de rüzgâr enerjisi yatırımı yapılmış, daha sonra İstanbul, Çanakkale, Bandırma, Antakya, Manisa’da çalışmalar devam etmiştir. Doğru cevap B’dir.

Toprak, doğal bir süreçte oluşan, içinde sürekli fiziksel, kimyasal ve biyolojik reaksiyonların meydana geldiği, belli özelliklere sahip üst litosfer tabakasıdır.