Doğal Çevrenin Korunması

• Atmosferin korunması (iç ve dış havanın, iklimin, ozon tabakasının korunması, hava kirliliğinin önlenmesi) • Hidrosferin korunması (sucul ekosistemlerde kirliliğin azaltılması, içme ve kullanma ile yeraltı ve yüzeysel suyu kaynaklarının korunması, su ve atık su yönetiminin yaygınlaştırılması, su döngüsünü bozacak işlemlerin gerçekleştirilmemesi) • Litosferin korunması (gübre ve pestisitlerde organik ürünlerin seçilmesi, erozyonla ve çölleşme ile mücadele, toprağın doğal yapısının korunması, atık yönetimi ile kirliliğin engellenmesi) • Biyosferin korunması (tüm fauna ve flora elemanlarının korunması, nesillerini yok edecek faaliyetlerin engellenmesi, gürültü, koku ve görüntü gibi biyosfere zarar veren estetik kirliliğin azaltılması, ulaşım ve çevre planlarının doğaya uyumlu yapılması ve uygulanması) • Çevre koruma adına tüm dünya insanlarının eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi.

Biyolojik çeşitlilik veya biyolojik zenginlik, canlıların genetik özelliklerine bağlı ve farklı ekolojik ortamlara uyum mekanizmaları ile geliştirdikleri tür içi ya da türler arası farklılığın göstergesidir. Bir bölgede yaşayan genlerin, türlerin ve ekosistemlerin tümüdür.

Yeryüzünde yalnızca bulunduğu bölgeye adapte olmuş ve başka bölgelerde yaşamayan canlı türleri (yöreye özgü türler).

5

• Aşırı nüfus artışı, • Kentleşme, endüstrileşme, ulaşım ve madencilik faaliyetlerinin artması, • Turizm sektörünün hızla gelişmesi ve doğanın taşıma kapasitesinin üstündeki turistik etkinlikler, • Doğal kaynakların bilinçsizce kullanımı, • Tarla elde etmek amacı ile ormanların kesilmesi ve mera alanlarının yok edilmesi. • Doğadan çeşitli amaçlar için aşırı bitki ve hayvan toplanması. • İstilacı ve yabani türlerin yaygınlaşması. • Flora ve fauna elemanlarını araştırma ve koruma konusunda uzman kişilerin yetersizliği.

Bilimsel araştırma, gözlem ve tanıtım amacı ile dünyanın farklı yerlerinden bir araya getirilmiş çoğunluğu ağaç ve diğer bitki türlerinden oluşan koleksiyonlara ait doğa parçaları (açık hava bitki müzesi).

Farklı bölge ve ekosistemlerden toplanarak kurutulan bitki örneklerinin düzenli bir şekilde saklandığı yer.

• Pek çok türde bitki ve hayvan çeşitliliği olduğundan zengin gen rezervuarlarıdır. • Bulundukları bölgedeki insan ve diğer canlı türlerine su ve besin kaynağı durumundadırlar. • Doğal dengenin sağlanması ve biyoçeşitliliğin korunmasında üstün özellikleri vardır. • Su rejimini düzenlemek ve iklimi kararlı hale getirme yeteneğine sahiptirler. Bu şekilde küresel ısınmanın etkilerini azaltma konusunda büyük katkıları vardır. • Organik ve inorganik maddelerin arıtılmasında rol oynarlar. • Turistik ve rekreasyonel kullanım şeklinde hem dinlenmeye yönelik psikolojik katkıları hem de ekonomik getirisi olan alanlardır. • Uygun sulak alanlardan ulaşım için yararlanılmaktadır.

Bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçaları.

• Tabii ve kültürel kaynak değeri ile rekreasyonel potansiyeli, milli ve milletlerarası seviyede özellik ve önem taşımalıdır. • Kaynak değerleri, gelecek nesillerin miras olarak devralacakları ve sahip olmaktan gurur duyacakları seviyede önemli olmalıdır. • Kaynak değerleri tahrip olmamış veya teknik ve idari müdahalelerle ıslah edilebilir durumda olmalıdır. • Saha büyüklüğü, kaynak değerleri kesafeti yönünden, özel haller ve adalar dışında, en az 1000 hektar olmalı ve bu alan bütünüyle koruma ağırlıklı zonlardan meydana gelmelidir. İdari ve turistik amaçlı geliştirme alanları bu asgari saha büyüklüğünün dışındadır.

Doğal oluşumları ya da insanlar tarafından yapılan düzenlemeleri sonucu korunacak değere sahip olan, ender ve taşınmaz doğa parçaları.

• Estetik veya bilimsel açıdan istisnai evrensel değeri olan, fiziksel ve biyolojik oluşumlardan veya bu tür oluşum topluluklarından müteşekkil doğal anıtlar. • Bilim veya muhafaza açısından istisnai evrensel değeri olan jeolojik ve fizyografik oluşumlar ve tükenme tehdidi altındaki hayvan ve bitki türlerinin yetiştiği kesinlikle belirlenmiş alanlar. • Bilim, muhafaza veya doğal güzellik açısından istisnai evrensel değeri olan doğal sitler veya kesinlikle belirlenmiş doğal alanlar.

Deniz, tabii ve suni göl ve akarsu kıyıları ile bu yerlerin etkisinde olan ve devamı niteliğinde bulunan sahil şeritlerinin doğal ve kültürel özelliklerini gözeterek koruma ve toplum yararlanmasına açık, kamu yararına kullanma esaslarını tespit etmek amacı ile düzenlenmiş bir kanundur.

Bu Kanunun amacı; İstanbul Boğaziçi Alanının kültürel ve tarihî değerlerini ve doğal güzelliklerini kamu yararı gözetilerek korumak ve geliştirmek ve bu alandaki nüfus yoğunluğunu artıracak yapılanmayı sınırlamak için uygulanacak imar mevzuatını belirlemek ve düzenlemektir.

Çevre Kanununa dayanılarak hazırlanmış ÇED Yönetmeliği’nin amacı; çevresel etki değerlendirmesi sürecinde, yani gerçek ve tüzel kişilerin gerçekleştirmeyi planladıkları yönetmelik kapsamına giren faaliyetlerin çevre üzerine yapabilecekleri etkilerin belirlenerek değerlendirilmesi ve tespit edilen olumsuz etkilerin önlenmesi için gerçekleştirilecek süreçte uygulanacak idari, teknik usul ve esasları düzenlemektir.

Ormanların tanımı, sınıflandırılması ve yönetimi ile ilgili tüm esasları içeren bir
kanundur. Kanunda ormanların korunması ile ilgili hükümler de yer almaktadır.
Kanun kapsamında, fidanları kesmek, sökmek, ekim sahalarını bozmak, ağaçları kesmek, farklı amaçlarla kullanmak, orman tohumlarını toplamak, orman içi
göl, gölet ve barajlarda dinamit veya zehirli maddelerle avlanmak, kişisel ihtiyaç
için kum, çakıl ve toprak çıkarmak kesinlikle yasaklanmıştır. Ormanlık alanlarda
turizm amaçlı tesislere yönelik kullanım ile ilgili maddeler de kanun metni içerisinde detaylı bir şekilde mevcuttur.

Arazi ve toprak kaynaklarının bilimsel esaslara uygun olarak belirlenmesi, sınıflandırılması, arazi kullanım planlarının hazırlanması, koruma ve geliştirme sürecinde toplumsal, ekonomik ve çevresel boyutlarının katılımcı yöntemlerle değerlendirilmesi, amaç dışı ve yanlış kullanımların önlenmesi, korumayı sağlayacak yöntemlerin oluşturulmasına ilişkin sorumluluk, görev ve yetkilerin tanımlanması ile ilgili usül ve esasları kapsayan bir kanundur.

Korunması gerekli taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile ilgili tanımları belirlemek, yapılacak işlem ve faaliyetleri düzenlemek, bu konuda gerekli ilke ve uygulama kararlarını alacak teşkilatın kuruluş ve görevlerini tespit etmek amacı ile oluşturulmuş hem çevre hem de turizm açısından önemli kanunlardan biridir.

Bu kanunun amacı, yurdumuzdaki milli ve milletlerarası düzeyde değerlere sahip milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanlarının seçilip belirlenmesine, özellik ve karakterleri bozulmadan korunmasına, geliştirilmesine ve yönetilmesine ilişkin esasları düzenlemektir.

1992 yılında Rio’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Yeryüzü Zirvesi’nde “sürdürülebilir kalkınma”, tüm insanlığın 21. yüzyıldaki ortak hedefi olarak benimsenmiş ve bu hedefe ulaşılmasına yönelik ilkeleri ve eylem alanlarını ortaya koyan “Gündem 21” başlıklı belge, tüm Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerce kabul edilmiştir. Ekosistemlerde görülen bozulmalar, insanlar arasındaki yoksulluk, açlık, eşitsizlik konularında küresel ortaklık kurmayı amaçlayan Gündem 21, uluslararası kabul edilen en geniş kapsamlı eylem planı olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda, sürdürülebilir turizm konusunda da öncelikleri belirleyen çalışmalara yer verilmektedir.