EKOLOJİ VE TURİZM

Nüfus artışı ile ekosistemlerin dengesi geriye dönüşsüz bir şekilde bozulmakta­dır. Nüfus artışı ile çevrede meydana gelen olumsuz etkilere birkaç örnek verelim:

Nüfus ile çevre arasındaki etkileşim tek yönlü değildir. Yani nüfus artıkça çevre kalitesi bozulurken, çevredeki değişmeler de nüfus ve ona bağlı değişkenler üzerin­de olumsuz bir şekilde etkili olmaktadır. Doğru yanıt A’dır.

Çölleşme tehditi altındaki Türkiye toprakları, doğal ve yapay olarak çe­şitli olaylardan etkilenmektedir. Bu etkilenme sonucu topraklar çoraklaşma, sıkı­laşma veya kirleticilerin birikmesi gibi içeriğinin değişmesi şeklinde bozulmakta veya erozyon, tarım dışı amaçlar ve hammadde olarak kullanılma şeklinde kütle­sel olarak yok olmaktadır. Verimli tarım arazilerimiz hatalı gübreleme ve ilaçla­ma, plansız kentleşme, sanayileşme ve turizm yatırımları ile her yıl azalmaktadır.  Doğru yanıt B’dir.

Türkiye’nin yaklaşık 8333 km olan kıyı şeridi önemli ekosistemlere sahiptir. Kıyı kaynakları sadece deniz kıyıları ile sınırlı de­ğildir, göl ve akarsu kıyılarını da özellikleri bakımından deniz kıyılarından ayırt etmemek gerekir. Şehirlerin kurulması, ticaret amaçlı limanların yapılması, endüstriyel tesislerin limanlara yakın inşa edilme­si, turizm ve rekreasyona yönelik çalışmaların yoğunlaşması, balıkçılık vb. kıyı kullanımları kıyıların önemini artırmaktadır. Ancak, kıyılardaki aşırı kullanım ve evsel-endüstriyel atıkların kıyılar aracılığı ile atılması bu alanlardaki ekolojik dengenin bozulmasına ve halk sağlığı açısından tehlikeli boyutlara gelmesine neden olmaktadır. Kıyılar açısından olumsuz etkilere sahip aktivitelerin bazıları şunlardır:

Türkiye, gen kaynakları açısından dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer almak­tadır. Coğrafi konumu gereği Asya ve Avrupa kıtasının ortasında bulunması ve Afrika kıtası ile biyoçeşitlilik açısından ilişkisi nedeni ile gen merkezi olmuştur. Bitki ve hayvan türleri açısından yakın çevresindeki ülkelere göre çok daha zen­gindir. Florasında bulunan bitki taksonlarının % 30’un üzerinde endemik olması önemini daha da arttırmaktadır. Ayrıca, hayvan türleri Avrupa kıtasındaki toplam tür sayısının % 80’ini oluşturmaktadır.  Doğru yanıt B’dir.

Temiz, çevre dostu ve yeşil enerji olarak adlandırılan Yeni ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının başlıcalarını hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle ve deniz kökenli enerji kaynakları oluşturmaktadır. Doğru yanıt C’dir.

Güneş enerjisi tükenmeyen ve temiz bir enerji kaynağıdır. Toksik gaz ve parti­kül madde gibi doğaya zarar verecek herhangi bir atığı bulunmamaktadır. Ayrıca, tüm dünya ülkelerinin ücretsiz yararlanabileceği ortak bir kaynaktır. Böylece, ül­kelerin dışa bağımlılıkları da ortadan kalkmaktadır. Doğru yanıt D’dir.

Yerkürenin iç çekirdeğinde ısı yaklaşık 6000°C civarındadır. Kaygan magmalardan oluşan iç çekirdekten yeryüzüne sıcak su, buhar ve gaz şeklinde çıkan bu ısıya ye­rısısı ya da jeotermal ısı adı verilmektedir. Magmalardan yayılan sıcaklık kayaları ve su havzalarını ısıtmaktadır. Bu yolla ısınan akışkanlar ve sıcak kayalardan elde edilen jeotermal enerji, ısıtma, kurutma ve soğutma işlemlerinde ve elektrik ener­jisi üretiminde kullanılmaktadır. Bunların yanısıra jeotermal kaynaklardan; güb­re, hidrojen, karbondioksit gibi çeşitli maddelerin üretiminde, düşük sıcaklıklarda kültür balıkçılığının yapılmasında, termal turizm adı verilen kaplıcalarda, fizik tedavi merkezlerinde, maden suyu veya mineral su üretiminde yararlanılmaktadır. Ancak avantajları yanında dezavantajlarıda vardır. Dezavantajları şu şekilde sıralanabilir:

Doğru yanıt C’dir.

Son yıllarda üzerinde en fazla durulan turizm şekli ekoturizmdir. Ekoturizm;  doğal görünümün korunmasını, su, hava ve toprak kaynaklarının temiz tutulmasını, atıkların en aza indirgenmesini, ekosistemlerdeki biyolojik çeşitliliğin korunmasını, temiz enerji kaynaklarının kullanılmasını, gürültü ve görüntü kirliliğinin önlenmesini, turizm sektörünün gelişmesi amacı ile ormanların yakılması, ağaçların kesilmesi ve tarım alanlarının yok edilmesinin engellenmesini, sosyal ve kültürel değerlerin korunmasını hedef­lemektedir. Doğru yanıt A’dır.

Kentsel yaşamın insanları olumsuz etkilemesi, bu ortamlarda yaşayan insan­ların doğal ortamlara olan gereksinimlerini artırmakta, doğal ve kültürel çevresi korunmuş turistik alanlar ilgi merkezi haline gelmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Çarpık kentleşme kırsal alandan şehirlere göçen insanların yaşadığı sorunların nedenidir.

Beslenme ve barınma problemleri kentlerde yaşayan insanların yaşadıkları sorunlardandır.

Böcek ilacı fabrikasının hatası sonucu 18000 kişinin öldüğü Bhopal (Hindistan) felaketi 1984'te yaşanmıştır.

Canlıların üzerinde yaşadıkları taşlar ve topraktan oluşan katmanın diğer adı litosferdir.

Belli bir bölgeye özgün olup başka bir yerde bulunmayan bitki ve hayvanlar için endemik kavramı kullanılır.

Ormanların yararları arasında mevsimleri düzenleme sayılamaz.

Türkiye'nin özellikle güçlü olduğu madenler arasında altın yoktur.

Jeotermal yenilenebilir enerji kaynağıdır.

Su enerjisinden faydalanılarak elektrik enerjisi elde etmek için kurulan santraller hidroelektrik santralleridir.

Evrendeki hidrojen oranı % 90'dan fazladır.